Hujjat turlari va ish yuritish asoslari

Majburiyat – bu fuqarolik huquqiy munosabat bo‘lib, unga asosan, bir shaxs 
(qarzdor) boshqa shaxs (kreditor) foydasiga muayyan harakatni amalga 
oshirishga, chunonchi: mol-mulkni topshirish, ishlarni bajarish, xizmatlar 
ko‘rsatish, pul to‘lash va h.k. yoki muayyan harakatdan o‘zini saqlashga majbur 
bo‘ladi, kreditor esa qarzdordan o‘zining majburiyatlarining bajarilishini talab 
qilish huquqiga ega bo‘ladi. 
Shartnomalar – mahsulot yetkazib berish shartnomalariga, xizmatlar ko‘rsatish 
bo‘yicha, ijara shartnomalariga va bajariladigan ishlarning xususiyatiga qarab 
boshqa turlarda bo‘lishi mumkin. Mahsulot yetkazib berish shartnomasi bir yilga 
yoki taraflar kelishuvida nazarda tutilgan boshqa muddatlarga tuzilishi mumkin. 

---

● 
Mavzuga oid savollar: 
1. Muayyan bir masalani o'z ichiga oladigan hujjatlar?
2. Ikki va undan ortiq masalani o'z ichiga oladigan hujjatlar? 
3. Hujjatlar qanaqa vosita bo‘lib xizmat qiladi?
4. Hujjatlarni yaratishda qaysi tilni birinchi o‘rinda qilish kerak? 
5. Arizaning asosiy qismlari nechta?
Test:
1. Qaysi uslub uchun jargonlar, oddiy so’zlashuvga xos so’zlar, emotsional – 
ekspressiv bo’yoqqa ega bo’lgan so’zlarning ishlatilishi me’yor sanaladi?

---

● 
А) Badiiy uslub В) Ommabop uslub 
С) Ilmiy uslub D) 
Rasmiy uslub 
2. Noaniqliklarga yo’l qo’ymaslik uchun ot so’z turkumidagi so’zlar olmoshlar 
bilan almashtrilmaydigan uslub qaysi? 
A) Rasmiy uslub
B) Ommabop uslub 
C) Ilmiy uslub 
D) 
Badiiy uslub 
3. Guvohnoma qanday hujjat hisoblanadi? 
A) Shaxsning korxona ishchisi yuridik maqomga oid kishi ekanligiga guvohlik 
beruvchi rasmiy hujjat 
B) Mansabdor shaxs ekanligi haqidagi hujjat 
C) Muassasa korxonaning ishonchli vakili ekanligini bildiruvchi hujjat 
D) Yuridik shaxs ekanligini tasdiqlovchi hujjat 
4. Qanday hujjat turi kotib tomonidan rasmiylashtiriladi? 
A) ma’lumotnoma
B) dalolatnoma 
C) tavsifnoma
D) 
bayonnoma
5. Davlatning biror masala yuzasidan o’zaro qabul qilgan qarorlari yuzasidan 
bergan bayonnoma nima deyiladi? 
A) Memorandum
B) Qaydnoma 
C) Protokol
D) Bayonot 
6. Hujjat matni qaysi shaxs tilidan yoziladi? 
A) 1,2
B) 2,3
C) 1,3
D) 2,1 
7. Hujjatlar tayyorlanish xususiyatiga ko‘ra qanday bo‘ladi? 
A) qoralama, asl nusxa, nusxa, ikkinchi nusxa, ko‘chirma 
B)asl nusxa, 
ikkinchi nusxa 
C) qoralama, asl nusxa, ikkinchi nusxa 
D) hujjatlar asl 
nusxada bo‘lib, zarurat tug‘ilganda nusxa olinadi. 
8. Hujjat matnlarida nimalar bayon etiladi? 
A) yozilish sabablari ko‘rsatiladi, taklif va xulosalar beriladi B) rasmiy 
munosabatlarni ifodalaydi 
C) axborot, voqea-hodisalar badiiy vositalar orqali bayon etiladi D) A va B E)
A, B, C 

---

● 
9. Qaysi javobda hujjatga aloqador bo‘lmagan qismlar keltirilgan?
A) hujjat muallifi, matn, kelishuv yoki rozilak belgilari B)hujjatning nomi, ilova 
mavjudligi haqidagi qayd 
C) sarlavha, tasdiqlovchi imzo, muhr D) tasdiqlash ustxati, shartli raqam 
(indeks), sana 
Hujjat matnini izohlashga ko‘mak beruvchi grafik shakllar va rasmlar 
10. Hujjatga aloqador bo‘lmagan hukmni aniqlang. 
A) shaxsning hayoti davomidagi faoliyatini qayd etib boruvchi yozma vosita 
B) rasmiy munosabatlarni ifodalovshi va qayd etuvchi rasmiy vosita 
C) axborot tashuvchi vosita
D) barcha hukm to‘g‘ri