Tibbiyot mikrobiologiyasi

Spiroxetalar va ularning odam patologiyasidagi ko’rsatkichlari.

Spiroxetalar va ularning odam patologiyasidagi ko'rsatkichi.
Spiroxetalar va ularning odam patologiyasidagi korsatkichlari.
Spiroxetalar (lot. Spira – egri-bugri, burama, chaita -
ingichka), harakatchan, bir hujayrali mikroorganizmlar. Saprofit va patogen spiroxetalar Spirachaetales tartibi, Spirochaetaceae oilasiga kiradi. Spiroxetalarning xususiyatlari:
1. Spiroxetalar spiralsimon bolib, yakka-yakka yoki top-top bolib joylashadi.
2. Juda harakatchan, spora hosil qilmaydi. Asosiylari grammanfiy boyaladi.
3. Spiroxetalar xemoorganotrof, aerob, fakultativ anaerob yoki mutloq anaerob bolishi mumkin.
4. Spiroxetalar oilasi
1. Treponema
2. Sprillium
3. Borrelia
4. Leptospira urugidan tashkil topgan.
Treponema urugiga mansub kasallik
qozgatuvchilar.
1. • Sifilis (zaxm) qozgatuvchisi
2. • Frambeziya qozgatuvchisi
3. • Pinta qozgatuvchisi
4. • Bedjel qozgatuvchisi
Sifilis (zaxm) qozgatuvchisi
• Zahm qozgatuvchisi Treponema pallidum 1905- yil F.Shaudin va E.Goffman tomonidan topilgan. Bu spiroxeta anilin boyoqlari bilan yaxshi boyalmaydi, shuning uchun uni oqish treponema deyiladi.
Borrelia urugi.
 Spiralsimon bakteriyalar bolib, har xil kattalikda 3-10 tagacha buramalari bor.
 Borrelia recurrentis – odamlarga patogen bolib, bit orqali yuqadi.
 Borrelia persica, B. caucasica, B. hispanica, B. latyschewi kana orqali yuqadi.

11. 
    Hujayra ichki obligat parazitlar: xlamidiyalar, rikketsiyalar va mikoplazmalar.
    

Xlamidiya - bu bakteriyalar keltirib chiqaradigan jinsiy yo'l bilan yuqadigan keng tarqalgan infektsiya. Xlamidiya bilan og'rigan odamlarda ko'pincha dastlabki bosqichlarda tashqi alomatlar bo'lmaydi.

Aslida, bu taxmin qilinadi 40 dan 96 foizgachaIshonchli manba Xlamidiya bilan og'rigan odamlarning alomatlari yo'q. Ammo xlamidiya keyinchalik ham sog'liq muammolariga olib kelishi mumkin.

Davolanmagan xlamidiya jiddiy asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin, shuning uchun muntazam tekshiruvdan o'tish va biron bir tashvishingiz bo'lsa, shifokoringiz yoki boshqa sog'liqni saqlash mutaxassisi bilan gaplashish muhimdir.

Xlamidiya belgilari boshqa kasalliklar belgilariga o'xshash bo'lishi mumkin.

Rikketsiylar (Rickettsiaceae) -bakteriyalar oilasi. Qoyali togʻlar dogʻli isitma kasalligi qoʻzgatuvchisini ilk bor aniqlagan amerikalik mikrobiolog X. T. Rikkets nomi bilan atalgan. Odatda, sharsimon yoki tayokchasimon shaklda, oʻlchami 0,2—0,6 mkm, harakatsiz, grammanfiy; 2 marta boʻlinish orqali koʻpayadi; spora hosil qilmaydi. Boʻgʻimoyoqlilar va issiq qonlilar, jumladan, odam organizmi hujayralari ichida parazitlik qiladi. Shimoliy Osiyoda odam va hayvonlarda toshmali terlama, qoyali togʻlar dogʻli isitmasi, kana rikketsiozi, Ku isitmasi va boshqa kasalliklarni qoʻzgʻatadi.[1]
Mikoplazma - bakteriyalarning bir jinsi bo'lib , ular Mollikutlar sinfining boshqa vakillari singari, hujayra membranalari atrofida hujayra devoriga ega bo'lmaydilar . [1] Peptidoglikan ( murein ) yo'q. Bu xususiyat ularni hujayra devori sinteziga qaratilgan antibiotiklarga tabiiy ravishda chidamli qiladi (masalan, beta-laktam antibiotiklari ). Ular parazit yoki saprotrof bo'lishi mumkin. Odamlardabir nechta turlar patogen bo'lib, ular orasida "yurish" pnevmoniyasi va boshqa nafas olish kasalliklarining muhim sababi bo'lgan M. pneumoniae va tos a'zolarining yallig'lanish kasalliklarida ishtirok etishi mumkin bo'lgan M. genitalium mavjud . Mikoplazma turlari ( Mollicutes sinfining boshqa turlari kabi) hali kashf etilgan eng kichik organizmlar qatoriga kiradi, [2] kislorodsiz yashay oladi va turli shakllarda keladi. Masalan, M. genitalium kolbasimon (taxminan 300 x 600 nm ), M. pneumoniae esa uzunroq (taxminan 100 x 1000 nm ), Mikoplazmaning ko'p turlari kokoiddir . Yuzlab Mycoplasma turlari hayvonlarni yuqtiradi. [3]

12.