Konfliktlarning yuzaga kelishida sub’ektiv sabablar
Konfliktlarning yuzaga kelishida rolli kutuvlarining o‘zaro mos kelmasligi
Konfliktlarning yuzaga kelishida o‘zaro psixologik mos kelmasligi
Destruktiv va konstruktiv konflikt Tahlillarning asosida konfliktga kirishayotgan tomonlar xulq-atvorning umumiy holda uchta tipga ajratish mumkin.
1. Destruktiv tip – bu shaxsda konfliktini rivojlantirishga va o’sishtirishga bo’lgan moyilligi bo’ladi. Bu esa konfliktli harakatlarni keltirib chiqaradi. Bu harakatlar qarama-qarshi tomonning bosilishiga, xatto jismoniy jihatdan yo’q qilinishiga yo’naltirilgan bo’ladi. Bunday shaxs janjallarga sabab bo’luvchi (maishiy, ishlab chiqarish holatlarda ham), atrofdagi insonlarni javobiy harakatlarga chaqiruvchi, egoistik xarakter xususiyatlariga ega ekanligi bilan xarakterlanadi. Destruktiv tipga avtoritar va diktatorlik tuzumidagi davlatlarni misol tariqasida keltirsak bo’ladi, bunday davlatlarda chegarasiz hukmronlikka intilinadi va ularning fikriga qarshi bo’lgan har qanday fikrlar bostiriladi. Bunday subyektlar ijtimoiy ijobiy vazifalarni ham bajarishi mumkin, lekin o’rnatilgan tartib umuminsoniy qadriyatlarning buzilishiga olib keladi va insonlarning erkin tarzda hohish istaklarini bildirishga yo’l qo’ymaydi, buning oqibatida esa ajralish va urushlar kelib chiqadi.
Konfliktli xulq-atvor o’z-o’zini nazorat qilish xususiyatining yetishmasligi bilan shartlanadi. Destruktiv tipga yuqori darajadagi impulsivlik, sabasiz agressiya va shafqatsizlik xos. Konstruktiv tip - birinchi o’rinda o’z qiziqishlari va maqsadlariga erishishga intiluvchi destruktiv tipdan farqlanadi. Bunday shaxs emotsional bosimni tushirishga va birinchi . Konstruktiv tip vaziyatga bog’liq holda opponent bilan konfliktga kirishishi mumkin, ba’zida esa hamma ishtirokchilar uchun maqbul yechimni topib, konfliktni bartaraf etishi mumkin imkoniyatning o’zida kelishuv jarayonini boshlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
