Ihyou ulumid-din

oxiratda ham yaxshilik ato et» (Baqara surasi, 201), oyatini shunday tafsir qiladilar:
«Dunyodagi yaxshilik ilm va ibodat, oxiratdagisi esa, jannatdir».
Bir donishmanddan: «Qaysi narsalarni jamlasam, yaxshi bo‘ladi?» deb so‘rashganida,
«Kema halokatga uchraganda o‘zing bilan qoladigan narsani jamla», deb javob berdi. Bu
bilan ilmni nazarda tutdi.
Olimlardan biri aytadi: «Kim ilm va hikmatni qo‘liga yugan qilib ushlasa, odamlar uni
o‘ziga imom qilib oladi. Kim ilmu hikmat bilan tanilsa, boshqalar unga hurmat bilan
qaraydi».
Imom Shofe’iy (r.a.) aytadilar: «Ilmdan nasibador kishilar ozgina olgan ilmiga xursand
bo‘lib, birgina narsani unutganda xafa bo‘lishi ilmning sharafiga yetarli dalildir».
Umar (r.a.) aytadilar: «Ey insonlar, ilm o‘rganinglar, Alloh taoloning huzurida Uning o‘zi
sevgan bir libos bo‘lib, ilmning bir bobini o‘rgangan kishiga u libosni kiygizadi. Agar olim
Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy
www.ziyouz.com kutubxonasi 15
bir gunoh qilsa, libos undan olinmasligi uchun, unga uch marta tanbeh beradi. Garchi,
bu gunohi vafotigacha davom etsa ham (libos yechib olinmay, tanbeh berilaveradi)».
Ahnaf ibn Qays (r.a.) aytadilar: «Olimlar ehtiromga loyiq buyuk insonlardir. Ilm bilan
mustahkamlanmagan har qanday ulug‘likning oqibati xorlikdir».
Salim ibn Abul Ja’d aytadilar: «Meni bir ulug‘ zot uch yuz dirhamga sotib olib, qullikdan
ozod etdi. Shundan so‘ng men ilm o‘rganishga qaror qildim. Hech qancha vaqt
o‘tmasdan, shahar amiri ziyoratimga keldi, men unga huzurimga kirishiga ruxsat
bermadim».
Zubayr ibn Abu Bakr aytadilar: «Otam Iroqdan menga yozgan bir maktubida shunday
deb nasihat qilgan edi: «Ilm o‘rgan, zero, faqir chog‘ingda u mol, boy vaqtingda jamol –
ziynatdir».
Luqmon (a.s.) o‘g‘liga bunday nasihat qilganlar: «Ey o‘g‘lim, sen olimlar bilan o‘tir.
Ularning orasiga kir, chunki Alloh taolo yerni osmon suvi bilan tiriltirgani kabi, qalblarni
hikmat nuri bilan tiriltiradi».
Hukamolardan biri aytadi: «Agar olim kishi vafot etsa, uning vafotiga suvdagi baliqlar,
osmondagi qushlar yig‘laydi. Uning jismi yo‘q bo‘lsa-da, chiroyli zikri nomi
unutilmaydi».
Zuhriy aytadilar: «Ilm mardlikdir. Uni faqat mard erkaklar sevadi».