Hoshimov, S. S

3- misol. P91 rusumli dvigatel berilgan, bu dvigatelning pasport ma’lumotlari 2- misolda keltirilgan.

1. 
   Dvigatel nominalning yarmiga teng tezlik va yakorda nominal tok bilan dinamik tormozlash rejimida ishlaydi.
   

Yakor zanjiriga ulangan qo‘shimcha qarshilik va dvigatel o‘qidagi moment qiymatlari aniqlansin.

2. 
   Dvigatel n = 600 ayl/min tezlik va I = 110A tok bilan teskari ulash rejimida ishlayapti.
   

Quyidagilarni aniqlang: yakor zanjiriga ulangan qo‘shimcha qarshilik qiymatini; dvigatel o‘qidagi momentni; tarmoqdan iste’mol qilinayotgan quvvatni; dvigatel o‘qidagi quvvatni; yakor zanjirida sarf bo‘layotgan quvvatni.

3. 
   Dvigatel energiyani tarmoqqa qaytarib generator rejimida ishlayapti. Agar yakor toki I = 140 A va R_q = 0 bo‘lsa, dvigatelning aylanish tezligini aniqlang.
   

Yechimi. 1. Dinamik tormozlash rejimi. Dvigatel yakorining qarshiligi:


R_ya = 0,049 R_n = 0,049•1,28 = 0,062 W

Koeffitsiyent:


_C= ^Un ^I n^Rya ₌ ^{220172 0,062}_{= 2 V}


 s/ rad,

w_n 104,7
bu yerda:


^{w= p nn} = ^{3,14  1000}= ^{104, 7 rad/ s.}
30 30
Dvigatelning nominal tokdagi elektromagnit momenti:

M = c•I_n = 2•172=344 N•m.

Salt yurishdagi moment isrofi:

M_o = 344-306 = 38 N•m.

Dvigatel o‘qidagi moment:

M_o‘q= M + M_o = 344 + 38 = 382 N•m.

Yakor zanjirining umumiy qarshiligi:

_R= c² w₌ ^452,35_{= 0, 6W}
M 344

Qo‘shimcha qarshilik:

R_q = R-R_ya = 0,6-0,062 = 0,538 W

2. Teskari ulash rejimi. Yakor zanjirining umumiy qarshiligi:

bu yerda:

_{R =} Un+ cw ₌
I
220+ 2  62,8 _{= 3,14 W,}
110

Qo‘shimcha qarshilik:
w= ^{p  600}= 62, 8 rad/ s.
30

R_q = 3,14-0,062 = 3,078 W.

Dvigatelning elektromagnit momenti:

M = 2•110 = 220 N•m.

Dvigatel o‘qidagi moment:

M_q = 220 + 38 = 258 N•m.
Tarmoqdan iste’mol qilinayotgan quvvat:



1
P = ^220110= 24, 2 kW.
1000
Yakor zanjirida sarf bo‘layotgan quvvat:


P + P = ¹¹⁰2 ^3,14= 39, 2 kW.

1 2
Dvigatel o‘qidagi quvvat
1000

P₂ = 39,2-24,2 = 15 kW.

3. Energiyani tarmoqqa qaytarib generatorli tormozlash rejimi. Dvigatelning aylanish burchak tezligi:

^{ = Un} + ^{I  Rya = 220}+ ^{140 0,062= 114, 3 rad/ s,}
c c 2 2
n= ^30114,3= 1090 ayl/ min.
3,14


Dvigatel yakori shuntlangandagi mexanik tavsiflari. Dvigatel tarmoqqa ulangandagi salt yurish tezligidan kamroq salt yurish tezligi olish uchun mashina yakorini shuntlab, sun’iy tavsif olish mumkin (2.11- rasm, b).
Yakor R_q + R_sh qarshiliklaridan tashkil topgan kuchlanish bo‘luvchisi yordamida dvigatel yakori kamroq kuchlanishga ulanadi. Bunday yuritma mexanik tavsiflarning shakli 2.11- rasm b dagi ko‘rinishga ega. Yakordagi kuchlanishni o‘zgartirishning bu usuli katta quvvat isroflari bilan bog‘liq bo‘lganligi uchun amalda qo‘llanilmaydi.


2.11- rasm. Mustaqil qo‘zg‘atishli dvigatelning yakori shuntlangandagi ulanish sxemasi (a) va mexanik tavsiflari (b).
2.12- rasm. Mustaqil qo‘zg‘atishli dvigatelning mexanik tavsifini qurish.

ozirda bu ko‘rinishdagi tavsiflarni olish uchun elektr mashina yoki statik yarim o‘tkazgichli kuchlanish o‘zgartkichlari vositasida elektromexanik tizimlar qo‘llaniladi.

5.