Geologiya va konchilik ishi fakulteti 5540200 «Konchilik ishi» yo ‘nalishi fqb mutaxassisligi bakalavr talabalari uchun

4.6. Barabanli tegirmonlarning ishlab chiqarish 
 unumdorligini hisoblash. 
Barabanli tegirmonlarning ishlab chiqarish unumdorligi o`xshashlik usuli 
bo`yicha, ya`ni optimalga yaqin tartibda ishlashning amaliy ma`lumotlariasosida 
aniqlanadi. 
Hisoblash solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi yoki yanchish samaradorligi 
bo`yicha olib boriladi. 
Amaldagi fabrikada ishlab turgan (etalon) tegirmonning yangidan hosill bo`lgan 
sinf bo`yicha solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi tajriba yo`li bilan 
aniqlanadi: q
1
= [t/m
3
∙soat]. Odatda, hisoblanuvchi sinf deb – 0,074 mm li sinf 
qabul qilinadi. 
Loyihalanayotgan tegirmonning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi q
2
= 
[t/m
3
∙soat] quidagi formulabo`yicha aniqlanadi: 
t
D
y
ya
k
k
k
k
q
q





1
2
( ) 
bu yerda: k
ya
– rudalarning yanchiluvchianligidagi farqni hisobga oluvchi 
koeffitsiyent (tajriba yo`li bilan aniqlanadi); k
y
– dastlabki mahsulot yirikligidagi 
farqni hisobga oluvchi koeffitsiyent; 
5
,
0
1
2







D
D
K
D
- tegirmon o‘lchamlaridagi 
farqni hisobga oluvchi koeffitsiyent; k
t 
– tegirmonning farqni hisobga oluvchi 
koeffitsiyent turidagi. 
2
2
2




q
q
(51) 
bu yerda: α
2 
va β
2 – 
dastlabki va
yanchislgan mahsulotlardagi hisoblanuvchi 
sinfning miqdori.
Loyihalanayotgan tegirmonning ruda bo`yicha ishlab chiqarish unumdorligi: 
)
(
2
2
2
2





V
q
Q
(52) 
bu yerda: V
2
– loyihalanayotgan tegirmon hajmi, m
3
. 
Ishlab turgan E
1
[t/(kW ∙ soat)] va loyihalanayotgan E
1
[t/(kW ∙ soat)] 
tegirmonning yangidan hosil bo`lgan hisoblanuvchi sinf bo`yicha yanchish 
samaradorligini quyidagi formuladan hisodlash mumkin: 
1
1
1
1
N
V
q
E

(53) 
2
2
2
2
N
V
q
E

(54) 

---

bu yerda: V
1 
va V
2
– ishlab turganva loyihalanayotgan tegirmonlarning hajmi, m
3
; 
N
1
va N
2
– ular iste`mol qiladigan quvvat, kW. (5) tenglamaga q
2
ning (1) 
tenglamadagi qiymatini qo`ysak 
2
2
1
2
N
V
k
k
k
k
q
E
t
D
y
ya






(55) 
Loyihalanayotgan N΄
2
[kW/m
3
] va etalon N΄
1
[kW/m
3
] tegirmonlar solishtirma 
quvvatli orasida quyidagi bog`liqlik mavjud: 
1
2
1
2
D
D
N
N



u holda 
2
5
,
0
1
2
1
2
V
k
D
D
N
N
t










( 56)
Loyihalanayotgan tegirmonning ruda bo`yicha yanchish samaradorligi; 
2
2
2
2
2
2
2
2
2
)
(










E
N
V
q
N
Q
E
(57 ) 
Loyihalanayotgan tegirmonning ruda bo`yicha ishlab chiqarish unumdorligi: 
)
(
2
2
2
2
2
2






N
E
EN
Q
(58)