Ilmshunoslik fanining maqsad va vazifalari

55. ИМРАД тузилмаси
ИМРАД тузилмаси конспект ва баъзан хулоса билан ҳам тўлдирилиши керак. Бундан ташқари, ушбу тузилма бўйича тайёрланган мақола, қоида тариқасида, халқаро талабларга мувофиқ тузилган манбалар рўйхати ва фойдаланилган адабиётлар рўйхати билан тўлдирилади.


56. ИМРАД мақоласининг тузилиши
IMRAD мақоласининг классик тузилиши Кириш Introduction - Материаллар ва усуллар Materials and Methods - Натижалар – Results - Муҳокама Discussion. У илмий мақолалар сарлавҳалари ёки таркибий қисмларининг тўлиқ рўйхати эмас, балки намуна ёки умумеътироф этилган форматни билдиради, чунки мақоланинг мажбурий элементлари ҳали ҳам: Сарлавҳа ((Title), муаллифлар (Authors), калит сўзлар (Keywords), аннотация (Abstract ), Хулоса (Conclusions) ва Адабиётлар (References). Бундан ташқари, баъзи мақолаларда миннатдорчилик (Acknowledgеments) ва иловалар (Appendices) мавжуд.


57. ИМРАД форматидаги ўзгаришлар
Шундай қилиб, баъзи журналларда ИМРАД тузилмаси бўйича умумий қабул қилинган бўлимлар тақдим этилиши ва/ёки бошқалар томонидан қўллаб-қувватланиши мумкин; масалан, Материаллар ва усуллар (Materials and Methods) ўрнига назария (Theory). Бошқа ўзгартиришлар Натижалар ва Муҳокама бўлимларини битта бўлимга бирлаштириш ва Муҳокама бўлимининг охирги қисми сифатида Хулосаларни ўз ичига олади. Сўнгги тенденция - мақоланинг фақат асосий жиҳатларини бериш ва қўшимча ёки "камроқ" жиҳатларни журнал веб-сайтида қўшимча материаллар Supplemental Materials сифатида нашр этиш.


58. IMRAD Сарлавҳа (мақола номи)
Мақола сарлавҳаси одамларнинг биринчи қарашидир. Керакли мақолани излашда ўқувчилар буни қуйидаги тартибда амалга оширадилар: "Сарлавҳа" - "Аннотация" - "Натижалар (жадвал ва рақамлар)" - "Мақоланинг тўлиқ матни". Мавжуд тенденция шундан иборатки, ўртача ҳисобда юқоридаги кетма-кетликда бир бўлимдан иккинчисига ўқувчилар сони 10 марта камаяди. Бу шуни англатадики: - сарлавҳага қараган ҳар 10 ўқувчидан биттаси Аннотацияни ўқийди; - аннотация ўқиган ҳар 10 киши бир киши “Натижалар” бўлими билан танишади, айниқса “Жадвал ва расмлар” қизиқиш уйғотади; - Натижаларни ўқиган ҳар 10 киши битта мақолани тўлиқ ўқийди. Шундай қилиб, мақолани тўлиқ ўқиган ҳар бир киши учун 1000 киши сарлавҳани ўқийди. Сарлавҳаларни нафақат журнал мазмунини "сканерловчи" олимлар, балки мақоланинг сарлавҳаси ва муаллифи доимо кўрсатилган иккинчи даражали манбаларда қидирадиганлар ҳам ўқийдилар, лекин библиография бўлмаслиги мумкин. Сарлавҳа библиография ва индексларда қайта нашр этилиши, библиографик маълумотлар базасида сақланиши ва бошқа мақолаларда келтирилиши мумкин. Шунинг учун сарлавҳа мақоланинг жуда муҳим таркибий қисмидир. Тўғри танланган сарлавҳа мақолани ўқимаган ўқувчиларни жалб қилади ва келажакдаги тадқиқотчиларга муҳим маълумотларни топишга ёрдам беради.