G. A. Xudoynazarova yuqori molekulyar birikmalar

Topshiriq 

1.Bo’kish darajasining vaqtga bog’liqligini ifodalovchi grafik chizing.

2. Polimerning yuqori bo’kish darajasini

max 

aniqlang.

3. Bo’kish tezligini quyidagi formula yordamida topib, grafik tarzida ifodalang. 
)

(

ln
1
);

(
max

max
max

t

t

t

m

t

k

k

d

d














d

m

/d
t

– bo’kish tezligi; 

k – bo’kishning tezlik doimiysi;

d
e

– ma’lum vaqtdagi bo’kish darajasi;


max

– yuqori yoki muvozanatli bo’kish darajasi

---

27
VII. POLIMERNING MOLEKULYAR MASSASI VA 

MOLEKULYAR – MASSAVIY TAQSIMLANISHI 

7.1.-laboratoriya mashg’uloti 

POLIAMIDLARNING MOLEKULYAR MASSASINI ANIQLASH 

Ishning maqsadi: poliamidlardagi amin guruhlarini (amin sonini) aniqlab,
molekulyar massani hisoblash. 


Reaktivlar: poliamid namunasi, HCl ning 0,1 n li spirtdagi eritmasi, KOH
ning 0,1 n li spirtdagi eritmasi, metiloranj 


Idish va asboblar: hajmi 250 ml li shlifli konussimin kolbalar,
byuretkalar, Byuxner voronkasi 


Ishning bajarilishi: Poliamidlar kimyoviy tuzilishiga ko’ra yuqori
molekulyar aminokislotalar deb qaralishi mumkin: 
H-[-NH-R-NH-CO-R’-CO]
n
-OH 

1 g polimerga to’g’ri keladigan karboksil guruhlar soni uning molekulyar 

massasiga bog’liq, Bu aminiguruhlarga ham tegishli.
Qator poliamidlar oddiy organic erituvchilarda erimaydi, ammo krizol va 
fenolda oson eriydi. Shunday poliamidlar (masalan, ba’zi sopolimerlar va N –
o’rindosh poliamidlar) ham borki, ular spirtlarda yaxshi eriydi. Poliamidlar tahlili 
uchun ularning eruvchanligiga qarab tayyorlash usulini tanlash lozim. Spirtda
erimaydigan poliamidni avval maydalab, so’ng krizol yoki dimetilformamidda 
eritiladi. Shu eritmani juda tez aralashtirilgan holda spirtga quyiladi. Hosil bo’lgan
kukunsimon polimer Byuxner voronkasida filtrlanib erituvchi batamom chiqib 
ketguncha spirt bilan yuviladi va havoda sovutiladi. Spirt eriydian poliamidning
spierli eritmasidan suvda choktiriladi. Byuxner voronkasida cho’kma filtrlanib 
issiq suv bilan ko’p marta yuviladi va vacuum eksikatorda sulfat kislota ustida
quritiladi.