Ii bob. Yuridik va jismoniy shaxslarni soliqqa tortish

Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ini hisoblab chiqarish, hisob-kitoblarni 

taqdim etish va soliq to‘lash tartibi.  

Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i summasi quyidagicha aniqlanadi: 

                         

15

 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 27 dekabrdagi PQ-2699-sonli qarori. 

---

 

44 

   F

s 

=  ( J d   -  Ch - I - S

bk

) x S

s

, 

bu yerda: 

F

s

 – foyda solig‘i summasi;  

Jd – jami daromad;  

Ch – chegirmalar;  

I – imtiyozlar;  

S

bk

 – soliqqa tortiladigan bazaning kamayishi;  

S

s

 – foyda solig‘i stavkasi. 

Yuridik shaxslar ortib boruvchi yakun bilan chiqarilgan foyda solig‘i bo‘yicha soliq hisobini 

ro‘yxatdan  o‘tgan  joydagi  soliq  idoralariga  yilning  har  choragida,  hisobot  choragidan  keyingi 

oyning  25-kunidan  kechiktirmay,  yil  yakunlari  bo‘yicha  esa  yillik  moliyaviy  hisobot  taqdim 

etiladigan muddatda taqdim etadilar. 

Foyda  solig‘i  bo‘yicha  hisobotlar,  hisob-kitoblar  qonun  hujjatlarida  belgilangan  shakl  va 

tartibda taqdim etiladi. 

Yuridik  shaxslar  foyda  solig‘ini  foyda  solig‘i  bo‘yicha  hisobotlarni  topshirish  uchun 

belgilangan muddatlardan kechiktirmay to‘lashlari lozim. 

Yilning  hisobot  choragida  taxmin  qilinayotgan  soliq  solinadigan  foydasi  eng  kam  ish 

haqining  200  baravaridan  ko‘proq  miqdorni  tashkil  etadigan  yuridik  shaxslar  foyda  solig‘i 

bo‘yicha joriy  avans  (bo‘nak) to‘lovlarini  har oyning 10-kuniga qadar  yilning choragi  bo‘yicha 

taxmin  qilinayotgan  soliq  solinadigan  foydaga  nisbatan  hisoblab  chiqilgan  foyda  solig‘i 

summasining uchdan bir  qismi miqdorida  to‘laydi. 

Yuridik  shaxslar  joriy  avans  to‘lovlar  summasini  hisoblab  chiqarish  uchun  yilning  joriy 

choragi birinchi oyining 10-kunigacha ro‘yxatdan o‘tgan joydagi soliq organiga yilning tegishli 

choragida  taxmin  qilinayotgan  foyda  hamda  belgilangan  foyda  solig‘i  stavkasi  asosida 

ma’lumotnoma taqdim etadilar. 

Joriy  to‘lovlar  belgilangan  muddatlargacha  budjetga  to‘lanmasa,  ularga  nisbatan  soliq 

qonunchiligida  ko‘zda  tutilgan  har  bir  kechiktirilgan  kun  uchun  hisoblangan  soliq  summasiga 

nisbatan  0,033  foiz  miqdorida  penya  qo‘llaniladi.  Shuningdek  taxmin  qilinayotgan  soliq 

solinadigan  foydaga  nisbatan  hisoblangan  foyda  solig‘i  summasi  topshirilgan  hisobot  bo‘yicha 

haqiqiy foyda solig‘i summasiga nisbatan 10 foizdan ko‘proq kamaytirilganda, quyi soliq idoralari 

joriy to‘lovlarni foyda solig‘ining haqiqiy summasidan kelib chiqib penya hisoblagan holda qayta 

hisoblaydilar. 

Hisobot  davrida  taxmin qilinayotgan  soliq  solinadigan  foydasi  eng  kam  ish  haqining  200 

baravaridan kam bo‘lgan yuridik shaxslar chorakda bir marta foyda solig‘ini to‘laydilar. Ular joriy 

avans  to‘lovlarini  amalga  oshirmaydilar.  Foyda  solig‘i  hisobotlari  o‘sib  borish  tartibida 

bo‘lganligidan oldingi choraklarda to‘langan soliqlar hisobga olib boriladi. 

Ortiqcha  to‘langan  soliq  summasi  kelgusi  to‘lovlarga  o‘tkaziladi  yoki  soliq  to‘lovchiga 

boshqa soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlardan qarzi bo‘lmasa, undan yozma ariza olgan kundan 

boshlab 30 ish kuni ichida korxonaga qaytariladi. 

Foydadan soliqni hisoblash va budjetga o‘tkazish javobgarligi foydalaridan soliq to‘lashni 

amalga oshiruvchi yuridik  shaxslar zimmasiga yuklangan. 

Nazorat savollari 

1.  Foyda solig‘i O‘zbekistonda qachon joriy qilingan? 

2.  Yuridik shaxslar foyda solig‘ini to‘lovchilar kimlar? 

3.  Rezident  va  norezident  kimlar  va ular  qanday  tartibda soliqqa tortiladi? 

4.  Soliq ob’yekti va soliq solish bazasi qanday aniqlanadi? 

5.  Qanday  yuridik shaxslar foyda solig‘idan to‘liq ozod etiladi? 

6.  Yuridik  shaxslarning  qanday  foydasi  yuridik  shaxslar  foyda  solig‘ini  to‘lashdan  ozod 

etiladi? 

7.  Soliq hisobotlarini topshirish va soliqni to‘lash  tartibi qanday belgilangan? 

 

---