O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti
Gench sinamasini jismoniy mashq bajarganda o`tkazish
Download 0.51 Mb. Pdf ko'rish
|
sport tibbiyoti
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tashqi nafas olish tizimining funksional holatini aniqlash.
Gench sinamasini jismoniy mashq bajarganda o`tkazish.
1. Tekshiriluvchi 30 soniya davomida 20 marta o`tirib turadi. 2. So`ngra chuqur nafas olishi bilanoq, burnini qisib, sekun- domerga qarab turadi. Qancha vaqt nafas chiqarmay tura olishi aniqlanib jadvalga yoziladi.
chiqarmay tura olish vaqti, tinch holatdagiga nisbatan 2-3 marta qisqaradi. 2. Chiniqqan sportchida vaqtning qisqarishi kam bo`ladi. Tashqi nafas olish tizimining funksional holatini aniqlash. Tashqi nafas olish tizimining funksional holati o`pka tiriklik sig`imining ko`rsatgichi yordamida aniqlanadi. Buning uchun spiro- metr asbobi qo`llanadi. Sog`lom, chiniqmagan o`smir yigitlarda o`pka tiriklik sig`imi 3000 - 3500 ml, o`smir qizlarda 2500 - 3000 ml bo`ladi. Chiniqqan sportchilarda 4500 - 8000 ml bo`lishi mumkun. Nafas olish va chiqarish harakatlarida qovurg`alar orasidagi muskullar hamda ko`krak qafasi va qorin bo`shliqlari o`rtasida joylashgan diafragma muskullari ishtirok etadi. Sport mashg`ulotlarida nafas olish tezlashadi, chuqurlashadi, ya`ni qovurg`alar orasidagi muskullar va diafragma muskullarining ishi kuchayadi. Bu muskullar kuchini aniqlashda pnevmotonometr va pnevmotoxometr asboblari qo`llanadi. 31 86
asab, endokrin, yurak-tomir, nafas olish, tayanch-harakatlanish, moddalar almashinuvi jarayonlariga ijobiy ta`sir ko`rsatib, char- chashni bartaraf etadi, sportchi ish qobiliyatini yaxshilaydi. Suv muolajalarining quyidagi turlari keng qo`llanadi: 1.Dush. 2. Vanna. 3.Hammom. 4. Cho`milish. Dush. Yuqori bosimdagi turli darajadagi suv oqimi teri retseptorlarini qo`zg`atadi, to`qimalarda qon aylanishi va moddalar almashinuvini yaxshilaydi. Dush suvi quyidagi haroratlarda qo`llanishi mumkin: sovuq dush +20 o C dan past, sovuqroq +20+33 o C, indiferent +34+36 o C,
iliq + 37+38 o C, qaynoq + 40 o C.
- sovuq, qaynoq – qisqa muddatli dush – qon tomirlari devori muskullarining tonusini oshiradi. Trenirovka oldidan qo`llanadi; - sovuq, qaynoq – uzoq muddatli dush – sezuvchi va harakat- lantiruvchi nerv tolalari qo`zg`aluvchanligini pasaytiradi, to`qima- larda moddalar almashinuvini yaxshilaydi. Bu dush trenirovka to`xtagandan 20-30 daqiqa o`tgach qo`llanadi; - iliq dush – tinchlantiruvchi, uxlatuvchi ta`sirga ega bo`lib, terinovkadan keyin kunduzgi dam olish va kechki uyqu oldidan qo`llanadi.
larida vanna qabul qilish, sportchi kuch-quvvatining tezroq tikla- nishiga yordam beradi. Vannalarning quyidagi turlari qo`llanadi: Download 0.51 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling