Ii bob. Replikatsiya va transkriptsiya molekulyar asoslari

Oqsilning translyatsiyadan keyingi o’zgarishlari. Ba’zi polipeptid zanjirlarning translyatsiyadan keyingi o’zgarishi qator aminokislota qoldiqlarining fosforlanishi va atsetillanishidan iborat.
Oqsilning translyatsiyadan keyingi o’zgarishi turli xil translyatsiya mahsulotlarining parchalanishidan iborat. Bu barcha oqsillarga xos. Keng tarqalgan jarayondir. Masalan oshqozon-ichakda fermentlarning faollanishi oqsilning parchalanish natijasidir. Translyatsiya borishi jarayonidayoq oqsillar uchlamchi qurilishga ega bo’la boshlaydilar va sintezlangan oqsil ribosomadan ajralib chiqqandan so’ng shakllanish oxirigacha yetadi. Bir qism oqsillar o’tmishdoshlari shaklida sintezlanadi. Ular hujayra sitoplazmasida proteazalar ta’siri ostida proteolizga uchraydilar.
Insulinni ta`sir etish mеxanizmi. Qonga o`tgan erkin insulin plazmani tashuvchi oqsili bilan bog`lanadi.
Erkin holdagi insulin barcha gormon sezuvchan hujayralarga bog`langan shakli esa faqat yog` to`qimasiga ta`sir ko`rsatadi. Insulin membranadagi rеtsеptor bilan bog`lanib, hosil qilgan insulin-retseptor kompleksi mеmbranada joylashgan ferment, Ca2+, Na+, K+ ionlari, glyukoza, aminokislota, transport oqsillari konfiguratsiyasini o`zgartirib, ularni neytral holdan faol holga o`tkazadi. Insulinning asosiy vazifasi – gipoglikemiya qondagi glyukozani hujayra ichiga transport qilish hisobiga uning miqdorini pasaytirish. Hujayra ichi metabolizmiga ta`sir etishda insulin–retseptor kompleksi membranadagi guanilatsiklaza faolligini oshiradi. ( GTF Gs→ sGMF + PP I ) hosil bo`lgan sGMF proteinkinazalarni modifikatsiyalab, metabolizmga hujayra ichki vositalarini hosil bo`lishiga ta`sir etadi. sGMF orqali guanilatsiklaza faolligini oshirib, sAMF konsеnratsiyasini kamaytiradi. Natijada qonda glyukoza, aminokislota, yog` kislotalari, glitserin va K+ konsentratsiyasi pasayadi, siydik bilan aminokislota va K+ chiqib ketishi ham sekinlashadi. Shuning uchun insulinni metabolizmga ta`siri anabolik ta`sir deb atalib, (+) musbat azot balansi bilan xarakterlanadi.


XULOSA
Irsiy axborotning o’tishi murakkab jarayon bo’lib bunda DNK tarkibidagi irsiy axborot iRNK ga ko’chiriladi bu jarayon transkripsiya deb ataladi. Hosil bo’lgan iRNK sitoplazmaga chiqib ribosomalarga birikib oqsil biosentizini amalga oshiradi va bu jarayon esa translatsiya deb ataladi.
Insulin gormoni oqsil tabiatga ega. Ikkita zabjirdan iborat.A va B A -zanjir 21 ta B – zanjir 30 ta amino kislotadan iborat. Bu garmon organizmda qand almashinuvida ishtirok etadi.


Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Mustaqimov G.D. O`simliklar fiziologiyasi va mikrobiologiya asoslari. T. 1995 y.
   
2. 
   Xo`jaev J. X O`simliklar fiziologiyasi Toshkent “Mexnat” 2004
   
3. 
   Rubin B.A. Kurs fiziologii rasteniy. M. 1976 g.
   
4. 
   www.ziyonet.uz
   
5. 
   Pleshkov B.P.Bioximiya selskoxozyaystvennx rasteniy. M. “Kolos” 1969 g.
   
6. 
   Lebedov S.I. Fiziologiya rasteniy. M. 1988 g.