Flot a chalinar, aftidan, saroy ostidagi yergulalarda asla asozlar ishlamoeda edi

Ulumi diniya—diniy ilmlar.

g^ulyozmalarni gumdon g^ilgan bulsa ^am, sha^zoda kutub- xonani kuzdan kechirayotib, bunga yana bir karra inondi! Daliyam yaxshi kitoblar kup, otasi Mirzo Ulugbek chindan ^am eng nodir asarlarni tergan edi.
Sha^zoda bir necha bor rasadxonaga pin^ona borib, bu kitoblarni kuzdan kechirgan edi. "Pirim" deb yukungan ^azrat ^omush yana \uzuriga keldi., U odatdagidan ^am muloyim va shirinsuxan edi.
Z^azrat uzos pandu nasi^at grglib, keyin bir istak bildirdi. Istagi shundan iborat ediki, shayxulislom Bur^oniddin bilan Mirzo Ulugbekni g*atl diling ^ag^idagi fatvoga mu^r bosishdan bosh tortgan Samarkand rozney Xoja Miskin ^azratlarini davlat yumushlarsdan chetlatib, bu urinlarga sado^at zo^ir ulamolarini tayinlash edi.
Sha^zoda ^azratning niyatini dar^ol tushundi-yu, shay- xulislomlik mansabini olishni uning uzidan iltimos g;ildi. Shundan keyin ^azratning che^rasi batamom ochilib ketib, yana bir istak bildirdi: sha^zoda tunu kun Kuksaroyda ultiravermay, go^o-go^o fu^aroga ^am kurinib turmogi darkor. Bu ishni ^azrat uz zimmasiga oladi. Rasadxona ^ovlisiga barcha ulamolar, amiru umaro, darveshlar, >;atto ilm a\pini ^am yigdiradi. Sha^zodaning ulug mag^sadlari tugrisida uzi nut^ g^iladi. Lozim bulsa sha^zoda ^am yaxshi niyatlarini iz^or etib, ae^li muminlarni xushnud etadi.
^azratning bu iltimosini g^aytarib bulmas edi. Ab- dullatif rozilik berdi-yu, janob ketgach devonbegi bilan yasovulboshini chag^irtirib, balxlik sodik; suvoriylaridan ikki yuz nafarini rasadxonaga yuborishni, Kuksaroy bilan rasadxona orasidagi kuchalarning ^ammasiga otli^ posbonlar kuyishni topshirdi. Bugun esa bunga ^am kungli tulmay, amir Sulton Jondorga chopar yubordi. Negaki, sha^zoda Movarounna^rni zabt etganiga turt oydan oshea ^am na el tinchidi, na uning kungli! Yo tavba! U taxtda utirib ne yomonlik g^ilganini bilolmay- di. ^idoyat yulini tark etib, kufriyotga yuz tutgan barcha murtadlarni zindon guildirdi, ba’zilarining boshini tanidan judo ettirdi, murtadlar uyasi bulmish madrasa- larni yopdirib, eshiklariga g^ulf urdirdi. Saltanat dushmanlarini, Mirzo Ulugbekka yon bosgan barcha arkoni davlat, barcha sardoru sarkardalarni shaf^atsiz ma^v etib, ^ammayog^ni tinchitganday buldi. Lekin nechundir kungli farogat topmaydi. Nazarida utirgan taxti teb- ranib turganday, guyo ^ammayo^da unga g^arshi fitna uyushtirilayotganday, ^amon ^aylardadur ^ochib yurgan Bobo ^usayn boshli^ bir guru^ amirlar shamshir charxlab, uni sarnigun ^ilish payida bulaetganday tuyuladi. X,amon kechalari uxlay olmaydi, bir zum kuzi ilinsa, guyo birov ^ilich yalangochlab eshikdan kirib kelayotganday bulib uygonib ketadi-yu, tong otguncha mijja ^o^maydi... Kim biladi, janob Xomush yanglig sado^at zo^ir ulamoyi zabardastlarning bu duoyi jonlari isti^bolining xayrli alomati, fayzi ilo^iydur, e^timol bukun buladigan savobi azim yumush... k^ngliga orom, diliga tavfi^ ato ^ilur! Kim biladi, e^timol murtad allomalarning eng >;aysari bulmish Ali ^ushchini ^am yu^ ^ilmo^ darkor- dur. Sha^zoda uning takabbur boshini alla^achon tanidan judo ^ilar edi, fa^at yu^olgan kitoblar va gum bulgan oltin-javo^irlar ^ulini boglab turibdi, bir kun bulmasa bir kun zindon u^ubatiga bardosh ^ilolmay, sir-sinoatini ochar degan umid uni tuxtatib turibdi.
Eshik o^ista ochilganini eshitgan sha^zoda keskin bu- rilib ^aradi. Busagada ^azrat Xomushning taklifi bilan saroyga olingan gilay yasovul k^l ^ovushtirib turardi.
—Xush, amir Jondor ^ayda?
—Amir janoblari xastalanib tushak yozib yotib ^olib- dur, davlatpano^im!
Sha^zoda kuzlari ^isilib, yasovulga ^adalib ^aradi. Yasovul negadir ^iyshanglab ^oldi.
—Amirning xasgaligini uz kuzing bilan kurdingmi?
—Uz kuzim bilan, valine’mat...
—Uzing gilay bulsang neni kurasen?..—Sha^zoda za^arxanda kulib, K^ash^irga ya^inlashdi.—Xush, ul be- sharmu be^ayodan darak bormi?
—Yu^, pushtipano^im...
—Yu^! Yu^! 1^achon "bor" degan mujda keltirasen? Mavlono Mu^iddin ne deydi?
—Mavlono...—K^ash^ir boshini bir tomonga egib sha^zodaga juratsizgina ^aradi-yu, uning ^amon ^adalib turganini kurib, dar^ol kuzini olib sochdi.
—Xush? Suzla! Nechun gilay kuzingni yashirasen?—dedi sha^zoda, ingichka muylovlari galati ^imirlab.
—Podsho^i olam! Mavlono Mu^iddin... a^lidan oz- mish...
—A?!—Sha^zoda rangi uchib, xiyol or^aga tisarildi.— Kimdan eshitding bu suzni?
—Kecha tintuvga borgan yasovullardan eshitgan edim... Bukun Registonda kurdim. Yalang oyo^, yalang bosh, kuy-