Fizika kafedrasi ergasyev Sh.,Saidov Q. S
O`lchashlar va natijalar ustida ishlash
Download 1.49 Mb. Pdf ko'rish
|
Оптика лаборатория
O`lchashlar va natijalar ustida ishlash.
Kerakli asboblar 1-rasmda ko`rsatilgan sxema bo`yicha yig`iladi. Fotoelement zanjiridagi K kalit uzilgan xolatda bo`lishi kerak. Monoxromator kirish tirqishining zatvori yopilgan holda (buning uchun zatvor "zakr" xolatiga keltiriladi) yoritgich lampa yoqiladi. Monoxromator kirish va chiqish tirqishlarining kengligi 0,5mm ga teng qilib olinadi. Kondensor ko`ndalang tutgichini siljitib, kirish tirqishi markazida ravshan yorug` dog hosil qilinadi. Monoxromator barabani 2450° bo`linmaga o`rnatiladi. Bu to`lqin uzunlikning taxminan 5500 A 0 ga mos keladi. Ishlatilayotgan fotoelement fotokatodining maksimal sezgirligi ayni shu to`lqin uzunlikdagi yorug`likka to`g`ri keladi. Mikroampermetr shkalasining pereklyuchateli I mkA xolatga o`tkaziladi. O`qituvchi yoki laborant kuzatuvchi ostida to`g`rilagich (vipryamitel) va mikroampermetrning shulali ko`rsatkichi shunurlari tok manbaiga ulanadi. Reostat yordamida kuchlanish kattalngini 20 V ga etkavab, fotoelement vanjyridagi K kalit ulanadi. Monoxromator kirish tirqishi zatvori ochilib, mikroampermetr shu`lali ko’rsatgichning og’ishi kuzatiladi. Tirqish kengligi bir oz o`zgartirilib, bu og`ish 50-60 bo’linmaga yetkeziladi. Monoxromatorning barabani astalik bilan aylantiriilib- mikroampermetrning ko`rsatishi kuzatilib boriladi. Baraban monoxromator tirqishidan chiqayotgan yorug`lik to`lqin uzunligi ortib boradigan yo`nalishda aylantiriladi. Baraban gradus bo`linmasining ortishi yorug`lik to`lqin uzunligini ortishini ko`rsatadi. To`lqin uzunligi ortgan sari fototok kuchi kamayib boradi va uning 12-15 marta kamayishi fotoeffekt hodisasinnng to`xtaganligini bildiradi. Fototok kuchining bunday kamayishiga to`gri keluvchi barabanning ko`rsatishi yozib olinadi va grafikdan to`lqin uzunlik aniqlanadi. Shu yo`l bilan aniqlangan yorug`likning to`lqin uzunligi berilgan fotokatod uchun fotoelementning qizil chegarasi bo`ladi. Baraban ko`rsatishining boshlang`ich xolati 2450° ga qaytarish yo`lii bilan fotoeffekt qizil chegarasi bir necha bor aniqlanadi va har safar 0 grafikdan topilib,uning o`rtacha qiymati hisoblanadi. (2) formula yordamida elektronlarning chiqish ishi hisoblanadi va electron vol'tlarda ifodalanadi,barcha asboblar tok manbaidan uziladi. Mikroampremetr shkalasining pereklyuchateli, "arretir" xolatiga o`tkazilib, asta lik bilan maxsus g`ilofga joylashtirib qo`yiladi. NAZORAT SAVOLLAR. 1. Tashqi fotoeffekt qonunlarini ta`riflang. 2. Fotoeffektning qizil chegarasi nima? 3. Enshteyn kvant nazariyasi bo`yicha fotoeffekt tabiatini qonunlarini tushuntiring. 4. Vakuumli fotoelement qanday tuzilgan? 5. Fotoeffekt qizil chegarasini aniqlash uchun qo`llaniladigan eksperiment sxemasini tushuntiring, Alabiyotlar / 2,3, 5,10 /. Download 1.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling