I боб. Мавзу: давлат ва ҳУҚУҚ назарияси фанинингпредмети ва методлари

Общая теория права и государства: Учебник / Под ред. В.В. Лазарева. — 3-е изд., перераб. и доп. — М.: Юристъ, 2001. — 520с.

Саидов А, Тожихонов У. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. I-жилд. Давлат назарияси. -Т.: Адолат, 2001. –336 б.

Сабуров Н. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. (саволлар, таърифлар, тушунча ва атамалар) / Ўқув-услубий қўлланма. ТДЮИ. Т., 2005. 95 б.

Холмўминов Қ.Т. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. Ўқув қўлланмаси. – Т.: 2000. - 116 б.

Нажимов М.К, Собуров Н. «Давлат : асосий тушунча ва атамалар». Т. 2002 йил.

Абдулаев М.И. Теория государства и права: Учебник.-СПб.: Питер, 2003. -397 с.

Венгеров А.Б. Теория государства и права: Учебник. – М.: Юриспруденция, 2000. – 528 с.

Комаров С.А, Малько А.В. Теория государства и права: Учебно-методическое пособие; Краткий учебник для вузов. – М.: Норма – Инфра-М, 2003. – 448 с.

Поляков А.В. Введение в общую теорию права и государства: Курс лекций. 2000.

Нерсесянц В.С. Общая теория права и государства: Учебник. – М.: Норма – Инфра-М, 1999. – 552 с.

Лазарев В.В., Липень С.В. Теория государства и права. – М.: Спарк, 2000. – 511 с.

1. 
   Ҳуқуқ нормаларининг тушунчаси ва белгилари.
   

"Норма" сўзи (лот.norma сўзидан олинган бўлиб) – у раҳбар қоида, намуна, ўлчов деган маънони англатади.
Ҳуқуқ нормалари ижтимоий нормалар таркибига кирувчи аҳлоқ, одат, одоб, жамоат ташкилотларининг нормаларидан фарқ қилади.
Ҳуқуқ нормалари – бу давлат томонидан ўрнатилган ва кўриқланадиган умуммажбурий хулқий қоидалар бўлиб, жамиятда ижтимоий муносабатларни тартибга солишга қаратилгандир.
Ҳар қандай давлат – ташкилий кўринишидаги жамий Хнларни чеклаб ўта олмайди, яъни ҲНларсиз ҳаракат қила олмайди. ҲН айни вақтда ягона бир бутун ҳуқуқнинг таркибий қисми қисобланади.
Шунинг учун ҲНнинг асосий мазмуни ҳуқуқнинг асосий белгилари билан характерланади.
Бу белгиларга қуйидагилар киради:

1. 
   нормативлилик (ҲН кенкрет эмас, балки умумий характерга эга бўлиб, умумий хулқий қоида бўлиб хисобланади);
   
2. 
   тизимга эгалиги (ўзаро боғлиқликдаги элементлардан иборатлиги: гипотеза, диспозиция, санкция);
   
3. 
   ваколатли давлат органлари томонидан ўрнатилиши (жумладан реформа орқали, жамоат ташкилотлари томонидан ҳам ўрнатилиши мумкин);
   
4. 
   умуммажбурийлик (барча фуқаролар, давлат органлари, корхона, ташкилот, мансабдор шахслар томонидан бажарилиши);
   
5. 
   расмий аниқлик (расмий ҳужжатларда ёзма равишда ифода этилади);
   
6. 
   ваколат берувчи ва мажбурият берувчи характерга эгалиги (у нафақат баъзи субъектларга ҳуқуқ беради, балки бошқа субъектларга мажбурий юклайди).
   

ҲН нинг характерли жиҳатларидан бири – бу унинг узоқ муддат давомида такрор-такрор қўлланилишидир.
ҲН лар қуйидаги хусусиятларга эга:

1.