Корхона ма¦сулоти ва хизматига б¤лган талаб ва таклифни тахлили


-чизма Таккослаш усулининг кулланилиш доираси


Download 5.31 Mb.
bet40/293
Sana05.09.2023
Hajmi5.31 Mb.
#1673158
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   293
Bog'liq
11-Молиявий-ва-бошкарув-тахлили-А.Вохобов-2005-дарслик-1

3-чизма


Таккослаш усулининг кулланилиш доираси



Таўўослаш усóлèниíã жорий йили маълумотларини уðãàíèøäà âà тахлил ýòèøäà ўулланилиши.




Режада мулжалланган маълумотлар билан.




£тган йиллар маълумотлари билан.




ИлЁор хужалик маълумотлари билан.




£ртача òóìàí, вилоят ва жумхурият маълумотлари билан.




Чет эл мамлакатлари тажрибалари билан.




Ôèðìà ичидаги бригада, цех ва курсаткичлари билан.


Ôèðìà ¦àæìè âà êàòòà-êè÷èêëèãè âà ¦.ç.


Èкòèñîäèé тахлил фанида курсаткичларни таўўослаб урганишда ўуйидаги талабларга риоя ўилиш лозим:


1. Таўўослаб урганиши лозим булган курсаткичларнинг аниўланиш усули айнан бир хил булиши керак. Хужалик фаолиятини тахлил ўилишда урганиладиган курсаткичларни туЁри таўўослаш учун мазмунан бир хил усулда аниўланганлигини текшириш лозим. Масалан корхоналарни рентабеллик даражасини фойдани ишлаб чиўариш фондларига Єки махсулотларнинг тулиў таннархига нисбатан, айрим холларда эса соф фойда Єки сотилган махсулотларнинг тулиў таннархига нисбатан хам аниўланиши мумкин. Шунинг учун хам рентабеллик курсаткичини урганиладиган даврлар буйича бир хил усулда хисоблаб, сунгра узгариш даражасини тахлил ўилиши лозим. Демак, фаўатгина курсаткичларни аниўлаш усули бир хил булганлигига ишонч хосил ўилишидан сунггина тахлил билан шуЁулланиш лозим.
2. Бир хил бахода хисобланган курсаткичларгина таўўосланиши лозим. Тахлил ўилишда урганиладиган курсаткичларни турли йиллар бахосида хисоблаб урганиб булмайди. Чунки бахо узгариши ўиймат шаклда махсулотларни хисоблашда катта таъсир этади. Шунинг учун хам хужаликлар амалий фаолиятида узгармас (хар 5-10 йилги) солиштирма бахолар ўабул ўилинган. Масалан, хозирги даврда корхоналарда утган хисобот давридаги бахолар солиштирма бахо сифатида ўулланилмоўда.
Бир хил бахога айлантиришлик методининг камчилиги шундаки, тахлил даврида солиштириладиган махсулот таркибини узгармай туришини чегаралаб ўуяди.
3. Режа топшириўларининг бажарилиши оЁирлиги мос келиши лозим. Бу шарт айниўса корхоналарнинг режа топшириўларини бажарилиши даражасини тахлил ўилишда купроў эътиборга олиниши лозим. Режа топшириўларини бажарилиш оЁирлигини хисоблаш буйича методик ўулланмада коэффицентлардан фойдаланиш лозимлиги курсатилган. Куйидаги мисолда режа топшириўларининг оЁир-енгиллигига ўараб курсаткичларни тахлил ўилишни куриб чиўамиз.
Масалан: №1- цехда мехнат унумдорлик режаси 103 % га бажарилган, махсулот ишлаб чиўаришни âàçìèí бажарилишини оЁирлиў коэффициенти 0,9 га тенг, №2- цех эса мехнат унумини 105 % га, режанинг бажарилишини оЁирлиў коэффициенти 0,8 га тенг булса, ¹2 öåõ 0,9 êîýôôèöèåíòäà ìåхíàò óíóìèíèнг 100 фоизèíè áàæàðàð ýêàí. Äåìàê, áó áèëàí ¹2 öåõãà þўîðè èìêîíèÿòëè äåá áàхîëàø ìóìêèí.
©êè ðåæà òîïøèðèўëàðè áàæàðèëèøè îЁèðëèãèíè êîðõîíàäàãè àíèў èìêîíèÿòëàðãà ўàðàá хàì àíèўëàíèá, ñуíãðà òàхëèë áèëàí шó¨èëëàíèø ëîçèì.

Download 5.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling