Flot a chalinar, aftidan, saroy ostidagi yergulalarda asla asozlar ishlamoeda edi

Xutbai davlat km ronyay kni e’lon ^ilmo^. go^i, sha^zoda eodiga uzot^ duo ^ildi. Yana un ming namozxonning baravar "ilo^i omini'dan yuksak pesh- to^lardagi kaptarlar "duv" kutarilib, masjidi jome larzaga keldi.
Bu namozdan keyin sha^zodaning dilidagi shub^alar tuzgib, k^ngli yana ^am ravshan tortdi. Rost, Balxdan kelgan xufiyalar noxush xabar keltirishdi. Z^irot ^okimi, amakivachchasi Sulton Muxammad Mirzo Ulugbek satl ^ilinganini eshitib, Movarounna^rga xushin tortib kel- mo^chi bulgan emish. Lekin, birlamchi, Mirzo Abdullatif unga sul^-salo^ taklif etib, dar^ol bosh\a elchi yubordi, ikkilamchi, Sulton Muxammad sish faslida yurish ^ila olmasligiga kuzi yetar edi. Xullas, bu jiz^atdan ^am tinchidy. Fa^at bir narsa uni z^amon kaynar, kechalari yopirilib keladigan mud^ish va^imadan sutula olmas edi. K^zi bir zum ilinsa bas, guyo xonaga birov kirganday: shamshirini yalangochlab tepasida turganday tuyulib, uygonib ketardi. Uygongandan keyin esa ^ar bir sharpadan yuragi uynab, tong otguncha mijja ss^may yurib chi^ardi. Shunday paytlarda xayolini biri biridan sovu k;, biri biridan mud^ish uy-fikrlar chulgab olar, dorussaltanada unga \arshi fitna uyushtirilayotganday, bu fitnaning tepasida uz jigarbandlari Mirzo Abdulla bilan Abusaid Mirzo turganday tugalar, nazarida, fit- nachilar bu ikki sha^zodani ^ibsdan ozod ^ilib ^ochirib yuborganday bulardi-yu, kechalari ular yotgan zindon va yertulalarni aylanib kelgisi kelar, fa^at saroydan chi^ishga jurat etolmas edi. Ertalab esa, salomga kelgan amirlarning kuzlariga ^adalib-^adalib ^arar, kimki kuzini olib ^ochsa, unga nisbatan kunglida yomon bir shub^a uygonardi. Saroy mazszamlari, ^atto balxlik mulozimlaridan ikki kishi xylvatda su^batlashib turga-- nini kursa yuragi or^asiga tortib ketar, nazarida, ularning shivir-shivirlari bejiz emasday, guyo unga s^arshi igvo ^ilishayotganday bulardi.
Aksiga olib, boya namozi jumadan ^aytayotganlarida ^azrat Xomush yana mavlono Ali ^ushchidan suz ochib, xiyol tinchigan kungliga gbayta gulu soldat, bir ^ancha allomai beta^oratlarning nomi va xorijiy bedinlar yurtidan keltirilgan kitoblar ruyxatini tut^azib, e^tiyot bulmo^ kerakligini, zero saltanat osoyishtaligini buzadiganlar shu betavfi^ar ekanini u^tirdi, fitna ^am, mumin- musulmonlarni yuldan uruvchi rindona kayfiyatlar ^am shulardan kelishini ^ayta-^ayta ta’kidladi.
"Fitna" suzini eshitgan shaz^zoda titrab ketdi. U saroyga saytgan za^otiyo^ Ali K,ushchini cha^irtirib surova tutmo^chi buldi-yu, tunda keladigan uy^usizlik balosini uylab, bu yumushini kechasiga k^oldirdi. Mana z^ozir devonbegi keltirgan barcha muxobarai digarlarga¹ imzo chekib bulib, unga ijozat berdi-da, amir Sulton Jondorni Ali K,ushchiga yubordi. Uzi esa taxtga utirib xayolga toldi.
Ajabo: bu uchrashuv uni negadir k;attiz; z^ayajonlanti- rar, >;atto ch^chitar edi.
Mirzo Abdullatif mavlono Ali ^ushchini bir necha bor kurgan edi. ^irotdan Movarounna^rga kelib, otasi Mirzo Ulugbek bilan ovga chi^an paytlarida, Kuksaroy va "Bogi maydon"da berilgan ziyofatlar chogida kurgan, z^atto otasi ikkisining falakiyot sirlari tugrisida silgan suz^batlarini z^am eshitgan edi. Esida bor, bu uchrashuvlarda shaz^zodani bir narsa z^ayratga solgan, u z^am bulsa Ali K,ushchining chez^rasidagi ^at’iyat va al- la^anday kishini uziga asir z^iluvchi saloz^iyat edi. ^orachadan kelgan bu novcha, z^otma odamning jussasidan kuch yogilib turar, keng peshanasi, utkir kuzlarida chu^ur zakovat aks etar, x;iygir burunli uzunchos yuzida bulakcha bir shiddat, mardlik, bir suzli odamlardagina buladigan zur i^tidor sezilib turardi.
Shaz^zoda bu odamga z^izi^ib z^olib, usha maz^aldayo^ uning koinot sirlariga, ilmi riyoziyot va z^andasaning murakkab masalalariga bagishlangan risolalarini topdi- rib u^ib chi^an, u^ib chik,ib, uning da^i^ fayl ar borasidagi zakovatiga, ilmining utkirligiga, saloz^iyatiga dilida ta^sinlar aytgan edi. Xa, z^azratning suzida jon bor, Mirzo Ulugbek uz bisotidagi boyligi va yivdan kufr kitoblarini yashirmovda jazm etgan ekan, Ali K,ushchidan ishonchliroz^ bir kimsani topolmas edi.
Sha^zoda z^ozir Movarounnazfdan Xurosongacha dongi ketgan, Mirzo Ulugbekning ung suli z^isoblangan bu odam bilan yuzma-yuz keladi, yulduzlar sirini, demakkim, osiy bandalar mu^addarotini² bilgan allomai munajjim bi­lan munozara siladi. Yu^, munozara emas, uni surova tutmogi, y u dolgan tillalarni, makruz^ kitoblarni top- tirmoga kerak... Shaz^zoda buni ^ylaganda yana Ali 1\ush-