Grafik ob’ektlar haqida ma’lumotlar. Kompyuter grafikasi tushunchasi. Tayanch iboralar

5- mavzu Grafik obyektlarda oddiy va murakkab vektor effektlarini qo‘llash
Kompg‘yuter grafikasi xaqida tushuncha
Kompg‘yuter grafikasi 2 xil buladi: vektorli va rastrli (nuxtali). Vektorli grafika muxarrirlariga misol kilib Adobe Illustrator, Corel Draw va Macromediya Flash dasturlarni aytish mumkin. Ushbu dasturlarda rasmlar xar xil chiziklar va kiyshik vektorlardan iborat buladi.

Ushbu oynaning yukorisida menyu satri joylashgan. U kuyidagi kismlardan iborat: Fayl (File), Pravka (Edit), Risunok (Image), Sloy (Layer), Vqdelenie (Select), Filg‘tr (Filter), Vid (View), Okno (Window) va Pomoo‘g‘ (Hel’).
Adobe ‘hotoSho‘ dasturni ishga tushirish uchun Windows ning asosiy menyu tugmasini bosamiz, uning ichidan Programmq bulimini tanlaymiz va Adobe nomli guruxdan Adobe ‘hotoSho‘ nomli buyrukni tanlaymiz. Natijada kuyidagi oyna xosil kilinadi:
Uning tagida ish kurollarning xususiyatlari soxasi (Panelg‘ Svoystv - O‘tions bar) joylashgan. Agar ushbu soxa ekranda yuk bulsa uni Okno (Window) menyusidagi Svoystva (O‘tions) buyrugi yordamida ekranga chikarishimiz


Xususiyatlar soxasi pastida ish soxasi joylashgan bulib, uning chap tomonida ish kurollar soxasini (panelg‘ Instrumentov - Toolbox) kurishimiz mumkin. Ish soxasining ung tomonida xar xil yordamchi soxalar joylanishi mumkin: Sloi - Layers, Istoriya - History, Kanalq - Channel, TSveta - Color, Stili - Style, Svoystva kisti - Brushes, Svoystva shrifta - Character va hokazo.
Dasturda ishlash uchun yordamchi ish kurollar soxasidagi tugmalar bilan tanishalik. U ekranning chap tomonida joylashadi. Agar u ekranda yuk bulsa u xolda Windows (Okna) menyusidagi Panelg‘ Instrumentov - Toolbox buyrukni ishga tushirishimiz kerak

Word dasturining jadval imkoniyatlari
Kompyuterdan foydalanuvchi ko’pincha u yoki bu hujjatlar- xatlar, maqolalar, xizmat yozuvlari, hisobotlar va boshqa materiallarini tayyorlash zaruriyatiga duch keladi. Hujjatlarni yuqori sifatda bosib chiqarilishini ta’minlash yoki katta hajmdagi murakkab hujjatlar, jurnallar yoki kitoblarni tayyorlash uchun foydalanuvchiga Microsoft Word matn muxarriri dasturlaridan foydalanish qulaydir.
Ushbu Microsoft Word matn muxarrirning imkoniyatlarini quyida keltirilgan ba’zi amallardan ham bilish mumkin:
- matnni terib tayyorlash va faylga yozish;

matnga qo’shimcha kiritish, chiqarib tashlash, qatorlar, matn qismlarini almashtirish va matnni tekislash;
- matnni turli shriftlarda bezash, orfografiyasi va grammati-kasini tekshirish, boblar tayyorlash, matnni sahifalarga bo’lib tashlash;
- formula va jadvallar bilan ishlash hamda ularning chegalari va ichki rangini tashlash;
- matnli hujjatlarga formulalar kiritish, so’z va jumlalarni izlash va almashtirish, rasmlar chizish va matnga sodda bezaklar kiritish;
- elektron pochta qutisidan olingan xabalarni tahrirlash va boshqa imkoniyatlar kiradi.
Microsoft Word matnlarni tahrirlovchisi imkoniyatlaridan to’liq foydalanishni o’rganish uchun ushbu qo’lingizdagi o’quv metodik qo’llanma Sizga katta yordam beradi.


Kompyuterda qog’ozga tushuriladigan matnlarda harf, raqam, belgilar va hokazolar asosiy vosita hisoblanadi.



Kompyuterda matnlarni tayyorlashda asosan uch guruh amallardan foydalaniladi:
kiritish, muharrirlik qilish, formatlash
Kiritish amali - berilgan matnni elektron ko’rinishga o’tkazish, ya’ni kompyuter xotirasida saqlanadigan faylda ifodalashdir.
Matnlarni kiritish faqat klaviatura yordamida bo’lmasdan, balki skanerlash yo’li bilan matnni kiritish, maxsus yaratilgan dasturlar yordamida hujjatlarni grafikli tasvir ko’rinishidan matnli ko’rinishga o’tkazishlardan iborat bo’ladi.
Muharrirlik qilish(to’g’rilash) amali - mavjud elektron hujjat ko’rinishda ba’zi qo’shish va o’chirish yo’llari bilan o’zgartirishlar hosil qilish, matn qismlarining o’rnini almashtirish, bir necha fayllarni bitta faylga keltirish va aksincha bittasini bir nechta mayda matnlarga bo’lish ishlaridan iboratdir.
Matnlar ustida ishlashda kiritish va muharrirlik qilish ko’pincha bir vaqtning o’zida parallel ravishda bajariladi. Kiritish va muharrirlik qilishda matn tarkibi shakllantiriladi.
Formatlash amallari yordamida hujjatlar shakllantiriladi. Uning buyruqlari matnni monitor ekranida yoki qogozda qanday ko’rinishda ifodalanishini to’liq aniqlaydi
Microsofr Word matn muharririni yuklashda quyidagi usullardan foydalanish mumkin: