Genlarning epistaz ta'siri natijasida paydo bo'luvchi ba'zi belgilar
Belgilar
Organizmlar
l
Junning rangi (kulrang, qora, malla)
Otlarda
2
Junning rangi
Itlarda
3
Patning rangi (oq, qora)
Tovuqlarda
Junning rangi
Cho'chqalarda
5
Mevaning rangi (oq, sariq, yashil)
Qovoqda
6
Donning rangi (qora, kulrang, oq)
Sulida
7
Chigitning tuki (tukli, tuksiz)
G'o'zada
Duragaylarning ikkinchi avlodida genlarning epistaz ta'siri natijasida belgilarning ajralish nisbati aksariyat ko'pchilik organizmlarda
12 : 3 : 1 ga teng (dominant epistaz).
Ba'zi hollarda 13:3 nisbatda ajralishni ham kuzatish mumkin.
T/r
Organizmlar
Belgilar
F
2
da ajralish nisbati
1.
Otlar
Junning rangi
12:3:1 dominant epistaz
2.
Itlar
Junning rangi
12:3:1 dominant epistaz
3.
Tovuqlar
Patning rangi
13:3 dominant epistaz
4.
Suli
Donning rangi
12:3:1 dominant epistaz
5.
Cho'chqalar
Junning rangi
12:3:1 dominant epistaz
Duragaylarning ikkinchi avlodida genlarning epistaz ta'siri natijasida belgilarning ajralish nisbatlari.
Masala. Qora /AAbb/ va kulrang /aaBB/ donli suli o'simliklari chatishtirilib birinchi avlodda qora donlik o'simhklar ohngan. Birinchi va
ikkinchi avlod o'simliklarining genotipi va fenotipini hamda F
2
da epistazga xos ajralish nisbatini aniqlang.
Yechilishi. 1. P Aabb x aaBB
Gametalar: (Ab), (ab). (aB).
Genotip: Digeterozigota AaBb
2. P AaBb x AaBb
AB
Ab
aB
ab
AB
AABB
AABb
AaBB
AaBb
Ab
AABb
AAbb
AaBb
Aabb
aB
AaBB
AaBb
aaBB
aaBb
ab
AaBb
Aabb
aaBb
aabb
Duragaylarning ikkinchi avlodi /F
2
/ da epistaz uchun xos bo'lgan belgilarning ajralish nisbati vujudga keladi:
F
2
: 12/16 o'simliklar qora donli; 3/16 o'simliklar kulrang donli; 1/16 o'simliklar oq donli bo'ladi.
Sharh. Bu hodisani shunday tushuntirish mumkin: donga qora rang beruvchi "A " gen donga kulrang beruvchi "B " genga nisbatan
epistatikdir. Shu bois birinchi avlod duragaylarining hammasi qora donlik bo'ladi. Ikkinchi avlod duragaylaridan 12 ta o'simlikda donga
qora rang beruvchi dominant "A "gen bo'lganligi uchun qora rangga ega bo'ladi. 3 ta o'simlik genotipida epistatik dominant ",4"gen yo'qligi
tufayli ikkinchi allelga mansub "B" gen o'zining retsessiv alleli "b"genga nisbatan ustunligini namoyon qiladi, natijada o'simliklarning doni
kulrang bo'ladi. Bitta o'simlik genotipida ikkala dominant gen / "A" va "B" / bo'lmaganligi uchun oq don hosil bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |