Ижтимоий ва иқтисодий фанлар” кафедраси

ИС-ЛМ моделининг асосий тенгламалари.

ИС эгри чизиги ва ЛМ эгри чизигининг кесишган нуқтаси миллий даромад даражасини белгилайди. Агар бир эгри чизиқда силжиш рўй берса, қисқа давр ичида иқтисодиёт мувозанати ўзгариши ва миллий даромад тебраниши вужудга келади. Бу боиимда биз бу эгри чизиқламинг кесишишлари қандай сиёсий ўзгаришлар ва иқтисодий шок ҳолатига олиб келишини кўриб чиқамиз. Қандай тарзда фискал сиёсат ИС эгри чизигини силжитади ва қисқа даврда мувозанатни ўзгартиради?
Авваламбор, биз фискал сиёсат ўзгаришлари (давлат харидлари ва солиқлар) қандай қилиб қисқа муддат ичида иқтисодиёт мувозанатини ўзгартириши мумкинлигини ўрганишни бошлаймиз. Фискал сиёсат ўзгариши режалаштирилган харажатларга таъсир этиши мумкинлигини ва шу билан бирга ИС эгри шизигининг силжитишга олиб келишини эслатлб ўтамиз. Қандай қилиб ИС эгри чизиғминг даромад ва фоиз ставкасига таъсир қилишини ИС-ЛМ модели кўрсатиб ўтади.
Давлат харидлари соҳасидаги ўзгаришлар. Давлат харидларини ўсиш суръатини АГ кўриб чиқамиз. Кейнс расмсида бизга давлат харидлари хилма-хиллигини, АГ ўсиши даромад ўсиш даражасини АЙ кўрсатиб ўтади. Шунинг учун 27.1-расмда ИС эгри чизиғи ўнг тарафга силжиши кўрсатилган. ИС-ЛМ моделида давлат харидлари ўсиши Давлат ъ 'лари ўсиши ИС эгри ж>ъини ўнг тарафга силжитади. жзанат А нуқтадан В ига силжийди. Даромад Й1 идан Й2 нуқтага
Моделнинг асосий тенгламалари қуйидагилар:

1. 
   Й=C +1 + Г +Хн — асосий макроиқтисодий айният;
   
2. 
   С = а+б (Й-Т) — истеъмол функсияси, бу ерда Т = Та + тЙ;
   

3.1 = э-дР — инвестиция функсияси;

1. 
   Хн = д- м' Й - нР — соф инвестиция функсияси;
   
2. 
   М/П =кЙ - ҳР — пулга талаб функсияси.
   

ИС-ЛМ моделида кўрилган барча тенгламалар бажарилса мувозанатга эришилади.
Моделнинг эндоген ўзгарувчилари Й, С, И, Хн ва фоиз ставкаси Р.
Моделнинг экзоген ўзгарувчилари Г, Мс ва чегаравий солиқ ставкаси т.

1. 
   б, c, д, м н, к ва ҳ эмпирик коеффитсиентлар бўлиб, мусбат ва нисбатан барқарордир.
   

• 
  ҳақиқий < Й потенсиал бўлган қисқа муддатии даврга мувозанат кўриб чиқилаётганда, моделда, баҳолар даражаси ўзгармас, фоиз ставкаси Р ва даромад Й ўзгарувчан деб олинади.
  
• 
  ҳақиқий = Й потенсиал бўлган, яъни тўлиқ бандлик шароитида баҳолар даражаси Р ўзгарувчан, Мс номинал катталик ва бошқа барча ўзгарувчилар реал катталиклардир.