Havo trassalari ҳalqaro, magistral va mahalliy

Foydalanish vaқti bo’yicha қuyidagicha bo’linadi:
- kecha - kunduz surunkasiga ishlaydigan - kunning barcha vaқtida ҳavo kemalarini xavfsiz va doimiy ekspluatastiyasini ta’minlaydigan vositalar bilan ta’minlangan ;
- kunduzgi - kunduzgi uchishlar uchun tayyorlangan.
Aerodromlar XK lariga xizmat ko’rsatish tavsifi, turi va joylashishi bo’yicha қuyidagi turlarga bo’linadi:
ba’zali (asosiy) ҳavo liniyalariga, ҳavo liniyalar tizimiga, fuқaro aviastiyasining maxsus yoki xududiy bo’limlariga xizmat қiluvchi xavo kemalarini ba’zasi uchun zarur;
zaxira - aerodromlar ҳavo liniyalari bo’yicha қatnaydigan ҳavo kemalarining u yoki bu turga tasodifiy, aҳyon-aҳyonda xizmat ko’rsatishi uchun mo’ljallangan;
oxirgi - bu ҳavo liniyasining biror tomondagi oxirida, oraliқ - xavo liniyasining oraliқ uchastkasida joylashgan aeroportlardir.
Aerodromlar oltita sinf (A, B, V, G, D, E) ga bo’linadi. Bu standart sharoitda sun’iy қoplamali asosiy uchish - қo’nish tasmasining uzunligiga boғliқ.
Fuқaro aviastiyasida ekspluatastiya sinovlari, kelajakdagi o’zgarishni ҳisobga olib, ҳavoda tashishni tashkil қilish va ta’minlashga asosan aeroportlar aviatashishini ҳajmi bo’yicha besh (I,II,III,IV,V) sinfga turkumlanadi.
Ҳavo kemalari salonda passajirlarni siғishi (joylashishi) va ҳavo kemasi massasi bo’yicha to’rt guruxga bo’linadi:
samolyotlar uchun vertolyotlar uchun
I uchish massasi-75t I-uchish massasi-10t
II uchish massasi-30-75t II-uchish massasi-5-10t
III uchish massasi-10-30t III-uchish massasi-2-5t
IY uchish massasi-10t IY-uchish massasi-2t.
Aeroportni transport ishlarining texnologik jarayoni turli xizmatlar bajaradigan bir қator ishlab chiқarish operastiyalaridan iborat: ҳarakat, tashishni tashkil etish, muxandislik aviastiyasi, yonilsti moy materiallari, maxsus avtotransport va boshқalar.
Texnologik jarayonni asosiy vazifasi ҳavo kemalarini talab қilingan sonini xavfsiz va doimiy (jadval bo’yicha) қabul қilish va uchishini ta’minlashdir.
Aeroport ishini texnologik jarayoni, umuman, passajir va ularning bagajiga xizmat ko’rsatish, yuk va pochtalarni tashish va ҳavo kemalariga texnik xizmat ko’rsatish bo’yicha uch asosiy texnologiyani o’z ichiga oladi.
Passajirlarga xizmat ko’rsatish o’z ichiga ҳavo kemasi bortida (uchish vaқtida), shuningdek uchishdan oldin va uchishdan keyingi vaқtda passajirlar aeroportda bo’lganda, uchuvchi, uchib keluvchi, tranzit, shuningdek kuzatuvchi va kutib oluvchilarga bajariladigan barcha ishlar majmuasini oladi (xavo kemasi bortida passajirlarga ovқat, suv berish va madaniy - maishiy tadbirlar , aerovokzal binosida uchuvchi passajirlarga xizmat ko’rsatish- chiptalarni қayd қilish, bogajlarni rasmiylashtirish, bogaj , yuk, pochta tashish).