A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi

Baqtriya tili va 
yozuvi 
C 
Milodning I-IV asrlaridan boshlab, mazkur yozuv
keng hududda tarqalgan. Mazkur tildagi yozma 
yodgorliklar Markaziy Osiyo, Qozog‘iston, 
Sharqiy Turkiston, Pokiston va Mo‘g‘ulistondan 
topilib o‘rganilgan. Mazkur yozuv 17 harfiy 
belgidan iborat bo‘lib, u qadimgi uyg‘ur, mo‘g‘ul 
va manjur yozuvlari uchun asos bo‘lgan. 
4. 
So‘g‘d tili va 
yozuvi 
D 
Uning topilmalari milodning I asrlariga tegishlidir. 
Mazkur yozuvi oromiy va qadimgi yunon 
alifbesiga asoslanib rivojlangan. Mazkur til va 
yozuvning namunalari Surxon vohasi, Tojikiston, 
Shimoliy Afg‘onistondan topilgan bo‘lib, ular 
uncha yaxshi o‘rganilmagan. 
5. 
Sak tili va yozuvi 
E 
Mazkur tilda yoritilgan eng qadimgi manba–bu 
Olmaota yaqinidagi Issiq qo‘rg‘oni, Andijonning 
Lo‘mbitepa, 
Termizning 
Fayoztepa, 
Afg‘onistonning 
Dashti 
Novur, 
Sharqiy 
Turkistonning Xotan vohasidan topilgandir. Bu 
yodgorliklar alifbesida 26 harfiy belgi mavjud.
Javob 1 ­
2- 
3­
4- 
5­ 
 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
49 
6-topshiriq. Testlarni bajaring.
1.Ibn Sino tovushlarning qanday paydo bo‘lishini birinchilardan 
bo‘lib ilmiy asoslab bergan olimdir. Muallif birinchilardan bo‘lib, 
fizikaviy va nutq tovushlarini ajratib, fizikaviy-akustik tovushni … 
termini bilan ataydi. 
A) *savt;
B) harf; 
S) unlilar; 
D) undoshlar; 
2.Ibn Sino tovushlarning qanday paydo bo‘lishini birinchilardan 
bo‘lib ilmiy asoslab bergan olimdir. Muallif birinchilardan bo‘lib nutq 
tovushlarini … «harf» termini bilan izohlaydi. 
A) *harf;
B) savt; 
S) unlilar; 
D) undoshlar; 
3. Forobiy tilshunoslikni quyidagicha tasnif etadi: a) sodda so‘z 
haqidagi fan; b) so‘z birikmalari haqidagi fan; v) sodda so‘z qonunlari 
haqidagi fan; g) yozuv qonunlari va to‘g‘ri talaffuz haqidagi fan; d) 
she’r tuzilishi qoidalari haqidagi fan. 
A) notoʻgʻri; 
B) qisman toʻgʻri; 
S)* toʻgʻri; 
D) faqat A va B javoblar toʻgʻri; 
4. Tabobat olamida dunyoni lol qoldirgan Ibn Sinoning 
tilshunoslikka oid …. asari hozirga qadar tilshunoslar diqqatini jalb etib 
kelmoqda. 
A) *«Asbobi xudut al xuruf»; 
B) «Saydana»; 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
50 
S) «Minerologiya»; 
D) «Kimyo»; 
5. Beruniyning …. asari dorivor o‘simliklar lug‘ati vazifasini ham 
bajaradi. Ushbu asar, o‘z navbatida, ham izohli, ham tarjima, ham 
etimologik, ham dialektologik, ham terminologik lug‘atning ilk 
namunasi hisoblanadi. 
A) «Asbobi xudut al xuruf»; 
B) *«Saydana»; 
S) «Minerologiya»; 
D) «Kimyo»; 
6.Terminlarni sohasiga qarab tartiblang. 
1. barg‘u
A) qo‘shin 
2. cherig/cherik
B) o‘lja 
3. tegin
S) muxr 
4. tamg‘a
D) xonzoda, shahzoda