I. Bob. Ta’lim sohasiga psixologik xizmatning kirib kelishi

II.BOB. UMUMIY O‘RTA TA’LIM MAKTABLARIDA AMALIYOTCHI PSIXOLOGNING VAZIFALARI VA ISH MAZMUNI
2.1. O‘quvchilarni o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalariga yo‘naltirish hamda tavsiyanomalarni berish.
Xalq ta’limi muassasalari faoliyatini metodik ta’minlash va tashkil etish bo‘limlari o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish pedagogik-psixologik diagnostikasini metodik ta’minlash kichik guruhlari, o‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish ishlari samaradorligini oshirish uchun quyidagilarni tavsiya qilamiz:
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari ta’lim olayotgan 9-sinf bitiruvchilarining qiziqishi, qobiliyati va moyilligi o‘quv yili davomida kasbiy, psixologik-pedagogik tashxis metodikalari natijalari hamda o‘quvchida namoyon bo‘lgan qiziqish va moyilliklarning yo‘nalishi ota-onalar, sinf rahbari va o‘qituvchilar bilan o‘tkazilgan suhbatlar asosida aniqlanadi.
O‘quv yilining yakunida o‘tkaziladigan yig‘ilishda komissiya mazkur masalani ko‘rib chiqadi, atroflicha muhokama etib, har bir o‘quvchiga o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasasining tayyorlov yo‘nalishlari bo‘yicha o‘qishni davom ettirishi yuzasidan qaror qabul qiladi.
Komissiyaning xulosa va tavsiyalari “Tashxis xaritasi”ga yoziladi va “Tashxis xaritasi”ga komissiya raisi va a’zolari imzo va muhr qo‘yib yakunlaydilar. Komissiyaning tavsiya va xulosalari “Tavsiyanoma”ga ham ko‘chirib yoziladi.
Komissiya yig‘ilish bayonlari, qarorlar rasmiylashtirilib, komissiya hujjatlarining yig‘ma jildiga tikiladi, maktab amaliyotchi psixologi yoki kasbhunarga yo‘naltiruvchisi komissiya kotibi etib tayinlanadi va komissiya ishining asosiy hujjatlarini yuritadi hamda har bir yig‘ilish bayonlarini yozib boradi. (1ilova)
Tavsiyanomalar to‘ldirish va taqdim etish muddatlari har yilning 1 iyunidan 20 iyunigacha qilib belgilanadi. Hududiy kamissiyalar ushbu muddatda bitiruvchilarga beriladigan tavsiyanomalarni xatosiz va o‘ta talabchanlik asosida to‘ldirishlari va alohida jurnalga qayd etilib, barcha imzolar bilan taqdim etishga tayyor holga keltirishlari lozim.
Tavsiyanomalarni qayta to‘ldirish va buzilgan tavsiyanoma o‘rniga yangi nusxasini berish davlat hujjatlarini berish tartibi asosida amalga oshiriladi.
9-sinf o‘quvchilariga “Tavsiyanoma” lar berish to‘g‘risidagi komissiya qarori, “Tashxis xaritasi”dagi xulosa va tavsiyalar, “Tavsiyanomalar berilishini qayd etib borish daftari”dagi yo‘nalish va “Tavsiyanoma”da yozilgan yo‘nalishlar bir xil bo‘lishi kerak. (2-ilova)
Mazkur yo‘nalishlarni ham barcha amaliyotchi psixologlar bilmaydi, natijada noto‘g‘ri yo‘nalish ya’ni kasb-hunar kollejlari nomi va bu yerdagi yo‘nalishlarni yozib qo‘yishadi. Masalan, amaliyotchi psixologlar 9-sinf o‘quvchilarining “Tavsiyanoma”siga “Kompyuter”, “Boshlang‘ich ta’lim”,
“Tikuvchilik”, “Agronom”, “Jismoniy tarbiya” kabi noto‘g‘ri yo‘nalishlarni yozish hollari uchramoqda.
“O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limidagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi”da keltirilgan kasb-hunar kollejlariining 8 ta ta’lim sohasidagi tayyorlov yo‘nalishlari bular:
-ta’lim;
-gumanitar fanlar va san`at;
-ijtimoiy fanlar, biznes va huquq;
-fan;
-muhandislik, ishlov berish va qurilish tarmoqlari;
-qishloq va suv xo‘jaligi;
-sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’minot;
-xizmatlar.