Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

‘zingizni sinangI
%
 
M a h m u d x o ‘j a B e h b u d iy — . . . M u n a v v a r q o r i A b d u r a s h id x o n o v — . . .  
A b d u lla A v lo n iy — ... 
J a d id n a m o y a n d a la r i — ...
M . B eh b u d iy
M u n avvarq ori

---

Turkiston jadidchilik harakatining nam oyandalari 
m a ’rifatparvar kishilar edi. M a’rifatparvarlar keng 
m a ’noda bilim tarqatuvchi kishilar hisoblanadi. Si­
yosiy m a’noda m a ’rifatparvarlik xalqni ozodlikka 
olib chiqish v a m illiy davlatchilik g'oyalarini ilgari surish bilan ifodalana- 
di. T urkiston m a’rifatparvarlari jaholat, bilim sizlik, m adaniyatsizlik, muta- 
assiblik, diniy aqidaparastlikni inson azob-uqubatlarining asl sabablari deya 
talqin etdilar. U lar podsho yakkahukm ronligi (absolyutizm )ga qarshi ku- 
rashdilar, siyosiy erkinlik v a inson huquqlarini yoqlab chiqdilar.
Turli m am lakatlarda m a ’rifatchilik harakatlari o ‘ziga xos, m illiy xususi- 
yatlarga ega boMgan, am m o ularning m ushtarak jihatlari ham m avjud edi. B u 
jih atlar T urkiston jad id lari faoliyatida ham nam oyon boMdi. Jum ladan, ular 
m avjud tuzum , uning iqtisodiy, ijtim oiy v a huquqiy sohalardagi barcha sal­
biy k o ‘rinishlariga v a kam chiliklariga qarshi kurashish; m aorif, erkinlik, ha- 
yotning insoniy-m adaniy jihatlarini shakllantirish, ularni qoM lab-quw atlash 
v a him oya qilish, m a’naviy v a axloqiy m e’yorlarni takom illashtirish; xalq 
m anfaatlarini him oya qilish, farovonligini oshirishga sidqidildan intilish 
yoMidan bordilar.
Jadidlar T urkistonda azaldan m avjud boMgan, y a ’ni A lisher N avoiy, 
M irzo B edil va B oborahim M ashrabdan qolgan m erosdan foydalangan holda 
T urkistonda dem okratik va taraqqiyparvar g ‘oyalarni davom ettirdilar. T ur­
kiston ilg ‘or ziyolilari erishgan yutuqlari orasida eng salm oqlisi hukm ron