Хазратов аброр панжиевич алоқа хизматларини самарали ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш

1.3.6 - расм. Алоқа хизмати билан таъминлашнинг таркибий ва мантиқий схемаси⁵⁰
Коърсатиладиган хизматлар сифати ва миқдорини баҳолаш. Алоқа хизматларида ишлаб чиқарилган маҳсулот оъзига хосдир, сабаби у моддий шаклга ега емас. У ахборотни жоънатувчидан қабул қилувчига узатишнинг йакуний натижасини ифодалайди. Шу йерда таъкидлаш керакки, електрон хабарларни юборишда фойдаланилган техник воситалар алоқа хизматлари воситачилари, рровайдерлар еса алоқа хизматлари йетказиб берувчилари ҳисобланади.
Режалаштириш. Алоқа хизматлари ишлаб чиқариш фаолийати натижаларини истеъмол учун заҳирада сақлаш йоки асраб қоъйиш хусусийатига ега емас. Режалаштириш блокида маълумотлар қабул қилинади ва интернет тармоқлари йоки йетказиб бериш хизматлари оқрали “йакуний манзилга” йоъл олади.
Мотивасийа. Рақамли иқтисодийот шароитида бутун дунйода олиб борилайотган бизнес ва шахсий ҳайотнинг тезлашиб борайотганлиги туфайли хабарлар, ахборотлар, хатлар, юкларнинг оъз вақтида йоки нотекис тарзда йэтиб келишни ҳисобга олган ҳолда мижозларга хизмат коърсатишнинг енг юқори даражада амалга оширилиши учун йордамчи имконийатларнинг мавжудлигини талаб қилади ҳамда оъз вақтида йетказилган маълумотлар учун маълум миқдордаги қоъшимча устамалар белгиланишини коъзда тутади.
Бошқариш. Алоқа хизматлари сифатини ошириш мақсадида, алоқа хизматлари сифати ва самарадорлигини ифодаловчи коърсаткичларни рақамли иқтисодийот шароитига мос ҳолда башқариш услубийатини такомиллаштиришни йоълга қоъйишни коърсатиб беради.
Юқорида қайд этилганидек, кишилик жамийатининг барча даврларида инсонлар ҳайотида алоқа хизматлари алоҳида аҳамийат касб етган. Алоқа хизматларининг бугунги кундаги оърни, роли йанада ортганлиги, замонавийлашанлиги, янги хизмат турлари билан бойитилиб, ахборот технологийалари, рақамли иқтисодийот йоки рақамли Оъзбекистон шароитида рақамли технологийаларига асосланган ҳолда ривожланайотганлиги айни ҳақиқат. Хизматлар коърсатиш соҳасидаги Ахборот-коммуникасийа технологийаларининг улуши бугунги кунда 87,3 фоизни ташкил қилмоқда.
Бу коърсаткич симли ва мобил алоқа, Интернет тармоғи, телерадиоузатиш ва бошқа тармоқларнинг ҳиссасига тоъғри келади. Кейинги йилларда мамлакатимизда интернет оътказувчанлиги ҳамда интернет тезлиги катта суръатлар билан оъсиб бормоқда.
Хулоса оърнида шуни қайд этиш лозимки, ҳар бир алоқа хизмати коърсатувчилар орераторларнинг иш ҳажмини орератор томонидан қайта ишланган хабарлар сони (чиқувчи, кирувчи, транзит) боъйича баҳоланса мақсадга мувофиқ боълар еди. Бизнинг фикримизча, орератор томонидан бажарилган иш ҳажми баҳолаб борилса, оъз–оъзидан орератор томонидан истеъмолчиларга коърсатиладиган хизматлар сони ошиб кетади (хизматлар сони, чиқувчи хабарлар сони билан белгиланади, сабаби улар даромад келтиради).