Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

1. 
perseptiv 
faoliyat 
atrof-muhitni yaxlit obrazlar shaklida ongda aks etishini 
ta’minlovchi faoliyat; 
2. 
mnemik 
faoliyat 
narsa va hodisalarning mohiyati va mazmuniga aloqador 
materialning eslab qolinishi, esga tushirilishi, yodda saqlab 
turilishi bilan bog‘liq xotira jarayonlarini o‘z ichiga oladigan 
faoliyat; 
3. 
fikrlash 
faoliyati 
aql, fahm-farosat vositasida turli xil muammolar, masalalar, 
jumboqlarni echishga qaratilgan tafakkur jarayonlari; 
4. 
imajitiv 
faoliyat 
(“image” – obraz so‘zidan olingan) faoliyat ijodiy jarayonlarda 
ayni paytda hali hayol va fantaziya vositasida ongda aks 
etmagan narsalarning xususiyatlarini anglash bilan bog‘liq 
aqliy harakatlarni bildiradi. 
Har qanday faoliyat real shart-sharoitlarda, turli usullarda va turlicha 
ko’rinishlarda namoyon bo’ladi. Qilinayotgan har bir harakat ma’lum narsaga 
- predmetga qaratilgani uchun ham, faoliyat predmetli harakatlar majmui 
sifatida tasavvur qilinadi. Predmetli harakatlar tashqi olamdagi predmetlar 
xususiyatlari va sifatini o’zgartirishga qaratilgan bo’ladi. Masalan, ma’ruzani 
konspekt qilayotgan talabaning predmetli harakati yozuvga qaratilgan bo’lib, u 
avvalo o’sha daftardagi yozuvlar soni va sifatida o’zgarishlar qilish orqali, 
bilimlar zaxirasini boyitayotgan bo’ladi.
Ijtimoiy guruh nazariyachilari kiritish, shakllantirish va yondashuvdan 
qochish kabi bir qator atamalarni ishlatuvchi guruh faoliyatida boshlang’ich 
bosqichlarni tasvirlab berishadi (Tuckmann, 1965; Adair, 1996 ga qarang). 
Bu ishlar guruhlar bo’lib ishlayotgan shaxslarning xulq-atvorini muhokama 
qilish imkonini beradi. Shu narsa e’tirof etiladiki, guruhlarning qo’shilish 
holatini oldini olish bo’yicha qarama-qarshi tendentsiya mavjud bo’lib, u 
bunga talab, xafachilik va og’riqli hollar mavjudligi asos deb bilinadi. Bu 
“olidinga harakat, orqaga tortish” xulq-atvori guruhning boshlang’ich 
bosqichlaridanoq keskin holatlarga olib kelishi mumkin, agar bu narsani o’z 
vaqtida sezib jilovlanmasa. Muayan xulqatvor talabaning chekinish yoki 
orqaga qaytishidan ko’ra birlashishdagi boshlang’ich bosqichlarining tabiiy 

---

209
qismi bo’lishi mumkin. Talabalarning o’zlarini qanday tutishlari mumkinligini 
tushunish repetitorga ishonch uyg'otish va rivojlanish imkonini beradigan 
asoslarni ta'minlaydi.
112
  
Borliqdagi qariyb barcha narsalar, munosabatlar, xususiyatlar, 
shartsharoitlar, tuzilmalar bir-biri bilan doimiy bog’liqlikka ega bo’lib, 
muayyan qonuniyat asosida harakatlanadi, bir holatdan ikkinchisiga o’tadi. 
Shuning uchun idishdagi suv qaynatilsa bug’ga aylanadi, harorat pasaysa, u 
muzlaydi, havo isiganida esa muz eriy boshlaydi, bahor ketidan yoz keladi, 
narsalar ishqalansa qiziydi va hokazo. Xuddi shu bois obyekt bilan hodisa 
o’rtasidagi o’zgarmas, barqaror munosabatlar, obyektning muhim 
xususiyatlari -