Ilmiy-metodik jurnali scientific-methodical journal ministry of public education of the

Ключевые  слова.  Ученики,  мышление,  саногенное  мышление,  патогенное 
мышление, игры, технологии, развитие.
Article emphasizes the importance of the development of sanogenic thinking and expe-
rience in the use of gaming technologies in this process. Author offers pedagogical and psy-
chological games for the development of healthy thinking among students.
Key words. Pupils, thinking, sanogenic thinking, pathogenic thinking, games, technology, 
development.
Gulnoza YUSUPOVA,
T.N.qori Niyoziy nomidagi O‘zPFITI doktoranti
O‘qUvCHILARDA SANOGеN 
FIkRLASHNI RIvOJLANTIRISHDA O‘YIN 
TеXNOLOGIYALARINING AHAMIYATI 
s
anogen  fikrlash  noananaviy  sog‘liqni  saqlash  texnologiyalaridan  biri  bo‘lib, 
yangi aqliy o‘quvni shakllantirishni ta’minlaydi. Shuningdek, sanogen fikrlashni 
shakllantirish tizimi yoqimsiz emotsiyani yuzaga keltiruvchi aqliy harakatlarni 
nazorat qilish qobiliyatini rivojlantirish natijasida o‘quvchini bosqichma-bosqich ongsiz 
anglanganlikka o‘rgatadi.
Sanogen fikrlash ko‘nikmasi fikr yuritishning xilma-xil usullarini o‘zlashtirish, unga 
erkinlik  berish,  emotsiyalarning  keragidan  ortiqcha  namoyon  bo‘lishini  kamaytirishga 
imkon beradi. Sanogen fikrlash uchun o‘quvchi o‘zida aniq emotsiya (masalan, nafrat, 
uyat, hasad) haqida yangicha tafakkur yuritishni tarbiyalashi lozim. Ana shunda fikr va 
xulq-atvorni dasturlashtirishdan xalos bo‘lish mumkin. Insonning atrof-muhitni psixologik 
idrok etishini tahlil etish asosida patogen fikr yurituvchi kishi holatini bayon etgan.
Nosog‘lom  fikrlashning  patogenligi  shundaki,  insonning  salomatligiga  zarar 
yetkazuvchi o‘z-o‘zi, atrof-muhit bilan emotsional hayajon va nizolar bilan bog‘liq.
O‘quvchilarda  sog‘lom  tafakkurni  rivojlantirish  uchun  dars  va  darsdan  tashqari 
jarayonda o‘yin texnologiyalaridan foydalanish maqsadga muvofiq. 
O‘yin  –  ijtimoiy  tajribani  o‘zlashtirish  va  qayta  yaratishga  yo‘naltirilgan  faoliyat 
turi  bo‘lib,  o‘yin  texnologiyasi  quyidagi  komponentlardan  tashkil  topadi:  motivatsion, 
Annotatsiya

---

67
maqsadga yo‘nalganlik, mazmunli-tashkiliy, baholash, qadriyatga yo‘nalganlik.
Pedagogik o‘yinning asosiy xususiyati – o‘quv-bilish faoliyatiga yo‘naltirilgan o‘qitish 
maqsadi va unga mos keluvchi pedagogik natijaning aniq qo‘yilishidir.  
Pedagogik o‘yinning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
–  didaktik:  bilim  ko‘nikma,  malakalarni  amaliyotda  qo‘llash;  yangi  ko‘nikma, 
malakalarni shakl lantirish, dunyoqarashni kengaytirish;
–  tarbiyalovchi:  mustaqillik,  iroda,  etik  va  estetik  qarashlar,  hamkorlik,  jamoada 
tarbiyalash;
–  rivojlantiruvchi:  diqqat,  xotira,  nutq,  fikrlash,  ijodiy  qobiliyatlar,  taqqoslash, 
solishtirish, o‘quv motivatsiyasini rivojlantirish; 
– ijtimoiylashtirish: qadriyat va an’analarni o‘zlashtirish, mavjud shart-sharoitlarga 
muvaffaqiyatli moslashtirish.
quyida o‘quvchilarda sog‘lom tafakkurni shakllantirishga xizmat qiluvchi pedagogik 
o‘yinlardan namunalar keltirib o‘tamiz: