МАВЗУ. ҲАР ХИЛ ПСИХОЛОГИЯ МАКТАБЛАРИДАГИ ШАХС НАЗАРИЯЛАРИ Режа: - К.ЛЕВИННИНГ ШАХС НАЗАРИЯСИ, ПСИХОЛОГИК МАЙДОН НАЗАРИЯСИ
АСОСИЙ ТУШУНЧА Ҳақиқий эҳтиёж - Мақсадлардан келиб чиқувчи, инсоннинг муаммоли вазиятларида қарор қабул қилишига олиб келувчи эҳтиёждир.
- Барқарор эҳтиёжлар ҳисобланади. Бунга мисол сифатида меҳнатга эҳтиёж.
- Зўриқишлардаги динамик ҳолатлар психик фаолиятнинг ҳал этувчи, асосий детерминацияловчи омили ҳисобланди.
ПСИХОЛОГИК МАЙДОН - ВАЛЕНТЛИК-СУБЪЕКТНИНГ ФЕНОМЕНАЛ МАЙДОНИДАГИ ЖАЛБ ҚИЛУВЧИ (ТОРТУВЧИ) ЁКИ ЎЗИДАН ИТАРУВЧИ ПРЕДМЕТ.
- ХУЛҚ-АТВОР МАЙДОНИ-ВАЗИЯТЛИ ШАРТЛАНГАН ХУЛҚ-АТВОР.
КВАЗИЭҲТИЁЖ - ПРЕДМЕТЛАР ВАЛЕНТЛИГИ КВАЗИЭҲТИЁЖЛАР БИЛАН ЎЗАРО ТАСИРЛАШИБ, ИНСОН ХУЛҚ-АТВОРИНИ ШАКЛЛАНТИРАДИ.
КВАЗИЭҲТИЁЖЛАР - АЙНИ ДАМДА ВУЖУДГА КЕЛАДИГАН СОЦИАЛ ЭҲТИЁЖЛАР. КВАЗИЭҲТИЁЖЛАР ЎЗИНИНГ ВУЖУДГА КЕЛИШИ ВА МЕХАНИЗМИГА КЎРА ҲАҚИҚИЙ ЭҲТИЁЖЛАРДАН ФАРҚ ҚИЛМАЙДИ.
АСЛ ЭҲТИЁЖ - ШАХСНИНГ МУАММОЛИ ВАЗИЯТДА ҚАРОР ҚАБУЛ ҚИЛИШИНИ ТАЪМИНЛОВЧИ МАҚСАДЛАР АСОСИДА КЕЛИБ ЧИҚУВЧИ ЭҲТИЁЖЛАР.
- B = f(pE)
- В-ХУЛҚ-АТВОР,
- Р-ИНСОН ИЧКИ ОМИЛЛАРИНГ ИХТИЁРИЙ ФУНКЦИЯСИ;
- Е-ТАШҚИ АТРОФ-ОЛАМ.
- ЭРИК ЭРИКСОН (1902-1994)НИНГ
- ЭГО-ПСИХОЛОГИЯ
ЭРИКСОН ФРЕЙДНИНГ ТАЪЛИМОТИНИ ИНКОР ЭТМАГАН ҲОЛДА, УНИНГ ОНГСИЗЛИК ТЎҒРИСИДАГИ ТАЪЛИМОТИДАГИ ОНОДАН КЎРА, ЭГО АҲАМИЯТИНИ ШАХС ТАРАҚҚИЁТИ УЧУН МУҲИМ ДЕБ ҲИСОБЛАГАН. БУ ОНО БИЛАН ИНСТИНКТЛАР ПАРАЛЛЕЛ РИВОЖЛАНИШИДА СОЦИАЛ АДАПТАЦИЯГА ЭРИШИШДА ЭГОНИНГ РИВОЖЛАНИШ ЙЎНАЛИШИ. ЎЗИНИНГ ТАБИАТИГА КЎРА УШБУ ЙЎНАЛИШ ЭГО-ПСИХОЛОГИЯ ДЕБ АТАЛАДИ. - ЭРИКСОН ФРЕЙДНИНГ ТАЪЛИМОТИНИ ИНКОР ЭТМАГАН ҲОЛДА, УНИНГ ОНГСИЗЛИК ТЎҒРИСИДАГИ ТАЪЛИМОТИДАГИ ОНОДАН КЎРА, ЭГО АҲАМИЯТИНИ ШАХС ТАРАҚҚИЁТИ УЧУН МУҲИМ ДЕБ ҲИСОБЛАГАН. БУ ОНО БИЛАН ИНСТИНКТЛАР ПАРАЛЛЕЛ РИВОЖЛАНИШИДА СОЦИАЛ АДАПТАЦИЯГА ЭРИШИШДА ЭГОНИНГ РИВОЖЛАНИШ ЙЎНАЛИШИ. ЎЗИНИНГ ТАБИАТИГА КЎРА УШБУ ЙЎНАЛИШ ЭГО-ПСИХОЛОГИЯ ДЕБ АТАЛАДИ.
- ЭРИКСОННИНГ КОНЦЕПЦИЯСИ ШАХСНИНГ ПСИХОСОЦИАЛ РИВОЖЛАНИШ КОНЦЕПЦИЯСИ ДЕБ АТАЛАДИ. УНГА КЎРА ШАХС ПСИХИКАСИ БИЛАН У ЯШАЁТГАН ЖАМИЯТ ХУСУСИЯТИ ЧАМБАРЧАС БОҒЛИҚ.
- ИНСОН ЎЗИНИНГ ҲАЁТИ ДАВОМИДА БАРЧА ИНСОНИЯТГА ХОС БИР НЕЧА БОСҚИЧЛАРДАН ЎТАДИ.
- ЭГО НИНГ РИВОЖЛАНИШИ МАДАНИЙ ВА СОЦИАЛ КЎРСАТМАЛАР ҲАМДА ҚАДРИЯТЛАР ТИЗИМИНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИНИНГ ЎЗГАРИШИ БИЛАН ЧАМБАРЧАС БОҒЛИҚДИР. У ОҚ ТАНЛИ АМЕРИКАЛИКЛАР БИЛАН ҲИНДУЛАРНИНГ БОЛАЛАРНИ ТАРБИЯЛИШИНИ ҚИЁСЛАДИ. УНИНГ ҚИЁСЛАШИ ОҚИБАТИДА ҲАР БИР МАДАНИЯТ ЎЗИНИНГ ТАРБИЯ УСЛУБИГА ЭГА: У ОНАНИ ЯГОНА ҲАҚИҚАТ СИФАТИДА ҚАРАДИ. БУ УСЛУБ БОЛАДАН У ЯШАЁТГАН ЖАМИЯТ НИМА КУТАЁТГАНЛИГИНИ БЕЛГИЛАЙДИ.
- Инсон ривожланишининг ҳар бир босқичи ўзига хос социумга мос келади, уни инсон оқлаши ҳам, оқламаслиги ҳам мумкин. Шу сабабли Эриксон боланинг дунёга келган биринчи кунидаёқ шаклланадиган “социал идентиклик” деган тушунчасини киритди: дунёни тушуниш, ушбу гуруҳга мансублиги билан боғлиқ бола ўзининг бирор бир социал гуруҳга киришига йўналганлиги.
- СЕКИН-АСТАЛИК БИЛАН “ЭГОМДЕНТИКЛИК” ШАКЛЛАНАДИ ВА БУ ШАХС МЕНИ ШАКЛЛАНИШИДА УЗОҚ ДАВОМ ЭТАДИГАН ЖАРАЁН. У БИР НЕЧА БОСҚИЧЛАРДАН ИБОРАТ. ҲАР БИР БОСҚИЧ МАЪЛУМ ЁШГА ХОС ВАЗИФЛАР БИЛАН ХАРАКТЕРЛАНАДИ. УЛАР ЖАМИЯТГА ИНТИЛАДИ. АММО ВАЗИФАЛАРНИ ҲАЛ ЭТИШ ШАХС ЯШАЁТГАН ЖАМИЯТДАГИ МУҲИТ ВА ИНСОН ПСИХИК ТАРАҚҚИЁТ ДАРАЖАСИГА ЭРИШГАНЛИК БИЛАН БЕЛГИЛАНАДИ.
- ИНСОН РИВОЖЛАНИШИНИНГ БУ БОСҚИЧЛАРИ ЕТИЛИШНИНГ ЭПИГЕНЕТИК ПРИНЦИПЛАРИГА МУВОФИҚЛИКДА ТАРТИБГА СОЛИНАДИ.
- ЭПИГЕНЕТИК ПРИНЦИП ШАХС БИР БОСҚИЧДАН БОШҚАРИ РИВОЖЛАНИШ ОРҚАЛИ ЎТАДИ, БУ ОРҚАЛИ РИВОЖЛАНИШНИНГ КЕЙИНГИ БОСҚИЧИГА ТАЙЁРГАРЛИК КЎРАДИ. БУ РИВОЖЛАНИШ ЖАРАЁНИДА ГЕНЕТИК МЕРОС “ШАХС РЕЖАСИ”НИ ТЕЗЛАШТИРИБ ЮБОРАДИ.
- Инсон ҳаёти инқирозлар кузатиладиган 8 босқичдан иборат.
Do'stlaringiz bilan baham: |
