I. B. Shukurov Buxoro tibbiyot instituti bionoorganik, bioorganik va biologik kimyo kafedrasi dotsenti


Download 1.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/59
Sana10.12.2021
Hajmi1.61 Mb.
#179692
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   59
Bog'liq
os markali chigitni tuksizlantirish mashinasining konstruktsiyasini takomillashtirish.

10-rasm. Carum carvi - oddiy  

                  qora zira

 

Moy  tarkibida  50-60%  karvon,  40-50%  limonen,  40-70%  karvakrol, 



digidrokarvon va digidrokarveol birikmalari bo‘ladi. Qora zira mevasi oziq-ovqat, 

parfyumeriya va boshqalarda ham katta ahamiyatga ega. 



Dorivor  preparatlari.  Qora  zira  mevasi,  efir  moyi  (qandga  1-3  tomchi 

tomizib  iste’mol  qilinadi)  va  meva  suvi.  Mevasi  me’da  yig‘malari  -  choylari 

tarkibiga kiradi. 

 

 



1.6. Tarkibida alkaloidlar bo‘lgan dorivor o‘simliklar 

Bangidevona  (Datura  stramonium)  ituzumdoshlar  -  Solanaceae  oilasiga 

kiradi.  Ko‘p  yillik  (o‘stiriladigani  bir  yillik),  bo‘yi  60-150  sm  ga  yetadigan  o‘t 

o‘simlik.  Poyasi  tik  o‘suvchi,  yashilroq  yoki  qizg‘ish-binafsha  rangli,  sertuk, 

ayrisimon  shoxlangan.  Bargi  oddiy,  bandli,  kulrang  -  yashil,  tuxumsimon  yoki 

cho‘ziq  -  tuxumsimon,  o‘tkir  uchli,  tekis  qirrali  yoki  cheti  bir  oz  o‘yilgan  va 

poyada  ketma-ket  joylashgan  bo‘lib,  boshni  aylantiruvchi  yoqimsiz  hidi  bor. 

Gullari  yirik,  oq,  faqat  bir  kecha  gullaydi.  Mevasi  -  ko‘p  urug‘li,  sharsimon, 

kulrang -  yashil  yoki qo‘ng‘ir rangli va tikanli ko‘sakcha. Meksika bangidevonasi 

iyul  -  oktabr  oylarida  gullaydi,  mevasi  avgust  oyidan  boshlab  pishadi. 

O‘simlikning hamma qismi zaharli. 



Geografik  tarqalishi.  Vatani  Markaziy  va 

Janubiy 


Amerika. 

Poltava 


va 

Chimkent 

viloyatlarida,  Krasnodar  o‘lkasida,  Qrimda  va 

Moldova respublikasida o‘stiriladi. 



Kimyoviy  tarkibi.  O‘simlikning  hamma 

qismida  (bargida  0,23-0,39%,  poyasida  0,15-

0,24%,  ildizida  0,21-0,46%,  mevasida  0,76-

0,83%, urug‘ida 0,83%) alkaloidlar bo‘ladi. 

 


Download 1.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling