Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet242/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ШАРНИР СКЛАДКИ - Бурма
шарнири
— бурма уч текислигииинг
бурмани ташкил килган қатламлар
билан кесишган ч и зи ри. Бурмада нетақатлам бўлса, шунча Б. ш. мавжуддир.

ШАРЬЯЖШарьяж (франц.
«Наш — ер думалатмоқ, олиб бориш,
«удрамоз)— қоплама шаклида бултан т. ж. ларининг узок, масофаларгадир-будир юза буйлаб сурилган горизонтал ёки сал цня сурилмаси.Жинслар бир неча ун ва заттоки,200—300 км га еурилиши мумкин. Ш. Фгиц бурма ёки сурилманинг ривожланиши натижасида вужудга келиши мумкин. Ш. коплама қисмининг узок; масофага еурилиши, цалинлиги, қатта майдонни эгаллаганлиги ва мураккаб тўзилиши билан ажралиб туради. Кулинча қоплама жинсларининг ёшн ундан пастда ётган жинслар ёшидан
ҳарирокдир. Ш. нинг олд знсми
унинг пешона қисми, деб юрнтияади.

ШАХТА РАЗВЕДОЧНАЯ — Ер юзидан тик ёки ётиқ золда ковланган, кундаланг кесими қатта (2 х 3 :3 x 4 м) иншоот. Ер
юзасидан К-нинг чузурлиги одатда
120—150 м. дан ошмайди.

ШВАГЕРИНАШ вагериш. Пастки
пермнинг Ш. гориэонтида етакчи тур
Ҳисобланади. Дастлабки пермь Ш. турларининг айрим зотҳари охирги пермь
давригача яшаб келган.

ШЕЕЛИТШеелит (швеқиялик
олим Шееле (1742—1786) .номи билай
аталган)— м-л. Кимёвий ифодаси:
СаУ04. Тетрагонал еннгонияли, одатда кулранг, сариқ, зунрир, затто қизил турлари зам учрайди. Егсимон
ялтирайди. Қат. 4,5, мўрт, с . о р . 5,8—
6,2. Қатод нурлари таъсир этгандэ
Заворанг нур сочади. Айрим нордон
интрузив жинсларида мавжуд. Ш.
гидротермал м-л сифатида хилма-хил
таркнблн маъдан конларида бор.
Ш. нинг йирик конлари контакт-метасоматик жараёнларда зосил булувчи
сҳарнлар орасида гранат, пироксен,
амфибол ва сульфндлар, қисман молибденит билан бирга учрайди. Контактлар натижасида юзага келадиган
конларга Куйтош, Л ангар, Ингичка
ва б. лар мисол була олади. Бу конлардан 30 йиддан бери вольфрам за*
зиб ояинмок,да.

ШЕЛЬФШельф (инг. саёзлик, токча)— озгина зияланган,
саёз текислик, зитъанинг океан суви
босган знсми; зурузлик текислйгининг давоми ёки уни ураб олган ва
Зитъа ёнбарридан завариз букилган
жой билан ажралган бўлади. Ш. турли ёшли платформа ва бурмаланган
ўлкаларда бир-биридан тектоник тўзилиши ва геологик ривожланиши жизатидан тубдан фарц қилади. Турли
геологик тўзилмаларга ондлигига зараб Ш. парашельф, ортошельф ва гемишельф турларига булннадн. Ш. кенглиги 0г-1500 км гача ўзгаради (ўртачаси—78 км). Дунё океанининг 28 млн км2, яъни 8 % майдонини Ш. эгаллайдн. Пастки чегарасининг ўртача чузурлиги 132 м, энг чуқур жойи 600 м, юзасининг ўртача қиялиги энг қатта қиялиги 3—5°.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling