I bob. Yapon tilida fonetik tovushlarning shakllanishi

Undoshlarning hosil bo‘lish usuliga  ko‘ra tasnifi 

Portlovchilar 

Sirg‘aluvchilar 

Portlovchi

-

sirg‘aluvc

hilar 

Sof 

portlovchila

r 

 

Qorishiq 

portlovc

hilar 

b, g, d, k, p, 

t, q 

ch(tch), 

j(dj) 

v,f, j, z, y, s, x, 

sh, g‘, h 

 

m, n, 

ng,l,r 

 

         Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko‘ra  undoshlar ikkiga bo‘linadi: 1) 

sonorlar; 2) shovqinlilar. 

         O‘zbek tilida sonorlar beshta bo‘lib m, n, ng, l, r  kabi  undoshlarni  o‘z 

ichiga oladi. Sonor (lotincha so‘z bo‘lib, "ovozdor" demakdir) undoshlarni talaffuz 

qilganimizda,  un paychalari faol ishtirok etadi, ya’ni  un paychalari  titrab ovoz 

hosil qiladi. Shuning uchun ham sonorlarda ovoz miqdori shovqinli undoshlarga 

nisbatan ko‘proq bo‘ladi. Ana shu jihatiga ko‘ra sonorlar unli tovushlarga  bir 

qadar yaqin turadi, lekin ularni  talaffuz qilishda  ovoz og‘iz bo‘shlig‘ida  qisman 

shovqin bilan aralashadi.  Shu sababli sonorlar  undosh tovushlar qatoriga 

qo‘shiladi.  Qolgan undoshlarning barchasi  shovqinlilardir. 

---

32