Fuqarolik jamiyati taraqqiyotida

Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar – bu kishilar uchun zarur bo’lgan hayotiy 
ne’matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va is’temol qilish jarayonida 
vujudga keladigan munosabatlar. 
Individ – lot. individuum-bo’linmas, alohida; inson zotining alohida olingan 
namunasi, uning vakillaridan biri; har biri alohida, mustaqil mavjud bo’lgan tirik organizm; 
shaxs esa u yoki bu inson sifatida namoyon bo’lib, u ma’lum va betakror individuallikka ega 
bo’ladi.
Informatsiya – lot. informatio – xabardor qilish, tushuntirish, bayon qilish 
ma’nolarini beradi. Shuningdek, lot. informare- shakl berish qabilida ham ishlatiladi.
Inson huquqlari – unga tor ma’noda faqat davlat himoya qiladigan va kafolat 
beradigan huquqlar kirib, bu huquqlarga barcha fuqarolarning qonun oldida tengligi, 
yashash va jismoniy daxlsizlik huquqi, inson qadr-qimmatini hurmat qilish, 
o’zboshimchalik va noqonuniy ushlash yoki qamash, vijdon va din erkinligi, ota-
onalarning o’z bolalarini tarbiya qilish huquklari kiradi. Keng ma’nodagi inson 
huquqlari esa o’zida shaxs erkinligi va huquqlarining keng majmuasi va turlarini 
ifodalaydi 
Inson omili – inson mohiyatiga xos bo’lgan eng muhim xususiyatlarni – 
insondagi jismoniy – ruhiy tomonlarning birligi. 
Insonparvar demokratik huquqiy davlatning o’ziga xos belgilari – 
birinchidan, jamoat va davlat turmushining barcha sohalarida huquq va qonunning 
ustuvorligi, qonun talablarining davlat hokimiyati va barcha organlari, o’zini o’zi 
boshqarish organlari, mansabdor shaxslar va fuqarolar tomonidan ijro etilishi; 
ikkinchidan, shaxs huquqlari va erkinliklarining realligi, uni erkin kamol toptirish 
ta’minlanishi, davlat bilan shaxsning o’zaro mas’ulligi; uchinchidan, davlat 
hokimiyatini qonunchilik, ijrochilik va sud hokimiyatiga bo’lish asosida amalga 
oshirish. 
Institut – lot. institutum-mahkama, idora, muassasa; tizimlashtirilgan, 
hammaga tanilgan, amalda qo’llanilayotgan va e’tirof etilgan (har qachon ham o’z 

---

136 
rasmiy tasdig’ini topavermaydigan), u yoki bu tarzda mustahkamlangan qoidalar va 
me’yorlarga muvofiq o’zaro xatti harakat qilish uchun qo’llab-quvvatlanayotgan 
ko’rsatmalarga ega bo’lgan ijtimoiy agentlarning o’zaro hatti harakatlari shakllari 
kiradi.