I bob. Tropik o‘simliklar haqida umumiy tushuncha

XULOSA 
Xulosa qilib aytganda, tropik mintaqada tarqalgan o'simliklarning florasi
juda kengdir. Tropik mintaqada yashovchi xalqlarning asosiy ozuqa mahsulotini 
tropik mevalar tashkil etadi. Bu mevalar yashash sharoitiga ko'ra doimiy harorat va 
nisbiy namlik yuqori darajada joylashganligi uchun o'sishi va vegetatsiya davri
uzoq davom etadi. 
Tropik mintaqada asosan Sutlamadoshlar(Euphorbiaceae), Soyabondoshlar 
Apiaceae), 
Loladoshla 
(Liliaceae), 
Papayyadoshlar 
(Papayaceae), 
Yong'oqguldoshlar (Juglandaceae), Sho'raguldoshlar( Chenopodiaceae), 
Sutlamadoshlar( Euphorbiaceae), Bananguldoshlar (Zingirberaceae), 
Murakkabguldoshlar( Asteraceae), Qovoqguldoshlar ( Cucurbitaceae), Tutdoshlar ( 
Moraceae), Papayyadoshlar (Papayaceae), Qo'ng'irboshdoshlar (Poaceae ) vakillari 
juda keng tarqalgan. 
Ayniqsa tutdoshlar oilasining vakili bo'lgan banan (Musa ) o'zining dorivor 
xususiyatlari bilan ajralib turadi. U immunitet tizimini yaxshilashda, xotirani 
tiklashda va mustahkamlashda muhim ahamiyatga ega.Tropikada millonlab mevali 
daraxr va butalar o‘sadi.Bu o‘simliklar nafaqat insonlar hayotida balki ,hayvonot 
olamida ularning o‘rni muhim ahamiyat kasb etadi.Birgina Amazonka o‘rmonida 
meva va mevali daraxtlarning kamida 3000 turi bor. Biz ulardan 2000 tasini oziq- 
ovqat uchun yetishtiramiz,mahalliy aholi esa 2 mingtasini ishlatadi.
Misol uchun,Jungli archasi ostida har xil turdagi hayvonlar yashaydi-
qushlar , maymunlar,ilonlar,kapalaklar va daraxt qurbaqalari , bu yerda
ularning hammasi uchun joy va oziq-ovqat mavjud. Gigant o‘simliklar –
lianalardan daraxtdan daraxtga cho‘zilib , halqalari bilan o‘raladi. 
Tropik mintaqa o'simliklari o'zining ana shunday noyob va shifobaxsh 
xususiyatlari bilan qadim zamonlardan buyon e'tirof etiladi.Jumladan, Limon 
shamollashda eng birinchi yordamchi vazifasini o‘taydi. Ammo bundan
tashqari uning foydali xususiyatlari juda serob bo‘lib, shu sababdan uni qadim 

---

36 
zamondan ishlatib kelishgan. Shunday qilib, limonning o‘ziga xos xususiyatlari 
quyidagicha:
-limon o‘zida ko‘p biriktiruvchi to‘qima va kislotalarni saqlab, ovqat haz qilishni 
yaxshilaydi; 
-limon moddalar almashinuvini yaxshilaydi; 
-o‘zida temir moddasini saqlashi sabab ham, kamqonlikda ham foydalidir; 
-limon yurak-tomir tizimini mustahkamlaydi; nafaqat C guruh vitamini
borligi sababidan foydalidir, balki u shamollashga qarshi samarali kurashadi; 
-garmonlar muvozanatini ushlab turadi; 
-shamollash va anginada u 
-immunitetni mustahkamlaydi.

---

37 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. S.M.Mustafoyev. Botanika (anatomiya , morfolooogiya,sistematika ) 
.Toshkent – 2000 
2. G.S.Tursunboeva ,SH.R.Komilova ‗‗Botanika asoslari‘‘.Toshkent-2009 
3. X.Q.Haydarov,‘‘Botanika fanidan dala amaliyoti uchun‘‘ .‘‘Tafakkur 
bo‘stoni‘‘2015 
4. M.M.Nabiyev.‘‘Botanika atlas lug‘ati‘‘. ‗‗Fan‘‘ 1969. 
5. A.A.Matkarimova,T.X.Mahkamov,X.Ya.Azizov ‗‗Botanika ‘‘ 
6. L.I.Kursanov. ‗‗Botanika‘‘ –Toshkent , 1966 
Internet saytlari: 
www.Ziyonet.uz,www.Ta‘lim.uz

---

38