Metallurgiya

 
13-jadval 
Ba’zi po‘lat ishlab chiqarish pechlarining texnologik ko‘rsatkichlari 
Ishlab chiqarish usuli 
Ishlab chiqarish 
unumi, t/s 
Issiqlikdan 
foydalanish, % 
Metall chiqindilardan 
foydalanish, % 
Kislorod konvertorda 
Marten 
pechida 
(skrap - rudali) 
Ikki vannali marten 
pechida 
(skrap 
- 
rudali) 
400 - 500 
70 gacha 
200 - 300 
30 
50 
70 
20 – 25 
40 – 50 
40 - 50 
Pechni ishga tushirish. Dastavval pechga shixta materiallar yuklanib unga 
elektrodlar tushirilib transformatordan egiluvchi mis kabellar orqali xajmiga qarab 
kuchlanishi 100 - 600 voltli 1 - 10 kA tok yuboriladi-da elektrodlar bilan 
shixtaning metall qismi orasida elektr yoy hosil qilinadi. Yoy issiqligi ta'sirida 

---

211 
shixta qizib eriydi. Shuni qayd etish lozimki, ko‘mir elektrod yongan sari yoy 
uzunligi rostlanadi. Zarur bo‘lsa yangi elektrodlar rezba hisobiga burab 
uzaytiriladi. Shixtaning tozalik darajasiga ko‘ra jarayon quyidagi usullarda olib 
boriladi: 
Qo‘shimchalarni to‘la oksidlash yo‘li bilan po‘lat olish. Bu usulda 
olingan po‘lat tarkibi zararli qo‘shimchalari ko‘proq bo‘lgan arzon shixta 
materiallardan (88 - 90% gacha po‘lat chiqindilari, 8 -7% gacha qayta ishlanadigan 
cho‘yan hamda 2 - 3% elektrod siniqlari va 2 - 3% ohaktosh) iborat bo‘ladi. 
Pechdagi jarayonni quyidagicha bosqichlarga ajratish mumkin: 
Shixta materiallarni pechga yuklash. Pechning avvalgi suyuqlantirishda 
shikastlangan joylari bo‘lsa, ular yamalib tuzatilgach pechga shixta materiallar 
kiritiladi. Bunda dastlab mayda, keyin esa yirik temir - tersak chiqindilari, qayta 
ishlanadigan cho‘yan va ohaktosh kiritiladi.