Texnologiyasi

G ‘alla o'simliklari orasidagi begona o'tlar, o ‘simlik zararkunanda 
va kasalliklariga qarshi kurash choralari
Madaniy ekinlar orasida bo'lganidek, kuzgi g'alla ekinlari orasida 
ham begona o‘tlar o ‘sib, tuproqdagi ozuqa moddalar va namlikni 
o ‘zlashtirib boradi. Agar begona o'tlar turli yo‘llar bilan yo'qotilmasa, 
g‘alla ekini uchun berilgan mineral o ‘g‘itlami o ‘zlashtiradi, suvni tez 
bug‘lantirish hisobiga tuproqni quritib yuboradi. Bu holat g‘alla don 
ekinlarining hosildorligini kamayishiga olib keladi.
Boshoqli don ekinlaridagi begona o'tlarga qarshi kurashda agrotexnik 
va tashkiliy xo‘jalik tadbirlari (yemi ikki yarusli omoclilar bilan chuqur 
haydash, urug‘ni qulay muddatda ekish, to‘liq ko‘chat olish, o‘g‘itlash, 
sug‘orish va hokazo) muhim ahamiyatga ega. Kuchli begona o‘tlar bosib 
ketganda kimyoviy preparatlardan foydalanib, ulami yo‘qotish talab eti­
ladi. Kimyoviy kurash chorasi quyidagi jadvalda keltirilgan.
Boshoqli don ekinlarini asosan bug‘doy tripsi, shiralar, zararli 
xasva, shilimshiq qurt (pyavitsa)lar zararlaydi. Trips va shiralar 
bilan zararlangan g‘alla o‘siinligining don hosili 30 foizgacha kamayishi, 
xasva bilan zararlanganda esa, zararlangan m aydondan olingan 
urug‘dan kelgusi yili 50 foizi unib chiqmasligi kuzatilgan. Shilim­
shiq qurt bilan zararlangan g‘alla o‘simliklarida fotosintez jarayoni 
buzilib, o ‘simlik o ‘sishdan to ‘xtab qoladi. Shu sababli, zararkunan-
68

---

9-jadval
Boshoqli don ekiniari orasidagi begona o ‘tlarga qarshi 
gerbitsidlami qoMlash1
№
Gerbitsidlar bug‘doy, arpa, javdar ekinlarining tuplanish fazasidan 
naychalash fazosigacha qo‘llaniladi
Gerbitsid­
lar
bir ga. 
ga sarf