“Himoyaga tavsiya etilsin”

20-dars ‘‘Bo‘lishsizlik olmoshlari’’ haqida. 
So‘roq olmoshlari va bir, narsa, nima so‘zlari oldidan hech so‘zining 
qo‘llanishi natijasida bo‘lishsizlik olmoshlari hosil bo‘ladi. Hech kim, hech nima, 
hech qachon, hech qanday,hech qancha, hech narsa so‘zlari bo‘lishsizlik 
olmoshlari sanaladiva ular yozuvda ajratib yoziladi.Bu olmoshlar ishtirok etgan 
gaplarning kesimi inkor shaklidabo‘ladi. 
21-dars ‘‘Olmosh o‘rnida qo‘llanadigan so‘zlar’’ haqida. 
Eski o‘zbek tilida kamtarlik ifodasi sifatida men o‘rnidako‘pincha kamina, 
kaminai kamtaringiz, faqir, qulingiz, bandayi ojizingiz singari so‘z va birikmalar 
qo‘llanilgan.Hozirgi o‘zbek tilida ham xuddi shu m’noda ba’zan men o‘rnida 
kamina so‘zi ishlatiladi.Men olmoshi o‘rnida yuqoridagi so‘zlar qo‘llanilganda, 
kesim mazmunan birinchi shaxsni bildirsa 
22-dars ‘‘Olmoshlarning tuzilishiga ko‘ra turlari’’ haqida. 
Olmoshlar tuzilishiga ko‘ra sodda, qo‘shma, juft va takroriy bo‘ladi. 
23- dars ‘‘Sodda va qo‘shma olmoshlar va ularning imlosi’’haqida. 
Faqat bir asosdan iborat bo‘lgan olmoshlar sodda, ikki asosdan tashkil topgan 
olmoshlar qo‘shma olmoshlar hisoblanadi.Kim?, nima?, hamma, harcha singari 
tub olmoshlar, kimdir, qaysidir, allakim, allaqanday singari yasama olmoshlar 

---

46 
sodda olmoshlardir.Tarkibida hech, bir qismlari mavjud bo‘lgan olmoshlar 
qo‘shma olmoshlardir.Yasama sodda olmosh qismlari qo‘shib, qo‘shma olmosh 
qismlari esa ajratib yoziladi. 
24-dars ‘‘Juft va takroriy olmoshlar.Ularning imlosi’’haqida. 
Bir-biriga mazmunan yaqin bo‘lgan olmoshlarning birikuvidan hosil bo‘lgan 
olmoshlar juft olmoshlar sanaladi.
32
Bir olmoshning aynan yoki ayrim tovush o‘zgarishi bilan (masalan, uncha-
muncha) takrorlanishidan hosil bo‘lgan olmoshlar takroriy olmoshlar hisoblanadi. 
Juft va takroriy olmoshlar qismlari chiziqcha bilan yoziladi. Olmoshlar boshqa 
so‘zlarning yasalishiga asos bo‘lishi mumkin.O‘zboshimcha, o‘zbilarmon, 
manman kabilar sifat, o‘zidan ketmoq, o‘ziga kelmoq iboralar sanaladi.