Fizika kafedrasi ergasyev Sh.,Saidov Q. S


Download 1.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/37
Sana17.06.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1527703
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   37
Bog'liq
Оптика лаборатория

Ishni bajarish tartibi. 
1. Manbani kollimator oldida siljitib tirqishning eng yaxshi yoritilshii 
ta'minlanadi. 
2. Difraksion panjaraning shtrixlari kollimator tirqishiga parallel bo`lib, uning 
tekisligi kollimator o`qiga perpendikulyar bo`lishi kerak. 
3. Kollimator va ko`rish trubalarini bir to`g`ri chiziq bo`ylab yo`naltirib, 
kollimator tirqishining keskin tasviri kuzatiladi.Bu difraksion manzaraning O-nchi 
maksimumi hisoblanadi. Okulyarning fokal tekisligidagi vertikal qora chiziqni 
tirqish tasvirining o`rtasiga sozlanadi. Nonius yordamida limbning 
0

 
ko`rsatishi 
yozib olinadi. 
4. Ko`rish trubasini chapga (yoqi o`ngga) burish yo`li bilan vertikal chiziqni 
to`lqin uzunligi aniqlanishi kerak bo`lgan tanlangan rangdagi birinchi difraksion 
maksimum tasvirining o`rtasiga to`g`rilash kerak.Nonius yordamida limbning 
ko`rsatishi 
'

ni yozib olinadi va difraksiya burchagi
0
'





topiladi. 


 Panjaraning kollimator o`qiga noperpendikulyarligidan kelib chiquvchi 
xatolikni bartaraf qilish uchun okulyar chizig`ini chap va o`ng tomondagi 
maksimumlarga to`g`rilab,vaziyatlar ayirmasining yarmi olinadi. 
2
'
''





Bu y erda 
'

- chap tomon maksimumining vaziyati;
''

 
o`ngtomon 
maksimumining vaziyati.
O`lchashlar birinchi, ikkinchi va uchinchi tartibdagi spektrlarning hamma 
ravshan chiziqlari uchun o`tkaziladi. 
5. (2) formuladan har bir tartib uchun hisoblanib,uning o`rtacha qiymati 
topiladi.Berilgan cho`g`lanmada ishlatiladigan panjara uchun N
0
,ya`ni bir mm 
ga to`g`ri keluvchi shtrixlar soni 100 
ga teng, Panjara doimiysi
0
1
N
d


aniqlanadi. (
0
N
 
ning qiymati panjaraning o`zida yozilgan). 
6. O`lchanilgan va hisoblangan kattaliklarning qiymatlari quyidagi jadvalga 
yoziladi. 
rang
''

'

Sin
λ 
λ
o’r
NAZORAT SAVOLLAR. 
1. Yorug`lik difraksiyasining moxiyati nimada? Frenel va Fraungofer 
difraksiyalarining farqini tushuntiring. 
2. Bir tirqishdan difraksiya hodisasini tushuntiring.Ekranda yorug`lik 
intensivligining taqsimlanish manzarasini chizing. 
3. Difraksion panjara ishlash prinsipini tushuntiring.
4. Bitta yorug`lik manbaining difraksion va prizmatik spektrlari orasida 
qanday farq bor? 
5. Difraksion panjaranying spektral xarakteristikalarini ta`riflang, 


6. Goniometr qanday to`zilgan?. 
Adabiyotlar / 1,2,3,10,11 /. 

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling