Fizika fanidan qo’llanma!
Download 227.5 Kb.
|
Fizika
|
Kinematika
Harakat yo’nalishini va tezkorligini harakterlovchi fizik kattalik tezlik deyiladi Oniy tezlik deb harakatning ko’rilayotgan vaqt momentidagi yoki harakat trayektoriyasining ko’rilayotgan nuqtasidagi tezligiga aytiladi To’g’ri chiziqli tekis harakatning tezligi bir vaqtda oniy ham o’rtacha tezlikdir Bronetransporter yo’lning to’g’ri chiziqli qismida notekis harakatlanmoqda bunda tezlik vektorining kattaligi o’zgaradi yo’nalishi esa o’zgarmaydi Tinch holatda va to’g’ri chiziqli tekis harakat qilganda jism tezlanishga ega bo’lmaydi Tezlik va tezlanishning yo’nalishi qarama – qarshi bo’lsa bu tekis sekinlashuvcha harakat bo’ladi Tezlik va tezlanisgning yo’nalishi bir xil bo’lsa bu tekis tezlanuvchan harakat bo’ladi Tezlik bilan tezlanish o’zaro tik ( perpendikulyar) bo’lsa aylanma harakat bo’ladi Avtomobil dvigateli parragining harakat trayektoriyasi avtomobil bilan bog’liq sanoq sistemasida aylana yerr bilan bo’g’langan sanoq sistemasiga nisbatan parmasimon shaklda bo’ladi Jism tinch holatda va to’g’ri chiziqli tekis harakatda tezlanishga ega bo’lmaydi to’g’ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatda tezlik vektorining moduli tekis ortib yo’nalishi o’zgarmas bo’ladi To’g’ri chiziqli tekis harakatda tezlik vektorining moduli va yo’nalishi o’zgarmas saqlanadiu To’g’ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatda tezlanish ortib a>o holda moduli va yo’nalishi o’zgarmaydi tekis o’zgaruvchan harakatda oniy tezlikni hisoblash uchun tezlanish harakatlanish vaqti va boshlashlang’ich tezlik berilishi lozim notekis harakatda tezlanish vektori va moduli o’zgarib turadi Egri chiziqli tekis harakatda tezlik moduli o’zgarmaydi Egri chiziqli tekis harakatda tezlanish aylana radiusi bo’ylab markazga yo’nalgan bo’ladi Egri chiziqli tekis harakatda tezlik vektorining yo’nalishi harakat yo’nalishiga o’tkazilgan urinma bo’yicha bo’ladi Aylana bo’ylab tekis harakatda a = 0 a≠ 0 Velosipedchi o’z soyasini quvib o’tishi mumkin agar soya tushayotgan devor velosipedchi harakatiga parallel bo’lib yorug’lik manbai velosipedchi tezligidan kattaroq tezlik bilan harakat qilsa To’g’ri chiziqli tekis sekinlanuvcha harakatda tezlik vektorining moduli tekis kamayib yo’nalishi o’zgarmaydi Jism qanday tezlik bilan yuqoriga otilsa shunday tezlik bilan pastga tushai ( vakuumda) gorizontga qiya ( burchak ostida) otilgan jismning tezlanishi g va u pastga yo’nalgan bo’ladi Gorizontga burchak ostida otilgan jismning tezlanishi trayektoriyaning eng yuqori nuqtasida g va u pestga yo’nalgan bo’ladi Har qanday harakatda jismning siljishi tezlik grafigi va vaqt o’qi bilan chegaralangan soha sathiga teng Havosi so’rib olingan nayda metal tanga , po’kak, va qush pati tezlanishlar bir xil Havosi so’rib olingan nayda hamma jismlarning tezlanishlar bir xil bo’ladi Vagon oynasidan tushib ketgan buyum hamma hollarda yerga bir vaqtda tushadi Birin - ketin tashlangan jismlar erkin tushishida ular orasidagi masofa ortadi Yuqoriga tik otilgan jism to’g’ri chiziqli tekis sekinlashuvchan harakat qiladi Gorizontga burchak ostida otilgan jismning trayektoriyasi parabola bo’ladi 1 45˚ burchak ostida otilgan jismning uchish uzoqligi maksimal ko’tarilish balandligidan 4 marta katta bo’ladi Shamol shrni olib ketayotganda shar ustidagi bayroqcha hilpiramaydi Download 227.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|