62
o`rtasidagi burchak tabiiy qiyalik burchagidir. U chizg`ich va transportir
yordamida aniqlanadi.
Tabiiy qiyalik burchagini aniqlab beruvchi asbob.
2-usul. Don massasining to`rt qirrali idishda erkin joylashish
usuli bilan tabiiy qiyalik burchagini aniqlash
Vertikal xolatda turgan shisha devorli to`rt qirrali idish 1.3
xajmiga
sinalayotgan don massasi bilan to`ldiriladi. Idishdagi don massasini sirti
tekislanadi va asta-sekin 90
0
S gorizontal xolatga buriladi.
Burilayotganda don massasi to`qilib burchak hosil qiladi bu burchak tabiiy
qiyalik burchagidir.
Bu burchakni to`g`ri aniqlash darajdasi quyidagilarga bog`liq:
idishni
turtmasdan tinch holatda va iloji boricha bir xil tezlikda burish.
1
2
63
Tabiiy qiyalik burchagini aniqlash uchun to`rt qirrali idish.1-shisha, 2-don.
3-usul. Don massasini devori siljiydigan qutichada don massasini
to`kish usuli bilan tabiiy qiyalik burchagini aniqlash
Devori siljiydigan qutichani sinalayotgan don massasi bilan to`ldiriladi.
qutichani siljiydigan devorini asta-sekin ko`tariladi. Shunda don massasi to`kila
boshlaydi va tabiiy qiyalik burchagini hosil qiladi. Burchakni chizg`ich va
transportir yordamida o`lchanadi yoki hosil bo`lgan to`g`ri uchburchakni
katetlarini nisbati aniqlanadi. Bu holda qutichani vertikal devoriga mm qog`ozi
yopishtiriladi, gorizontal tomoniga esa chizg`ich qo`yiladi.
Tangens
(tg
)
burchagini bilgan holda jadval yordamida don massasi tabiiy qiyalik burchagini
aniqlaymiz.
Do'stlaringiz bilan baham: