Guruh talabasi ahmadova durdonaxon
Download 5.03 Kb. Pdf ko'rish
|
3 FALSAFA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Quvonch xissi.
- Estetik mushohada.
- Estetik baho.
|
Estetik
qiziqish. Estetik hissiyotning ibtidosidagi tuyg‘ulardan biri estetik qiziqishhisoblanadi..Ma’lumki, qiziqish hissi, sog‘inch va qo‘msashdan farqi o‘laroq o‘tmis hda ro‘y bergan hodisani emas, balki ko‘p hollarda kelajakda, tez muddat ichida ro‘y berishi l ozim bo‘lgan voqelikni nazarda tutadi, unga intiladi; intilish jarayoni esa– »uchrashuv»ga tayyorgarlik degani. Estetik qiziqish sub’ektning ob’ekt haqida, hali u bilan yuzma– yuz kelmasdan turib, muayyan bir umumiy tushunchaga ega bo‘lishini, uni idrok etishga o‘zini hozirlas hini taqozo etadi. Quvonch xissi. U estetik munosabatning boshlanishida ro‘y beradigan tuyg‘udir. Quvo nch xissi sub’ekt ob’ektni ko‘rgan paytda, deylik, go‘zallikka duch kelganida uni ichki bir q uvonch qamrab oladi. Estetik quvonch sub’ektni kuzatuvni davom ettirishga da’vat etadi va ob’ektni hissiy o‘rganish uchun unga muayyan kayfiyat, ruh beradi. Xuddi shunday vazifani ulug‘ vorlik va mo‘‘jizaviylikni mushohada etishda–yoqimli hayrat hissi, fojiaviylikda– achinish, hamdardlik, kulgililikda–hazil, kulgi bajaradi. Estetik mushohada. Odatda biz «mushohada» deganimizda «kuzatish» so‘zining sinonimini tushunamiz. Aslida esa bunday emas: kuzatish, falsafiy qilib aytganda, bilish mun osabatining tajribaviy asosi, u ob’ektga yunaltirilgan bo‘lib, qo‘yilgan maqsad va ilmiy bilim mantiqi tomonidan boshqarib, tuzatilib boriladi, unga o‘zgartirishlar kiritib turiladi, ya’ni u maqsad asosida ish ko‘radigan fikriy faoliyat. Kuzatishda inson o‘z diqqatini ob’ektga yo‘naltirar ekan, uning qiziqishi hodisadan mohiyatga qarab boradi; unda bor narsaning borligini y oki yo‘q narsaning yo‘qligini tasdiqlash muhim. Estetik baho. Qadriyat deganda biz, odatda shaxs, millat, jamiyat tomonidan qadrlanadigan ma’naviy— moddiy ob’ektlarni tushunamiz. Har qanday qadriyat yoki qadriyat darajasiga ko‘tarilgan har bir ob’ekt inson tomonidan baholanmay qolmaydi. Qadriyatlar soh aviylik tabiatiga ega (axloqiy, estetik, diniy va h.k.) bo‘lishi barobarida darajalarga bo‘linishi bila n ham ajralib turadi. Download 5.03 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|