Grafik ob’ektlar haqida ma’lumotlar. Kompyuter grafikasi tushunchasi. Tayanch iboralar

Grafikaning e`tiborli jixatlari:
Kompyuter bilan mulokotning eng tabiiy vositalari;
YAxshi rivojlangan ikki va uch ulchamli tasvirlarni anikdash mexanizmi turli kurinishdagi ma`lumotlarni juda tez va samarali kabul kilish xamda kayta ishlash imkonini beradi;
Kompyuter grafikasi matn bilan ishlashdan farkdi ravishda statik va dinamik tasvirlar bilan okilona moslashuvchanligi evaziga inson bilan kompyuter orasidagi mulokatda keng kulayliklar yaratadi. Bu kulayliklar ma`lumotlarni tushunish imkoniyatiga, goyalarni anikdashga, mavjud yoki hayoliy ob`ektlarni vizuallashtirishga sezilarli ta`sir kursatadi.
Kompyuter grafikasi:
Rastrli (nuqtali) grafika
2. Vektorli grafika
3. Fraktal grafikaga ajratiladi.
Rastrli grafikada tasvirlar nuqta(piksel)lar ketma – ketligi tarzida hosil qilinadi. Bu grafikaga Paint, AdobePhotoshop va h. larni keltirish mumkin.
Vektorli grafikada tasvirlarni yaratishda nuqtaga nisbatan umumiyroq bo’lgan chiziqlardan foydalaniladi. . Bu grafik dasturlarning eng mashhurlariga Adobe Illustrator, Macromedia Freehand, CorelDraw va boshqalar kiradi. Fraktal grafika badiiy kompozitsiya yaratish – bu tasvirni chizish yoki jihozlash emas, balki uni dasturlashdir, ya`ni bunda tasvirlar formulalar yordamida kiritiladi. Fraktal grafika odatda o’yin dasturlarida qo’llaniladi

4 - mavzu Kompyuter grafikasi va dizaynda dasturiy vositalar

Grafikaviy tizimlarda zamonaviy qurilma vositalari alohida o`rin egallaydi. Bulardan biri videoadapter qurilmasini ko`rib chiqamiz. Videoadapterlar takomillashishning uzoq yo'lini bosib o'tishdi. Birinchi personal kompyuterlarda monitor sifatida turmushdagi televizorlardan foydalanishdi, hozirgilari esa kompyuterni quvvatli grafikaviy stantsiyaga aylantirmoqda. Bu oraliqda plata va standartlarning bir necha avlodi almashdi.

Dastlab MDA Monochrome Display Adapter (displeyning monoxrom adapteri) standarti paydo bo`ldi. MDA platasi ekranga faqat alfavit-raqamli
informatsiya - harflar va raqamlarni chiqarish qobiliyatiga ega edi. Bunda hech qanday grafika va rang yo`q edi.
MDAni almashtirgan CGA Color Graphics Adapter (rangli grafika adapteri) nafaqat matnli, balki grafikaviy rejimda ham ishladi va berilgan o'n oltita rangdan to`rttasi chiqishini ta'minlab turdi.
EGA- Enhanced Graphics Adapter (yaxshilangan grafika adapteri) 64 rang palitrasidan ekranga chiqadigan ranglarni 16 tagacha yetkazdi va ekranga chiqariladigan grafika sifatini sezilarli yaxshiladi. EGA standarti paydo bo`lishi bilan grafikaviy dasturlardan, jumladan birinchi Microsoft Windows operatsion tizimlaridan, keng foydalanish boshlandi.
VGA - Video Graphics Array videostandarti eng qulay, bugungi kungacha foydalanilayotgan bo`lib, asta-sekin SVGA (Super-VGA) standartiga o'tdi. VGAning birinchi platalari 262144 rang palitrasidan 256 rangni ekranga chiqardi. Keyinchalik VGA bilan birga mos keladigan juda ko`p platalar paydo bo`ldi, ularda mumkin bo`lgan rang tuslari 16,8 milliongacha etdi (True Color rejimi).
Videoadapterlarni ishlab chiquvchilarning umumiy intilishi - monitor ekranida asliga maksimal yaqinlashgan mumkin qadar sifatliroq tasvirni olishdir. Bunda quyidagi: aks ettirilayotgan ranglar sonini ko`paytirish; aniq va har xil tasvirlash qobiliyatini orttirish; tasvirni ekranga chiqarish tezligini tezlashtirish vazifalari doim bo`ladi. [5]
Zamonaviy videoadapterlar bundan ham yuqori razryadga egalar, masalan bir nuqtaga 32 bit, lekin bunda ko'rinadigan ranglar soni ortmaydi. Qo`shimcha razryadlarda saqlanadigan informatsiya maxsus dasturlar tomonidan grafikani aks ettirish operatsiyalarini tezlashtirish uchun yoki poligrafiya mahsulotini tayyorlashda kompyuterdan foydalanilganda rangni uzatishni yaxshilash uchun foydalaniladi.
Zamonaviy videokarta - o`z xotirasida ekran obrazini saqlaydigan va monitor uchun signalni shakllantiradigan oddiy qurilma emas. Hozirgi paytda bu o`zining mikroprotsessorlariga ega bo`lgan miniatyuradagi kompyuter bo`lib, o`zi hisoblarni bajarish va ekranda nima va qanday qurilayotganini boshqarish qobiliyatiga ega. Videokartalarning hisoblarni va tasvirlarni qurish qobiliyatini apparatli videotezlanish deb ataladi (agar videokartada bunday qobiliyat bo'lmasa, yuk asosiy protsessorga tushadi va bu holda dasturaviy videotezlanish haqida gapirishadi). Zamonaviy kompyuter o'yinlari uchun videoadapterda tezlanish funktsiyalarining bo'lishi zarur.
Grafik informatsiyani kiritish qurilmalari. Grafikaviy informatsiyani raqamli shaklga o`zgartirish jarayoni quyidagi ikki bosqichda amalga oshiriladi:
➤ O'qish;
➤ Kodlash.
O'qish - grafikaviy elementni (nuqta, chiziq, elementar fragment) va qabul qilingan Koordinatalar uning koordinatalarini aniqlash tizimida Kodlash - o'qilgan informatsiyani belgilangan qoidalarga muvofiq raqamli kodga aylantirish.
O'qish jarayonida inson ishtirokining darajasi bo'yicha grafikaviy informatsiyani kiritish qurilmalari va avtomatik va yarim avtomatik qurilmalarga bo`linadi.
Grafikaviy informatsiyani avtomatik kiritish qurilmalari o`zgartirishning kuzatuvchi yoki yoyuvchi metodlaridan foydalanishadi. Birinchi holda ishchi organ abstsissa o`qi bo`ylab o`zgarmas tezlikda siljib berilgan egrilik chegarasini kuzatadi (o`zgartiriladigan egrilik ordinata o'qi bo'yicha ishchi organ og'ishining son qiymatlari ko`rinishida ifodalanadi). Ikkinchi holda abstsissa o`qi bo'ylab qandaydir qadamda ishchi organ tasvirni skanerlashni amalga oshiradi. Bunda berilgan egrilik bilan skanerlovchi nur kesishish nuqtalarining ordinatalari qayd qilinadi. Grafikaviy informatsiyani kiritish avtomatik qurilmalari faqat murakkab bo'lmagan rasmlarni, masalan bitta argumentning birgina ma'nosi bo`lgan funktsiyalarining grafiklarini kodlashda qo'llanadi, chunki murakkab tasvirlarni kiritayotgan tasvir elementlarini tanishda ancha qiyinchiliklar tug'iladi. [8]
Grafikaviy informatsiyani kiritish qurilmasi ishchi maydon - planshetga ega bo`ladi, unda hujjat hamda alfavitli-raqamli informatsiyani kiritish uchun alfavitli- raqamli va funktsional klaviaturalar joylashadi.
Planshetda ishchi organ koordinatalarini tavsiflovchi kodlarni olish usuli bo`yicha grafikaviy informatsiyani kiritish qurilmalarini optik-mexanik, setkali va boshqalarga bo'lish mumkin.
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1. Ikki xil va bir necha "rangli" tasvirlar.
2. Uzliksiz egri va to'g'ri chiziqlar.
3. Nuqtalar yoki ko`pburchaklar.
4. Ikki xil va bir necha "rangli" tasvirlar.
5. Uzliksiz egri va to'g'ri chiziqlar.