Genetika genetika so'zi grekcha genetikos — tug'ilishga taalluqli, aloqador degan so'zdan olingan. Genetika barcha tirik organizmlarga xos bo'lgan xususiyat — irsiyat va o'zgaruvchanlik qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. Irsiyat


Genlarning epistaz ta'siri natijasida paydo bo'luvchi ba'zi belgilar


Download 1.94 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/81
Sana14.05.2023
Hajmi1.94 Mb.
#1460617
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   81
Bog'liq
GENETIKA

Genlarning epistaz ta'siri natijasida paydo bo'luvchi ba'zi belgilar 
Belgilar 
Organizmlar 

Junning rangi (kulrang, qora, malla) 
Otlarda 

Junning rangi 
Itlarda 

Patning rangi (oq, qora) 
Tovuqlarda 
Junning rangi 
Cho'chqalarda 

Mevaning rangi (oq, sariq, yashil) 
Qovoqda 

Donning rangi (qora, kulrang, oq) 
Sulida 

Chigitning tuki (tukli, tuksiz) 
G'o'zada 
Duragaylarning ikkinchi avlodida genlarning epistaz ta'siri natijasida belgilarning ajralish nisbati aksariyat ko'pchilik organizmlarda 
12 : 3 : 1 ga teng (dominant epistaz).
Ba'zi hollarda 13:3 nisbatda ajralishni ham kuzatish mumkin. 
T/r 
Organizmlar 
Belgilar 
F
2
da ajralish nisbati 
1. 
Otlar 
Junning rangi 
12:3:1 dominant epistaz 
2. 
Itlar 
Junning rangi 
12:3:1 dominant epistaz 
3. 
Tovuqlar 
Patning rangi 
13:3 dominant epistaz 
4. 
Suli 
Donning rangi 
12:3:1 dominant epistaz 
5. 
Cho'chqalar 
Junning rangi 
12:3:1 dominant epistaz 
Duragaylarning ikkinchi avlodida genlarning epistaz ta'siri natijasida belgilarning ajralish nisbatlari. 
Masala. Qora /AAbb/ va kulrang /aaBB/ donli suli o'simliklari chatishtirilib birinchi avlodda qora donlik o'simhklar ohngan. Birinchi va 
ikkinchi avlod o'simliklarining genotipi va fenotipini hamda F
2
da epistazga xos ajralish nisbatini aniqlang. 
Yechilishi. 1. P Aabb x aaBB 
Gametalar: (Ab), (ab). (aB). 
Genotip: Digeterozigota AaBb 
2. P AaBb x AaBb 
AB 
Ab 
aB 
ab 
AB 
AABB 
AABb 
AaBB 
AaBb 
Ab 
AABb 
AAbb 
AaBb 
Aabb 
aB 
AaBB 
AaBb 
aaBB 
aaBb 
ab 
AaBb 
Aabb 
aaBb 
aabb 
Duragaylarning ikkinchi avlodi /F
2
/ da epistaz uchun xos bo'lgan belgilarning ajralish nisbati vujudga keladi: 
F
2
: 12/16 o'simliklar qora donli; 3/16 o'simliklar kulrang donli; 1/16 o'simliklar oq donli bo'ladi. 
Sharh. Bu hodisani shunday tushuntirish mumkin: donga qora rang beruvchi "A " gen donga kulrang beruvchi "B " genga nisbatan 
epistatikdir. Shu bois birinchi avlod duragaylarining hammasi qora donlik bo'ladi. Ikkinchi avlod duragaylaridan 12 ta o'simlikda donga 
qora rang beruvchi dominant "A "gen bo'lganligi uchun qora rangga ega bo'ladi. 3 ta o'simlik genotipida epistatik dominant ",4"gen yo'qligi 
tufayli ikkinchi allelga mansub "B" gen o'zining retsessiv alleli "b"genga nisbatan ustunligini namoyon qiladi, natijada o'simliklarning doni 
kulrang bo'ladi. Bitta o'simlik genotipida ikkala dominant gen / "A" va "B" / bo'lmaganligi uchun oq don hosil bo'ladi. 

Download 1.94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling