Иккиламчи чўян темир-терсак ва чиқиндиларини ҳосил бўлиши ва ишлатилиши

Иккиламчи чўян темир-терсак ва чиқиндиларини вагранкада қайта ишлаш.

• Иккиламчи чўян темир-терсак ва чиқиндиларини вагранкада қайта ишлаш.
•  
• Вагранкага пуфланадиган ҳавони қиздириш усули биринчи марта Россияда 1812 йилда ишлатилди. Лекин узоқ йиллар давомида бу усул саноат миқёсида ўз татбиқини топмади. Бунга сабаб – ўша пайтда совуқ ҳаво пуфлаб ишлайдиган вагранкалардан олинадиган чўян сифати, талабни қондирар эди, бундан ташқари мустаҳкам ва ишончли ҳаво қиздиргич конструкциялар йўқ эди. Фақат ўтган асрнинг 60 – йилларидан бошлаб ҳавони қиздирадиган ишончли ускуналар яратилди ва чўян эритишда қизиган ҳаво пуфлаш кенг ишлатила бошлади.

Ҳаво берилиб қиздириш натижасида - қуйиш сифати яхшиланади ва исрофгарчилик камайтирилади, ҳамда вагранкаларни унумдорлиги оширилади, коксни сарф бўлишини камайтиради. Чўян ҳароратини ва коксни сарф бўлишини, ҳавони қиздириш ҳароратига боғлиқлиги қуйидагича ифодаланади (13 – жадвал). 13 - жадвал. Чўян ҳароратини ва коксни сарф бўлишини, ҳавони қиздириш ҳароратига боғлиқлиги.

№	Ҳаво	Металл юклашдаги кокснинг сарфи, %	Новдаги чўяннинг ўртача ҳарорати, 0 С
1	Совуқ	16	1415
2	Қиздирилган	10	1420
3	Қиздирилган	12	1430
4	Қиздирилган	14	1445
5	Қиздирилган	16	1445

Совуқ ҳаво пуфлаб ишлаганда чўянни ҳароратини 1415 0 С етказиш учун 16% кокс сарф бўлади. Бу ҳароратга қиздирилган ҳаво пуфлаб ишлатилганда 10-12% коксни сарф қилиб эришиш мумкин.

• Совуқ ҳаво пуфлаб ишлаганда чўянни ҳароратини 1415 0 С етказиш учун 16% кокс сарф бўлади. Бу ҳароратга қиздирилган ҳаво пуфлаб ишлатилганда 10-12% коксни сарф қилиб эришиш мумкин.
• Қиздирилган ҳаво билан ишлайдиган ҳамма вагранкалар қиздириш ҳароратига қараб икки гуруҳга бўлинади: “иссиқ” ҳаво пуфланадиган (ҳавонинг ҳарорати 200 – 3000С) ва “қайноқ” ҳаво пуфланадиган (ҳавони ҳарорати 400 – 6000С).
• Иссиқлик узатиш усули бўйича вагранка ҳаво қиздиргичлари регенератив қайтаргичли ва регенератив тиклагичли бўлади. Регенератив тиклагичли қиздиргичлар - ишлатилгандан кейин ишга яроқли қилинади, яъни дастлабки хусусияти тикланган бўлади.
• Вагранка трубасига ўрнатиладиган ва вагранканинг руда, флюс, ёқилғи ташланадиган юқори қисмида пайдо бўладиган газ оқимидан иситиладиган қайтаргичлар кенг қўлланилмоқда. Чунки бунда вагранкани юқори қисмидаги газлар тўғридан-тўғри қайтаргичларга юборилади, натижада ҳеч қандай сарф- ҳаражатсиз ва қўшимча меҳнатсиз пуфланадиган ҳаво қиздирилади.