Fuqarolik jamiyati taraqqiyotida
Download 1.49 Mb. Pdf ko'rish
|
FUQAROLIK JAMIYATI TARAQQIYOTIDA O’ZBEKISTONNI RIVOJLANTIRISH STRATEGIYASI
|
birinchidan, jamoatchilik nazorati jamiyat a’zolarining manfaatlari va ehtiyojlarini umumiy ijtimoiy irodaga jipslashtirgan holda jamiyat yoki uning alohida institutlariga ta’sir ko’rsatish shakli sifatida namoyon bo’ladi; ikkinchidan, jamoatchilik nazorati turli ijtimoiy guruhlar manfaatini muvozanatlash va bu manfaatlarning o’zaro to’qnashuviga yo’l qo’ymaslikning asosiy vositasi hisoblanadi; uchinchidan, eng dolzarb masalalarni hal etishda jamiyatning istak va intilishlarini birlashtirish hamda muvofiqlashtirishning usuli hisoblanadi; to’rtinchidan, jamoatchilik nazorati ijtimoiy me’yorlarning bajarilishini kafolatlaydi, qonunbuzarliklarni aniqlab, ularni qoralashdan, to majburiy choralar qo’llashni ta’minlashgacha bo’lgan faoliyatni amalga oshiradi; beshinchidan, jamoatchilik nazoratini amalga oshirish har qanday jamiyatga xos bo’lgan vakolat bo’lib, uning asosiy institutlaridan biri hisoblanadi. 72 Jamoatchilik nazorati ijtimoiy faoliyatning turli sohalarida: oilaviy munosabatlar, madaniyat, an’analar, axloqiy munosabatlar, shuningdek, davlat hokimiyatini shakllantirish va amalga oshirish jarayonida amal qilishi mumkin. Jamoatchilik nazoratining bunday turi ko’p jihatlari bilan boshqalaridan farq qiladi. Jumladan, jamoatchilik nazorati o’z funksional vazifasi, amalga oshirilish shakli, ijtimoiy-huquqiy tabiati bilan davlat nazoratidan farq qiladi. Jamoatchilik nazorati organlari o’zlariga bevosita berilgan alohida vakolatga ega emas. Ular, odatda, davlat organlari orqali yoki ijtimoiy fikrga tayangan holda harakat qilishadi. Bu jamoatchilik nazorati subyektlari ham huquqiy, ham ijtimoiy nazorat mexanizmlaridan teng ma’noda foydalanishlari mumkinligini ifoda etadi. Dastlabki holatda jamoatchilik nazorati subyektlari davlat organlari yoki mansabdor shaxslar tomonidan yo’l qo’yilgan qonunbuzarlik aniqlangan taqdirda huquqiy mexanizmlardan foydalanadi. Muxtasar qilib aytganda Davlat nazorati va jamoatchilik o’rtasidagi o’zaro chambarchas aloqadorlik nazoratning bu ikki turi bir-birining o’rnini egallay olmasligini ko’rsatadi, ayni vaqtda, nazoratning yagona maqsadi yo’lida o’zaro ta’sirlashishni ta’minlaydi. Ushbu aloqadorlik davlat hokimiyati, uning markaziy idorasi va fuqarolar o’rtasidagi nizolarni aniqlashda muhim ahamiyatga ega. Davlat organlari o’z faoliyatida ko’pincha jamoatchilik nazorati subyektlari tomonidan berilgan ma’lumotlardan foydalansa, jamoatchilik nazorati o’z vazifasini davlatning tegishli organlariga murojaat etish orqali bajaradi. Davlat va jamoatchilik nazorati o’rtasidagi o’zaro hamjihatlik jamiyat va hokimiyatga davlat boshqaruvi sohasida mavjud bo’lgan va yechimini kutayotgan ziddiyatlar to’g’risida obyektiv ma’lumot olishga hamda ularning maqbul yechimini topishga xizmat qiladi. Bu esa fuqarolik jamiyati va demokratik davlatchilikning ehtiyojlariga javob beradigan davlat organlari tizimini rivojlantirishning yangi yo’llarini izlab topish va mavjudlarini takomillashtirishga yordam beradi. 73 Mamlakatni boshqarish tizimini demokratlashtirishning muhim mexanizmlaridan biri bu davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligini ta’minlashdir. Bu jarayonning huquqiy asosi Konstitutsiyamiz va “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi to’g’risida”gi qonunda mustahkamlab qo’yilgan. Ushbu hujjatlarda ular faoliyatining ochiqligini ta’minlashga qaratilgan qoidalar belgilab berilgan. Ayniqsa, 2014 yili qabul qilingan “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi to’g’risida”gi qonun bilan axborotdan foydalanuvchilarning ijtimoiy ahamiyatga molik axborotlardan foydalanishi kafolatlangan, unda faoliyat ochiqligini ta’minlashning shakl va uslublari, davlat organlari va jamiyat o’rtasidagi o’zaro axborot almashishning aniq mexanizmlari ko’rsatilgan. “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyati ochiqligi to’g’risida”gi Qonunni qabul qilishdan asosiy maqsad: Download 1.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|