I L l b o b m a r k e tin g faoliyatini a X b o r o t bila n ta’m in L a s h

-xaridorlami muayyan tovarlarga bo’lgan ishtiyoqi, iste’mol qilish xususiyati, 
daromadlari va boshqa belgilaiga ko’ra segmentlarga ajratish bo’yicha izlanishlar;
-xaridorlaming shakllanayotgan talablarini o’rganish, tovarlar sifatini 
yaxshilash, xizmat ko’rsatish darajasini oshirish xususidagi izlanishlar;
-tovarlami xarid qilish shakli, uslubi, manzili, sotuvdan keyingi xizmat 
muammolarini hal etishga yo’naltirilgan izlanishlar va boshqalar.
Anketa vositasida o’tkaziladigan tadqiqotlarga muayyan firma mahsulotlarini 
sotuvchi tashkilot xodimlari, maxsus tanlab olingan ekspertlar, muayyan manzil 
aholisi jalb qilinadi. Tadqiqotlar o’tkazilish davriga ko’ra, doimiy va doimiy 
bo’lmagan turlarga bo’linadi. Bu xususiyat marketing izlanishi bilan 
shug’ulanayotgan firmaning imkoniyatlari, tovar, narx, xizmat ko’rsatish 
siyosati va boshqa xususiyatlarga bog’liq.
Anketa savollarini imkoni boricha qisqa, oddiy, umumiy ma’lum bo’lgan 
so’zlar bilan tuzishga harakat qilish zarur. Hatto ayrim hollarda mahalliy
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

shevalami ham inobatga olish, ikki m a’noli so ’zlam i ishlatmaslikka urinish 
kerak. Boshqacha qilib aytganda, savol tug’diradigan savollaming anketada 
b o ’lm asligi, jum lalarning qisqa va m azm unli b o ’lishi respondentni k o ’p 
o ’ylantirmaslikni, charchamasligini ta’minlaydi.
3.4.T o’plangan axborotlam i tahlil qilish va qayta ishlash
Marketing tadqiqotlari jarayonida olingah ma’lumotlar qayta ishlanishi, 
umumlashtirilishi kerak. Bunda 3 soha ajratiladi:1
• tartibga solish;
• masshtablashtirish;
• umumlashtirish va tahlil qilish.
M a’Iumotlami tartibga solish m a’Iumotlami kategoriya bo’yicha, ularni