Ijtimoiy fanlar

chiziq; masalan, televidenie elektron sifatida paydo bo'lgan, ammo hozirda raqamli 
media hisoblanadi. Bugungi kunda, raqamlashtirish va tarmoqlardan foydalanish turli 
ommaviy axborot vositalari o'rtasidagi chegaralarni asta-sekin yo'q qilmoqda. Bosma 

---

76 
ommaviy axborot vositalari, elektron ommaviy axborot vositalari (radio va televidenie), 
Internet, mobil telefonlar va boshqalarning birgalikda mavjudligi shuningdek, media-
kontentning bir platformadan ikkinchisiga o‘tishiga imkon beradi, axborotdan 
foydalanish imkoniyatini kengaytiradi va fuqarolar nafaqat axborotni iste’mol qiladigan, 
balki uni ishlab chiqarish va tarqatishda faol ishtirok etadigan ishtirokchilik madaniyatini 
ham yaratadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari global axborot va bilim 
almashinuvida kengroq auditoriyaning ishtiroki uchun imkoniyatlar beradi va demokratik 
jarayonlarda faol ishtirok etishni rag‘batlantirib, jamiyat ochiqligini bildiradi. 
Ommaviy axborot vositalari: ommaviy madaniyat, o'yin-kulgi va reklama 
XIX-asrning oxirida ishchilar sinfi ommaviy axborot vositalarining yangi 
ommaviy auditoriyasiga aylandi, ular "ommaviy madaniyat" deb nomlandi, chunki 
tarixdagi eng katta iste'molchilar guruhi ommaviy axborot vositalaridan foydalanish 
imkoniyatiga ega edi. Bugungi kunda bu hodisa juda katta xalqaro auditoriyani qamrab 
oladi va buning uchun ommaviy axborot vositalari odatda "ommaviy madaniyat" deb 
nomlanadi. Ommaviy pop-madaniyatning yuksalishi media-kontentning tobora 
ko'proq o'yin-kulgiga yo'naltirilgan bo'lishiga olib keldi. Agar ilgari ommaviy 
axborot vositalari, qoida tariqasida, jiddiy ma'lumotlarni o'z ichiga olgan va 
yangiliklarga yo'naltirilgan bo'lsa, endi ko'ngilochar materiallarning ulushi asta-
sekin o'sib bormoqda. 
"Infotainment" atamasi (inglizchadan. Information - information and entertainment 
- entertainment) axborot va o'yin-kulgining uyg'unligini anglatadi. Xalqaro formatda 
ko'ngilochar dasturlarning soni ortib bora boshladi. Turli viktorinalar va realiti-shoular 
xalqaro miqyosda, masalan, ko'plab iste'dodli shoularning dunyoning turli 
mamlakatlarida milliy versiyalari mavjud. Virtual muhit milliy chegaralarni 
xiralashtiradi, chunki unga istalgan joydan kirish mumkin. Internet orqali turli 
madaniyatlar bilan tanishish an'anaviy ommaviy axborot vositalari orqali amalga 
oshiriladigan shunga o'xshash jarayondan juda farq qiladi. Bundan tashqari, iqlim 
o‘zgarishi, global ekologik ofatlar, epidemiyalar, biologik xilma-xillikka tahdid kabi 
butun sayyoraga ta’sir etuvchi hodisalar haqidagi ma’lumotlarni global ommaviy axborot 
vositalari orqali samarali yetkazish mumkin.