Fiziologiya 2-semestr oraliq nazorat javoblari javob tahlaganlar: zaydullaev bayrambay davolash 204-guruh

206. Кальцитониннинг таъсир этиш механизми; 
Kalsitonin yoki tireokalsitonin. Qondagi kalsiy miqdorini 
ozaytiradi. U suyak tizim iga, buyrak va ichakka ta’sir etib, 
paratgorm on ta ’siriga qaram a-qarshi effektlar ko'rsatadi. 

---

Tireokalsitonin suyak to'qim asida osteoblastlar faolligini va m 
ineralizatsiya jarayonlarini tezlashtiradi. B uyrak va ichaklarda 
kalsiyning qayta so 'rilish in i sekinlashtirib, fosfatlam ing qayta 
so'rilishini esa kuchaytiradi. Bu ta’sirlar oxir-oqibat gipokalsiyem 
iyaga olib keladi.Qalqonsimon bezgorm onlari sekresiyasi 
gipotalamusning tireoliberin gormoni tomonidan idora 
etiladi.Tiroksin va triyodtironin sekresiyasini insonda uzoq davom 
etgan hissiy q o 'z g 'a lish la r ham kuchaytiradi. Bundan tashqari, 
inson tana haroratining pasayishi ham bu gorm onlar sekresiyasini 
tezlashtiradi. 
207.Вазопрессиннинг таъсир этиш механизми;Gipofizning 
orqa bo'lagi.Antiduiretik garmon(ADG)ta'siri organzmda ikki 
xil effektni yuzaga chiqaradi. 
1. Bu gormon ta ’si rida buyrakning distal kanalchalarida suvni 
qayta so'rilishi ortadi, buning natijasida harakatlanayotgan qonning 
hajmi ortadi va shu bilan bog'liq holda arterial bosim ham ortadi. 
Diurez kamayib, siydikning nisbiy zichligi ortadi. Suvning qayta 
so'rilishi
natijasida hujayralararo suyuqlikda osmotik bosim pasayib ketadi. 
Dis-tal kanalchalarda suvning qayta so'rilishida adenilatsiklaza 
fermenti katta aham iyat kasb etadi. 
2. ADG katta dozalarda arteriolalaming torayishini, bu o 'z 
navbatida arterial bosimni ko'tarilishiga olib keladi. 
Gipertinziyaning rivojlanishida, A D G g o rm o n t a ’sirid a q o n 
-to m ir d ev o rlari k atex o la m in larn in g toraytiruvchi ta ’siriga 
sezuvchanligi keskin ortib ketadi. ADG arterial bosim ni 
oshirganligi uchun uning ikkinchi nomi «vazopressin» deb 
yuritiladi. A D G ning vazokonstriksiya effekti faqat katta 
dozalardagina nam oyon bo'ladi. Fiziologik jarayonlarda esa 
buning ahamiyati aytarli katta emas. ADG uzoq m uddat yetarlicha 
sekresiyalanm asa, qandsiz diabet kasalligiga olib keladi. Uning 
asosiy belgilari kuchli chanqash (polidipsiya) va siyish orqali k o 
'p suyuqlik yo'qotish (poliuri) -bem or sutkasiga 10-20 litrgacha 

---

siyishi kuzatiladi. Bemoming bu belgilari sintetik vazopressin yoki 
hayvon gipofizi orqa bo'lagidan tayorlangan preparat yuborilganda 
yo'qoladi.