H. P. Abdulqosimov O‘zmu iqtisodiyot nazariyasi kafedrasi

Ma’muriy-hududiy 
bo‘linishi 

---

10 
uyezd va 241 volostga bo‘lindi. 1926 yilda ma’muriy-iqtisodiy 
rayonlashtirilish amalga oshirildi. 1927 yil 1 yanvarida O‘zSSR hududi 10 
okrug, 87 tuman va 1746 qishloq kengashidan iborat edi. 
1930 yil 17 avgustda okrugga bo‘linish bekor qilindi. 1930 yilning oxirida 
O‘zSSR tarkibida 9 shahar (respublika poytaxti – Toshkent shahri), 73 tuman, 
1696 qishloq kengashi bor edi. 1932 yil 27 iyunda Xorazm okrugi, 1935 yil 
fevralda esa Qashqadaryo va Surxondaryo okruglari qayta tiklandi. 
1936 yilda Qoraqalpog‘iston ASSR RSFSR dan olinib, O‘zSSR tarkibiga 
kiritildi. 
O‘zSSRning ma’muriy-hududiy bo‘linishi uning 1937 yilgi 
Konstitutsiyasida rasmiylashtirildi. Bu vaqtga kelib O‘zSSR tarkibida bir 
avtonom respublika, 3 okrug, 109 tuman, 22 shahar, 16 shaharcha va 1392 
qishloq kengashi bo‘lgan. 
1938 yil 14 fevralda O‘zSSR tarkibida Buxoro, Samarqand, Toshkent, 
Farg‘ona va Xorazm viloyatlari tuzildi. 1941 yil 6 martda Andijon, Namangan 
va Surxondaryo viloyatlari, 1943 yil 20 yanvarda Qashqadaryo viloyati tashkil 
etildi. Barcha viloyatlarda bir qancha tumanlar tuzildi. 1954 yil iyunda 447 
qishloq kengashi tarqatilib yuborildi. 1957 yil 1 yanvarda O‘zSSR tarkibida: 1 
avtonom respublika, 9 viloyat, 6 shahar tumani, 155 qishloq tumani, 29 shahar, 
57 shaharcha va 993 qishloq kengashi bo‘lgan. 
1957-1961 yillarda ma’muriy-hududiy birliklar bir qadar yiriklashtirildi, 
viloyat, tuman, qishloq kengashlari soni kamaytirildi. Bu davrda Namangan va 
Qashqadaryo viloyatlari bekor qilindi. Natijada O‘zSSR tarkibida 1 avtonom 
respublika, 7 viloyat, 117 qishloq tumani, 754 qishloq kengashi qoldi. 
Mirzacho‘lning o‘zlashtirilishi munosabati bilan 1963 yil 16 fevralda 
Sirdaryo viloyati tuzildi. 1964 yil 7 fevralda Qashqadaryo viloyati, 1967 yil 18 
dekabrda Namangan viloyati tuzildi, shuningdek, ilgari bekor qilingan 
tumanlar qayta tiklandi, yangilari tuzildi, 1973 yil 29 dekabrda Jizzax viloyati, 
1982 yil 20 aprelda Navoiy viloyati tuzildi. 1988 yil 6 sentyabrda viloyatlarni 
yiriklashtirish maqsadida Jizzax viloyati Sirdaryo viloyatiga, 1989 yil may 
oyida Navoiy viloyati Samarqand va Buxoro viloyatlariga qo‘shib yuborildi. 
1990 yil 16 fevralda Jizzax va Sirdaryo viloyatlari avvalgi chegarasida, 
1992 yil 27 yanvarda Navoiy viloyati qayta tiklandi. O‘tgan davrda ko‘pgina 
aholi yashaydigan joylar shahar va shaharcha (shahar tipidagi posyolka)larga 
aylandi. 
O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, sho‘rolar davrida ommaviy tus 
olgan va sho‘rolar tuzumini madh etuvchi joylarning nomlari bekor qilinib, 
aholi yashaydigan joylarning tarixiy nomlari tiklandi yoki yangi nomlar 
berildi. 

---

11 
O‘zbekiston Respublikasining amaldagi (1992) Konstitutsiyasida (68- 
modda) O‘zbekiston Respublikasi viloyatlar, tumanlar, shaharlar, shaharchalar, 
qishloqlar, ovullar, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasidan iboratligi 
mustahkamlab qo‘yilgan.