Харобаси (мил ав. 2-минг йилликнинг иккинчи ярми). Шеробод тумани

Oltintepa — oʻrta asr shahar harobasi (5—13-asrlar). Qashqadaryo viloyati, Qamashi tumanidagi Qorabogʻ qishlogʻi yaqinida joylashgan. O. dastlab ToshDUning arxeologik ekspeditsiyasi tomonidan tekshirilgan (1966). 1964 yildan muntazam arxeologik tadqiqotlar olib borilgan. Shahar 2 qismdan: hisor rolini oʻynagan markaziy qism (2,5 ga dan ortiq) va raboddan iborat. O.dagi markaziy tepalikning hajmi 160x160 m, balandligi 13 m ga yaqinni tashkil qiladi. O.ning umumiy maydoni 40 ga boʻlgan. Dastlab O. oʻrnida 5—6-asrlarda kichik qishloq yoxud alohida turgan inshoot joylashgan; u 7—8-asrlarda kengaygan. Asosiy tepalik mudofaa devori bilan oʻrab olingan, qishloqni shaharga aylanish jarayoni kechgan. 10-asrda shahar nihoyatda katta boʻlgan, hunarmandchilik rivojlangan. 13-asr boshida moʻgʻullar istilosi natijasida vayron boʻlib, 13-asrning 30-yillarida shahar hayoti qayta jonlangan. O.dan koʻplab sirlangan, turli xildagi naqshlar, yozuvlar bilan bezatilgan sopol idishlar (koʻza, xum, lagan va boshqalar), tangalar, oʻyma naqsh tushirilgan terrakota parchalari, oʻgʻirlar, jez koʻzgu, kuldon, xay-kalchalar va boshqa topilgan.
115. Rabat-i Molik ( arabchadan Rabat-i Molik : rbạṭ ribāṭ — ribat , arabcha mlk malik — malik , lit. — «Qirol qalʼasi» ) — qoraxoniylar sulolasidan boʻlgan turkiy hukmdorlarning sobiq choʻl qarorgohi , erlariga egalik qilgan . Oʻrta Osiyo Mesopotamiyasi XI—XII asrlarda faoliyatining kech bosqichida (XII—XVIII asrlar) karvonsaroyga aylanib , undan faqat bitta kirish portali saqlanib qolgan.
Rabot-i Malik qoldiqlari Buyuk Ipak yo'li yo'lida , dashtda, eski Kermine shahri ( O'zbekiston ) yaqinida, mintaqaning ikki qadimiy madaniyat markazi - Samarqand va Buxoro o'rtasidagi zamonaviy asosiy yo'lda joylashgan .
Saroy majmuasi 1068-1080 yillarda Samarqandda hukmronlik qilgan Ibrohimning oʻgʻli qoraxoniy Shams al-mulk buyrugʻi bilan Oʻrta Osiyo uchun musulmon Uygʻonish davrida qurilgan . 13-asrdan, moʻgʻullar Oʻrta Osiyoni bosib olgandan soʻng , XVIII asr boshlarigacha Rabot-i Molik savdo karvonlarini toʻxtatish uchun karvonsaroy vazifasini oʻtagan .
Rabot-i Malik Markaziy Osiyo monumental meʼmorchiligining eng qadimiy yodgorliklaridan biri boʻlib , jahon ahamiyatiga ega meʼmoriy yodgorlik hisoblanadi. Hozirda Rabot-i Molik oʻrta asrlar Moverannahr hududidagi saroy tipidagi arxeologik jihatdan oʻrganilgan yagona yodgorlik hisoblanadi.
Tadqiqotchining fikricha, Rabot -i Molik 11—12-asrlarda Oʻrta Osiyoning sinkretik qurilish madaniyati xususiyatlarining yorqin ifodasi boʻlib , u koʻp hovlili rejalashtirish tuzilmasi boʻlgan yirik inshoot boʻlib, u bilan hech qanday umumiylik boʻlmagan. boʻylama oʻqda bir yoki undan kam ikki yardli Oʻrta Osiyoning mashhur karvonsaroylari.