2009-2011 йилларда КА-7-012 «Ўзбекистон
Республикаси
суғориладиган
ерларининг
тупроқ қопламини комплекс ўрганиш, тупроқ
экологик-мелиоратив ҳолатини яхшилаш
ҳамда унумдорлигини тиклаш, баҳолаш ва
бошқаришнинг самарадор технологияларини
ишлаб чиқиш» мавзусидаги лойиҳа раҳбари
Р.Қўзиев амалий лойиҳалар доирасида бўлимда
«Сурхондарё воҳаси чўл зонаси ва бўз тупроқлар
минтақаси суғориладиган тупроқларининг
кимёвий, физик-кимёвий ҳолати, органик мод-
да миқдорини оптималлаштиришга йўнал-
тирилган агротехнологик ечимларни ишлаб
чиқиш» мавзусида изланишлар олиб борилди
[12]. (Масъул бажарувчи М.М.Тошқўзиев).
Унда Сурхондарё воҳаси бўз ва чўл тупроқлар
минтақасида танлаб олинган калит хўжаликлари-
да тарқалган турли тип, типчалари ва фарқларини
қамраб олган суғориладиган тупроқларида олиб
бoрилди. Типик бўз тупроқлар учун ишлаб чиқил-
ган тупроқ унумдорлигини ошириш, уни орга-
ник моддага бойитиш агротехнологиясини Сур-
хондарё воҳасида кенг тарқалган тақир-ўтлоқи
тупроқларда синалди ва кенг майдонда тадбиқ
этилди. (Лойиҳа масъул ижрочилар: М.Тошқўзи-
ев, Т.Бердиев, И.А.Зиямуҳаммедов, А.Р.Ходжаев,
Д.Юнусова, С.Уралова, Ф.Эшбековалар).
Изланишларда Сурхондарё воҳаси бўз ва
чўл тупроқлар минтақасида танлаб олинган
тупроқларининг генетик қатламлари бўйича ай-
рим физик-кимёвий хоссалари таҳлил қилинди.
Шу тупроқлар профили ва майдон бўйича тупроқ
фарқларида сингдириш сиғими ва сингдирилган
катионлар таркибига доир янги маълумотлар
олинди. (Маълумотлар Т.Бердиев диссертацияси
(2018) да келтирилган).
Ўрганилаётган ҳудуд тупроқлари шароитида
тупроқни органик моддага бойитиш, кимёвий
хоссаларини оптималлаштиришга доир агротех-
нологиялар тизимини юритиш бўйича тақир-ўт-
лоқи тупроқларда дала тажрибавий тадқиқот
ишлари бўйича олинган натижалардан тупроқ
унумдорлигини, экинлар ҳосилини оширишга
доир ечимларни ишлаб чиқишда фойдаланила-
ди. Ҳисобот даврида халқаро ва республика ил-
мий-амалий конференцияларида қатнашиб, 17 та
58
ISSN 2181 - 0826
2/2022йил
илмий мақола чоп этилди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
