Инфляция ва унинг юзага келишининг монетар ва номонетар омиллари таҳлили

---

27 www.economyjournal.uz 
 
 
ИНФЛЯЦИЯ ВА УНИНГ ЮЗАГА КЕЛИШИНИНГ МОНЕТАР ВА НОМОНЕТАР 
ОМИЛЛАРИ ТАҲЛИЛИ 
 
PhD, Аллаяров Ф.А., Турсунов О. 
Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси 
 
Аннотация: Мазкур мақолада инфляция ва унинг юзага келишининг монетар ва 
номонетар омиллари, инфляцияни юзага кеиши сабаблари ва уларнинг олдини олиш 
имкониятлари таҳлил қилинган. 
 
Калит сўзлар: инфляция, инфляция даражаси, истеъмол нархлар индекси, 
монетар сиѐсат, монетар омил, номонетар омил, валюта курси, пул массаси, фоиз 
ставкаси. 
 
ANALYSIS OF MONETARY AND NON-MONETARY FACTORS OF 
INFLATION AND ITS OCCURENCE
 
PhD, Allayarov F.A., Tursunov O. 
Banking and Finance Academy of the Republic of Uzbekistan 
 
Abstract: This article analyzes inflation and its monetary and non-monetary factors, the 
causes of inflation and ways to prevent them. 
 
Key words: inflation, inflation rate, consumer price index, monetary policy, monetary 
factor, non-monetary factor, exchange rate, money supply, interest rate. 
1. Кириш. 
Мaкрoиқтисoдиѐтдa 
сaлбий 
ҳoлaтлaрни 
кeлтириб 
чиқaрувчи, 
кўпгинa 
дaвлaтлaрнинг иқтисoдиѐтигa сeзилaрли тaъсир қилувчи aсoсий иқтисoдий бўрoн бу 
инфляциядир. Ҳoзирги кундa инфляциянинг шиддaт билaн ўзгaриши нaтижaсидa 
иқтисoдиѐтнинг кўпгинa қиррaлaригa ўз тaъсирини ўткaзиб шубҳaсиз бунгa тaйѐр 
бўлмaгaн кўпгинa дaвлaтлaрнинг иқтисoдиѐтини издaн чиқaришга ва аҳолининг 
камбағаллашувига олиб келмоқда. 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президенти 
Шавкат 
Мирзиѐевнинг 
Олий 
Мажлиснинг 
Сенати 
ва 
Қонунчилик 
палатасига 
Мурожаатномасида 
―2020 
йилда 
иқтисодиѐтдаги 
асосий 
вазифалардан 
бири 
инфляцияни 
жиловлаш экани, энди асосий эътибор нархларни белгилашга эмас, балки 
корхоналар 
ўртасида 
соғлом 
рақобатни 
таъминлаш 
орқали 
нархларни 
пасайтириш ва сифатини оширишга қаратилишини‖ билдириб ўтган эди. Чунки 
истеъмол бозоридаги нархлар ва инфляция суръатининг ўсиб бориши нафақат 
мамлакатимиз, балки дунѐнинг бошқа давлатлари иқтисодиѐтидаги ―оғриқли 
нуқталар‖дан саналади. Хусусан, барча соҳалардаги ислоҳотлар самараси, одамларнинг 
ҳаѐт даражаси, янада аниқроқ айтганда, ―истеъмол савати‖нинг ҳолатию 
камбағалликнинг қисқариши ҳам айнан инфляция билан боғлиқ эканлигини таъкидлаб 
ўтган эдилар. (Миризиѐев, 2020) 
Шунингдек, мамлакатимиздаги мавжуд макроиқтисодий ҳолат, жумладан, 
инфляциянинг жорий динамикаси ва прогноз кўрсаткичлари, шунингдек, барқарор ва 
мувозанатли иқтисодий ўсишни таъминлаш зарурияти Марказий банк томонидан 
нархлар барқарорлигини таъминлаш бўйича аниқ ва янада таъсирчан чоралар кўришни 
тақозо этмоқда. Чунки, ҳар қандай иқтисодиѐтда нархлар барқарорлигининг 
таъминланиши, яъни бошқача қилиб айтганимизда инфляциянинг жиловланиши аҳоли