Faza-1 Bİtum qurğusunun tiKİNTİSİ VƏ İSTİsmari üZRƏ Əmtq


Download 16.26 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/13
Sana14.02.2017
Hajmi16.26 Kb.
#383
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

İyul 2019: Avro-5 dizel istehsalatının təmin edilməsi: 

  atmosfer/vakuum distillə qurğusu, 

  katalitik krekinq qurğusu (FKK), 

  aminlə təmizləmə qurğusu, 

  doymamış maye qazların (LPG) “Merox” qurğusu, 

  SAF kükürdün alınması qurğusu, 

  Turş suların emalı qurğusu, 

  Dizelin hidrotəmizlənməsi qurğusu, 

  Hidrogenin alınması qurğusu və köməkçi obyektlərin istismara verilməsi 
May 2020: Avro-5 benzin istehsalatının təmin edilməsi: 

  izomerləşmə qurğusu, 

  naftanın hidrotəmizlənməsi qurğusu, 

  metiltretbutilefirinin (MTBE) istehsalı, 

  FKK benzininin hidrotəmizlənməsi qurğusu və əlaqəli obyektlər 
ƏMTQ  layihənin  potensial  ekoloji  və  sosial  risklərini  hərtərəfli  qiymətləndirmək  üçün  əsas  vasitədir.  O 
mövcud  vəziyyətin  təfsilatlı  təsvirini  (ilkin  vəziyyətin  qiymətləndirilməsi),  bütün  layihə  fəaliyyətlərinin 
potensial ekoloji və sosial nəticələri, həmçinin alternativlər nəzərə alınmaqla layihənin birbaşa təsirlərinin 
qiymətləndirilməsini özündə birləşdirir. 
“H.Əliyev adına NEZ”-in modernləşdirilməsi - FAZA-1 -  Bitum qurğunun tikintisi  və istismarı layihəsi ilə 
əlaqədar Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirlərin Qiymətləndirilməsi sənədinin hazırlanması üçün 
Ekologiya İdarəsi arasında müqavilə imzalanmışdir. 
 
1.3  Layihənin məqsədi 
ƏMTQ aşağıdakı məqsədləri nəzərə alır: 

  layihənin planlaşdırma və tərtibatı mərhələsində ətraf mühitlə bağlı problemlərin nəzərə alınmasını 
təmin etmək; 

  layihənin icrasında ətraf mühit üzrə yüksək standartlara cavab verən tələblərin nəzərə alınmasını 
və yerinə yetirilməsini təmin etmək; 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
12 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 

  ətraf mühit və sosial sahə üzrə təsirlərin aşkar edilməsini, həmçinin uyğun hallarda onların sayının 
müəyyən olunmasını, qiymətləndirilməsini və azaldılması üzrə təklif olunan tədbirləri təmin etmək; 

  qanunvericiliklə bağlı şərt və tələblərin nəzərə alınmasını təmin etmək; 

  layihə ilə bağlı bütün maraqlı tərəflərlə məsləhətləşmələrin aparılması, onların fikir və təkliflərinin 
nəzərə alınması;  

  layihənin  ətraf  mühit  və  sosial-iqtisadi  məsələləri  nəzərə  almaqla  həyata  keçirildiyini  nümayiş 
etdirmək. 

  Potensial təsirlər aşağıdakı meyarlar üzrə qiymətləndirilir: 

  ətraf mühit üzrə tətbiq olunan müvafiq yerli və beynəlxalq standart, qayda və təlimatlar; 

  mövcud ekoloji şərait və problemlər; 

  layihə üzrə maraqlı tərəflərin qaldırdığı məsələ və narahatlıqlar.  
Layihədən yaranacaq ətraf mühit üzrə potensial təsirlərin müəyyən edilməsinə mövcud və planlaşdırılmış 
nəzarət,  monitorinq  və  təsirlərin  azaldılması  işlərinin  yerinə  yetirilməsi,  keyfiyyət  və  səmərəliliyin 
qiymətləndirilməsi  daxildir.  Qalıq  təsirlər  aşkar  edilərsə,  təsirlərin  azaldılması  və  monitorinq  üzrə  əlavə 
tədbirlər müəyyən edilir. 
 
1.4  Normativ-hüquqi tələblər 
Layihə obyektin tikintisi və istismarı zamanı ətraf təbii mühitin mühafizəsi sahəsində fəaliyyət Azərbaycan 
Respublikasının  qüvvədə  olan  «Ətraf  mühitin  mühafizəsi  haqqında»,  «Ekoloji  təhlükəsizlik  haqqında», 
«Balıqçılıq  haqqında»,  «Sanitariya-epidemioloji  salamatlıq  haqqında»,  «Yerin  təki  haqqında»,  «Su 
məcəlləsi», «Torpaq məcəlləsi» və başqa qanunlarına və mövcud normativ sənədlərinə əsaslanmışdır. 
Ətraf mühitin mühafizəsini təmin etmək məqsədi ilə layihədə aşağıdakılar nəzərə alınmışdır: 

  ətraf  mühitin  mühafizəsi  sahəsində  Azərbaycan  Respublikasında  qüvvədə  olan  standartlara, 
norma və qaydalara riayət edilməsi; 

  Azərbaycan  Respublikasının  qoşulduğu  bir  sıra  Beynəlxalq  konvensiyaların  tələblərini  nəzərə 
alaraq,  ətraf  mühitin  mühafizəsi  sahəsində  Beynəlxalq  norma  və  standartların  tələblərinin 
gözlənilməsi; 

  təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə edilməsi; 

  ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınması. 
Layihənin bu hissəsinə layihələndirilən obyektin qurğuların və kommunikasiyalarının tikintisi və istismarı 
zamanı ətraf mühitin mühafizəsini təmin edən texniki, texnoloji, konstruktiv və təşkilatı tədbirləri daxildir. 
Bu  layihədə  tətbiq  olunan  qurğular,  avadanlıqlar  və  kommunikasiyalar  Dövlət  standartlarına,  norma  və 
qaydalarına uyğun işlənir və ekoloji cəhətdən qəbul edilə bilər. Təmir-tikinti işləri ətraf mühitin normalarına, 
istehsalatda sanitariya və təhlükəsizlik texnikası qaydalarına riayət olunmaqla yerinə yetirilməlidir. 
Layihələndirilən  obyektin  tikintisi  zamanı  əmələ  gələn  istehsalat  tullantıları  (qaynaq  çubuqlarının, 
qırıntıların,  armatur,  dəmir  parçaları)  yığılıb  müəssisənin  istehsalat  bazasına  göndəriləcəkdir.  Metal 
tullantıları aidiyyəti metallurgiya zavoduna təhvil veriləcəkdir. 
Layihədə ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısını almaq üçün aşağıdakı tədbirlər nəzərdə tutulur: 

  texnoloji avadanlıqların səmərəli yerləşdirilməsi; 

  kommunikasiyalar arasında norma məsafələrin qoyulması; 

  texnoloji rejimlərin və şərtlərin optimallaşdırılması; 

  təzyiq altında işləyən avadanlığın qoruyucu klapanlarla təchiz olunması;  

  avadanlıq, armatura və boru kəmərlərinin tam hermetikləşdirilməsinin təmin olunması; 

  texnoloji  prosesin  idarə  olunmasının  müasir  nəzarət,  siqnallaşma  və  avtomatlaşdırma 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
13 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
vasitələrindən istifadə edilməsi; 

  layihələndirilən  obyektlərin  göstəricilərinin  düzgün  seçilməsinə,  bütün  tələblərə  cavab  vermə 
nöqteyi  nəzərdən  qəbul  edilməsinə,  armaturların,  boruların  və  s.  qaynaq  edilməsi  üçün 
elektrodların  möhkəmlik  və  mexaniki  xüsusiyyətlərinin  göstəricilərinə,  qaynaq  tikişlərinin  lazımı 
üsulu ilə yoxlanılması; 

  yeni avadanlıqların və texnoloji kəmərlərin quraşdırıldıqdan sonra, hidravliki və yaxud pnevmatik 
olaraq kipliyə sınaqdan keçirilməsi; 

  boru kəmərlərinin başlanğıcında və sonunda işçi təzyiqə uyğun siyirtmələrin nəzərdə tutulması; 

  sənaye çırkab sularının yığılması üçün drenaj sisteminin nəzərdə tutulması;  

  məişət-çirkab sularının zərərsizləşdirilməsi üçün bioloji təmizləmə qurğularının quraşdırılması; 

  məişət tullantılarının xüsusi konteynerlərə yığılması və xüsusi yerlərə daşınması; 

  obyektin  tikilməsində  nəzarət-ölçü  cihazları  nasaz  olan  avadanlıqların,  mexanizmlərin  və 
aqreqatların istismarının qadağan edilməsi; 

  konstruksiyaları  və  kommunikasiyaları  korroziyadan  mühafızə  etmək məqsədi  ilə  antikorroziyalı 
örtüklərdən istifadə edilməsi. 
 
1.5  ƏMTQ üzrə iş həcmi 
ƏMTQ üzrə iş həcmi sifarişçi tərəfindən müəyyən edilmişdir və aşağıda olduğu kimi təqdim edilir. 
Podratçı Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin tələblərinə uyğun şəkildə 
ƏMTQ-in  hazırlanmasına  görə  məsuliyyət  daşıyacaqdır.  ƏMTQ-in  hazırlanmasında  bütün  tənzimləyici 
normalar və ən qabaqcıl üsullar tətbiq ediləcək. ƏMTQ-də əsas diqqət, aşağıda sadalanan, lakin onlarla 
məhdudlaşmayan vacib məsələlərə və ən ciddi potensial təsirlərə yönələcək: 

  Layihənin Əsası və Təsviri 

  Qanunvericiliyin və Normaların İcmalı  

  Mövcud Ətraf Mühit 

  Fiziki və Coğrafi Yerləşmə  

  Geologiya və Geo-təhlükələr, 

  Torpaq və torpaqdan istifadə 

  İqlim və Meteorologiya  

  Qrunt və Səth Suları 

  Bioloji və Təbii Sərvətlər (Flora və Fauna) 

  Havanın çirklənməsi 

  Səs-küy və titrəmə 

  Sosial və İqtisadi Aspektlər 

  Arxeologiya və Mədəni İrs  

  Təklif Edilən Fəaliyyətin Potensial Təsirinin Qiymətləndirilməsi 

  Maddi-texniki Təminatın İdarə edilməsi 

  Tullantıların İdarə Edilməsi 

  Dağılmaların Qarşısının Alınması və Nəzarəti  

  Nəqliyyat 

  Etibarlılıq və Təhlükəsizlik 

  Layihəyə Alternativlər 

  Ətraf mühitə və insanlara təsirin azaldılmasına yönəlmiş təklif edilən Təsirin Minimallaşdırılması və 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
14 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
Monitorinq Tədbirləri. 

  İctimai məsləhətləşmələr. 
 
1.6  Hesabatın strukturu 
Yuxarıda,  paraqraf  1.3-də  təqdim  olunan  iş  həcmlərinə  uyğun  olaraq  ƏMTQ  Hesabatının  strukturu 
hazırlanmış və sifarişçi ilə razılaşdırılmışdır.  
Ətraf Mühitə Təsirlərin Qiymətləndirilməsi Hesabatlarına aşağıdakı bölmələr daxil olacaqdır:
 
Xülasə 
Bu  bölmə  əsasən  ƏMTQ  Hesabatlarının  konsepsiyasından  götürülən  qısaldılmış  materiallardan  ibarət 
olacaq  və  tədqiqatın  nəticələrinə  və  yekunlarına  diqqəti  cəlb  edəcək.  Bu  bölmə  ümumi  oxucular  üçün 
mümkün qədər ətraflı hazırlanacaqdır. 
1-ci Fəsil: Giriş 
Bu bölmə Layihənin məqsədlərini, ƏMTQ tədqiqatlarının məqsədlərini və miqyasını müəyyən edəcək və 
araşdırma  sahələri  üçün  ətraf mühitin  ilkin  vəziyyətinə  uyğun  qiymətləndirmələrin  aparılacağı  meyarları 
təqdim edəcəkdir. Bu bölmələr eyni zamanda çöl tədqiqatları barədə qısa məlumatları, ekoloji və köçürmə 
məsələlərini, ƏMTQ-nin, araşdırmalarını, normativ tələblər barədə ümumi məlumatları əks etdirəcəkdir. 
2-ci Fəsil: Ətraf Mühitə Və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Metodologiyası 
Bu Fəsildə layihə ərazisinin fiziki, bioloji və sosial-iqtisadi mühitinə potensial təsirləri müəyyən olunur. Bu 
fəsildə eyni zamanda layihənin mənfi ekoloji təsirlərini yumşaltmağa kömək edəcək tədbirlər müəyyən edilir.  
3-сü Fəsil: Layihənin Təsviri 
Bu bölmə təklif edilən Layihənin texniki çərçivəsini təqdim edəcək. Bu fəsildəki məlumatlar Obyekt üçün 
işlənilmiş Texniki Tapşırıqdan götürüləcək və nisbətən qısaldılmış şəkildə veriləcəkdir. 
4-cü Fəsil: Hüquqi Çərçivə. Norma və Standartlar 
Müvafiq  normativ  çərçivə,  o  cümlədən  təklif  edilən  layihələrin  həyata  keçiriləcəyi  planlar  və  siyasətlər 
(milli/beynəlxalq) bu fəsildə müzakirə ediləcəkdir.
 
5-ci Fəsil: Ətraf Mühitin İlkin Vəziyyəti 
Bu bölmədə layihə təsirlərinin nəzərə alınmasına uyğun olaraq mövcud yerli və regional ekoloji vəziyyətlər 
təqdim olunur. Bu fəsildə qiymətləndirilən məsələlər təklif edilən Layihə və onun yerləşdiyi əraziyə aid olan, 
nəzərdən keçirilmək üçün müəyyən edilmiş potensial ekoloji mövzuların tam siyahısından ibarət olacaqdır. 
6-cı Fəsil: Alternativ Variantların Təhlili
 
Bu fəsil obyektin tikintisi işləri üçün layihə əsaslandırmasını, bu tədqiqatlarda nəzərdən keçirilmiş alternativ 
variantların icmalını və layihə üçün nəzərdən keçirilmiş alternativlərinin təsvirini əks etdirəcəkdir. 
7-ci Fəsil: Ətraf Mühitə Təsirlərin Qiymətləndirilməsi və Yumşaltma Tədbirləri 
Bu fəsildə ətraf təbii və sosial-iqtisadi mühitlərə təsirlər, layihənin mənfi ekoloji təsirlərinin yumşadılmasına 
kömək  edəcək  tədbirlər  müəyyən  ediləcəkdir.  Təklif  edilən  layihənin  ətraf  mühitə  potensial  əhəmiyyətli 
təsirləri,  onların  müəyyən  edilmiş  hüdudları  aşıb  aşmaması  əsasında  müzakirə  ediləcəkdir.  Layihənin 
təsirləri və yumşaltma tədbirləri fəslin hər bir başlığında ardıcıl olaraq nömrələnəcəkdir. 
8-ci Fəsil: Ətraf Mühitin İdarə Edilməsi və Monitorinqi Planları 
Bu fəsildə Ətraf Mühiti İdarəetmə Planının və ya Proqramının tələb olunan son vəziyyətə necə nail olacağı 
və  ətraf  mühitə  mənfi  təsirləri  olan  və  ya  ola  biləcək  fəaliyyətlərin  necə  yumşaldılacağı,  nəzarət  və 
monitorinq ediləcəyi ətraflı təsvir olunacaq. 
Bu  fəsil  layihə  fəaliyyətləri  müddətində  müşahidə  ediləcək  xüsusi  tələbləri  və  əgər  ətraf  mühitə  olan 
təsirlərin  qarşısı  lazımi  səviyyədə  alınmazsa,  yaxud  yumşaldılmazsa,  əsaslı  tədbirlərin  görülməsini 
işıqlandıracaqdır. 
Bu  fəsil  həmçinin  layihə  iştirakçısının,  ekoloji  idarəetmə  qrupunun  və  podratçıların  rolları  və  vəzifələri 
barədə tövsiyələri daxil etməklə yumşaldıcı tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək üçün görülən işləri 
müəyyən edəcəkdir. 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
15 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
Əlavələr 
Bu bölmə ƏMTQ araşdırmaları dövründə aparılmış çöl tədqiqatları və laboratoriya analizləri metodikaları, 
qüvvədə  olan  standartlar,  ictimai  məsləhətləşmələr  barədə  təfsilatlı  məlumatlar,  fotoşəkillər,  xəritələr 
təqdim edilir. 
 
 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
16 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
FƏSİL
 
2
 
2  ƏTRAF  MÜHİTƏ  VƏ  SOSİAL-İQTİSADİ  SAHƏLƏRƏ  TƏSİRLƏRİN  QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ 
METODOLOGİYASI 
 
2.1  Giriş 
“H.Əliyev  adına  NEZ”-nın  modernləşmə  layihəsi,  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı  zamanı  ƏMTQ 
prosesi  onun  başlanğıcından  etibarən  və  bütün  layihə  boyu  ekoloji  və  sosial  risklərinin  və  təsirlərin 
qiymətləndirilməsinə və onların yumşadılmasına, idarə olunmasına və nəzarət olunması üzrə tədbirlərin 
təsvirinə  yönəlmiş  sistematik  yanaşmadır.  Layihənin  tərkib  hissələrinin  və  fəaliyyətlərinin  təsvirindən 
risklərin və təsirlərin müəyyənləşdirilməsinin əhatə dairəsi və tədbirlərin keçirilməsi səviyyəsini təyin etmək 
üçün istifadə edilir və bu təsvir yumşaldılma, idarəetmə və nəzarət etməyə yaxınlaşmalar üçün əsası təmin 
edir. 
ƏMTQ prosesi adətən özündə aşağıdakı Şəkil 2.1-də göstərilən tərkib hissələri ehtiva edir. 
 
Şəkil 2.1 
ƏMTQ Prosesi 
Maraqlı  tərəflərin  qiymətləndirmələrə  qoşula  bilməsini,  və  lazım  olarsa,  layihəyə  layihələndirmə 
mərhələsindən başlayaraq, yumşaldılma, idarəetmə və nəzarət etmə tədbirlərinə təsir edə bilməsini təmin 
etmək üçün maraqlı tərəflərlə görüşlər, layihə və ƏMTQ üzrə məlumatların açılması bütün ƏMTQ prosesi 
boyunca davam edir. İlkin ƏMTQ Hesabatının açılması və müzakirə olunması maraqlı tərəflərin Layihədə 
iştirakı proqramının və planlaşdırılmış məsləhətləşmələrin bir hissəsini təşkil edir. 
Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  ƏMTQ  prosesi  xətti  proses  yox,  layihənin  təyini  inkişaf  etdikcə  və  təsirin 
qiymətləndirilməsi təkmilləşdikcə alınan nəticələrə yenidən baxılan və şəkli dəyişdirilən prosesdir. Prosesin 
əsas  çıxışı  konkret  araşdırmalardan  alınan  nəticələri  və  tam  qiymətləndirməni  təqdim  edən  hərtərəfli 
ƏMTQ-dir. ƏMTQ Layihənin təsdiqlənməsi prosesində qərar qəbul edənlər üçün əsas alətdir. 
 
Yumşaltma, İdarəetmə və Monitorinq 
Təsirlərin Müəyyənləşdirilməsi və Qiymətləndirilməsi 
(məcmu və qalıq təsirlər daxil olmaqla)
Mövcud Ekoloji və Sosial-İqtisadi 
Şəraitin Mövcud Vəziyyəti
Layihənin Alternativlərinin Təsviri 
və Əsas İşin Layihələndirilməsi
Tələblərin Təhlili
Seçimlər
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
17 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
2.2  ƏMTQ-nin tələbləri 
ƏMTQ-nin  əhatə  dairəsini  və  mütəxəssis  araşdırmaları  üçün  nəzərdən  keçirilməsi  zəruri  olan  aidiyyəti 
hüquq tələbləri və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş standartları müəyyənləşdirmək məqsədilə Azərbaycan 
qanunvericiliyi, beynəlxalq konvensiyalar, ekoloji və elmi ədəbiyyat icmal edilmişdir. 
 
2.3  Tələblərin təhlili 
Tələblərin təhlili elə prosesdir ki, onun vasitəsilə əsas fiziki/bioloji, sosial, mədəni, iqtisadi və antropogen 
mühitin aspektləri və təklif olunan işlərlə bağlı risklər layihənin icrası müddətində mümkün qədər erkən 
müəyyənləşdirilir.  Tələblərin  təhlili  zamanı  ƏMTQ-nin  sonrakı  mərhələlərinin  yalnız  texniki  və  maliyyə 
cəhətdən  əsaslandırılmış  alternativlərin  qiymətləndirilməsi  üzərində  cəmlənməsini  təmin  etmək  üçün 
alternativlər müəyyənləşdirilir və uyğun təfərrüat səviyyəsində qiymətləndirilir. 
Alternativlərin  qiymətləndirilməsi  tələblərin  təhlili  mərhələsində  seysmik  xətlər  üçün  alternativ 
bərabərləşdirmələrin və mərz çəkmək üçün istifadə oluna biləcək alternativ metodun müəyyənləşdirilməsi 
və  qiymətləndirilməsi  üçün  həyata  keçirilmişdir.  Təklif  olunan  hər  bir  mərz  xətti  üçün  üstünlük  verilən 
bərabərləşdirmə və metodun seçilməsində ekoloji və sosial meyarlar nəzərə alınmışdır. 
Tələblərin təhlili prosesi özündə Layihənin mümkün ekoloji və sosial təsirlərinin ilkin qiymətləndirilməsini 
ehtiva etmiş və ƏMTQ üçün təklif olunan yanaşmanı müəyyənləşdirməyə kömək etmişdir. 
 
2.4  Bazis tədqiqatları 
ƏMTQ  prosesinin  mühüm  tərkib  hissəsi  bazis  şəraitinin,  yəni  Layihənin  mümkün  olan  təsirlərinin 
qiymətləndirilməsi aparılan əvvəllər mövcud olmuş ekoloji və sosial şəraitin müəyyənləşdirilməsidir. Bazis 
şəraitinin  müəyyənləşdirilməsi  mümkün  həssas  qəbuledicilərin  (misal  olaraq,  ekosistemlər  və  yerli 
icmaların) müəyyənləşdirilməsini və onların təsirlərə qarşı həssaslığının qiymətləndirilməsini asanlaşdırır. 
Mövcud bazis məlumatları 
Bu  fəaliyyət  mövcud  mənbələrdən,  o  cümlədən  dövlət  agentliklərindən,  nəşr  olunmuş  mənbələrdən, 
maraqlı  tərəflərdən  və  yerli  ekspertlərdən  əldə  edilən  mövcud  ekoloji,  sosial  və  mədəni  irs  üzrə 
məlumatların icmal edilməsindən ibarətdir. 
İcmala  aşağıdakı  mövzular  daxildir:  topoqrafiya,  geologiya,  meteorologiya  və  iqlim,  hidrologiya  və  su 
ehtiyatları, flora, fauna, mühafizə olunan sahələr, mədən irs və sosial-iqtisadi şərait. 
Layihə Ərazisinin mövcud xarakteristikaları xəritə üzərinə keçirilmişdir, belə ki, istənilən həssas məsələlər, 
və ya məhdudiyyətlər Layihənin təsiri altında olan yerlərə nəzərən əyani surətdə görünə bilər. 
Bazis (İlkin Vəziyyət) araşdırmaları 
Açıq  məlumatların  icmalından  başqa  monitorinq  araşdırmaları  aparılmış  və  əlavə  ilkin  məlumatlar 
toplanmışdır. Bazis araşdırmalarının metodologiyaları və nəticələri, ədəbiyyat məlumatlarının icmalından 
alınan məlumatlarla birlikdə bu Hesabatda verilmişdir. 
 
2.5  Təsirlərin müəyyənləşdirilməsi və qiymətləndirilməsi 
Təsirlərin  qiymətləndirilməsi  prosesi  Şəkil  2.2-də  göstərilmişdir  və  aşağıdakıları  nəzərdə  tutan  iterativ 
prosesi ehtiva edir: 

  Proqnozlaşdırma – Bu Layihənin icrası nəticəsində ətraf mühitdə (ekologiyada) nə baş verəcək? 

  Qiymətləndirmə  -  Bu,  təsir  predmetidirmi?  Onun  müsbət  və  ya  mənfi  effekti  olacaqmı?  O,  nə 
dərəcədə mühüm və ya əhəmiyyətlidir? O, Layihənin Ekoloji və Sosial Məqsədlərinə cavab verirmi? 

  Yumşaldılma – Əgər bu əhəmiyyətlidirsə, bununla bağlı nə isə etmək olarmı? 

  Qalıq Təsir – Bu hələ də əhəmiyyətlidirmi? 
Təsirlərin  proqnozlaşdırılması,  Layihənin  icrası  səbəbindən  qəbuledicilərə  münasibətdə  ola  biləcək 
mümkün  təsirlər  (məsələn,  ekoloji,  sosial  və  ya  mədəni  irsə)  kimi  təyin  olunmuşdur.  Təsirlərin 
proqnozlaşdırılması və qiymətləndirilməsi prosesi mümkün olan təsirlərin qarşısını almaq və  ya  praktiki 
cəhətdən mümkün qədər aşağı səviyyələrə qədər azaltmaq üçün Layihəyə daxil edilmiş mövcud idarəetmə 
tədbirlərini nəzərə alır. 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
18 

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
Təsirlər Layihənin bir sıra fərqli aspektləri üçün qiymətləndirilmişdir: 

  Planlaşdırılmış hadisələr; 

  Planlaşdırılmamış hadisələr; 

  Məcmu; və 

  Transsərhəd. 
 
Şəkil 2.2 
Təsirlərin müəyyənləşdirilməsi və qiymətləndirilməsi prosesi
 
 
2.5.1  Planlaşdırılmış hadisələrin əhəmiyyətinin müəyyənləşdirilməsi 
Təsirlərin qiymətləndirilməsi, Layihə təsirlərin qiymətinin proqnozlaşdırılması və onların praktiki cəhətdən 
mümkün dərəcəyə qədər müəyyənləşdirilməsi vasitəsilə həyata keçirilməsi halında nəyin baş verəcəyini 
təsvir  edir.  Onu  da  qeyd  etmək  vacibdir  ki,  təsirlərin  müəyyənləşdirilməsi  Layihənin  hazırlanmasının 
Layihənin  planının  bir  hissəsi  olan  istənilən  yumşaldılma  və  idarə  etmə  tədbirlərini  nəzərə  alır. 
Müəyyənləşdirilmiş  təsirlərin  daha  da  azaldılmasına  yönəlmiş  əlavə  yumşaldılma  tədbirləri  daha  sonra 
zəruri və ya uyğun olduğu təqdirdə təklif olunur. 
Mümkün olan təsirlər (həm faydalı, həm də zərərli) Layihənin proqnozlaşdırılan təsirlərinin mövcud ekoloji 
və  sosial  vəziyyətin  texniki  qiymətləndirilməsi  vasitəsilə  müəyyənləşdirilmişdir.  Qiymətləndirmə  çıxış 
məlumatlarından  (həm  ilkin,  həm  də  ikinci  məlumatlardan),  layihələndirmə  üzrə  milli  və  beynəlxalq 
normativlərindən və ƏMTQ qrupunun texniki ekspertizasından istifadə edir. 
Proqnozlaşdırılan  təsirlər  Layihənin  fəaliyyət  müddəti  üçün  aşağıdakı  əsas  mərhələlərə  əsaslanaraq 
qiymətləndirilmişdir: 

  Səfərbərlik 

  İcra 

  Təxris olunma 
Əhəmiyyətliliyin qiymətləndirilməsi meyarları aşağıdakılara əsaslanır: 

 
Amplitud: Təsirin amplitudu, ilkin ekoloji vəziyyətdə işlənmə nəticəsində qəbuledicilərə müsbət və 
ya mənfi təsirlərə gətirən  dəyişikliklərin səviyyəsinin  ölçüsüdür. İlkin vəziyyətə  ölçülərin müxtəlif 
diapazonları daxil ola bilər və təsirin amplitudu dəyişə bilər, məsələn: 
Download 16.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling